Του Πέτρου Κολυάρδου,
Βρισκόμαστε στην Αναγέννηση. Οι ανατόμοι Nicolo Massa και ο σπουδαίος Andreas Vesalius περιγράφουν για πρώτη φορά τον προστάτη αδένα. Έπειτα σιωπή. Για 300 ολόκληρα χρόνια, οι επιστήμονες δεν είχαν καταφέρει να εντοπίσουν τον καρκίνο του προστάτη παρά τον πλήρη ανατομικό προσδιορισμό όλων των απαραίτητων στοιχείων. Για την ιατρική κοινότητα του 1853 αποτέλεσε απλώς μία σπάνια ασθένεια, πιθανώς λόγω των φτωχότερων μεθόδων ανίχνευσής του. Φτάνουμε στο σήμερα. Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες θανάτου για τους άνδρες παγκοσμίως, συνιστώντας, παράλληλα, ένα αντικείμενο διαρκούς και εντατικής ερευνητικής μελέτης.
Για να μπορέσεις να μελετήσεις και να κατανοήσεις την παθολογία ενός οργάνου, πρέπει πρώτα να γνωρίζεις τη φυσιολογία του. Έτσι, ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και περιβάλλει την ανδρική ουρήθρα. Η βασική λειτουργία του είναι διττή, βοηθώντας τόσο στην αποβολή του σπέρματος κατά την εκσπερμάτωση, όσο και στην ίδια τη θρέψη και μεταφορά του, συμβάλλοντας, έτσι, στη διαδικασία της σύλληψης.
Αν προσπαθήσουμε να δώσουμε μία πολύ σύντομη προσέγγιση για τον καρκίνο του προστάτη, θα πρέπει να τονίσουμε πως είναι ένας καρκίνος που αρχικώς περιορίζεται στον ίδιο τον αδένα, αλλά δύναται να γίνει ιδιαίτερα επιθετικός και μεταστατικός. Σημαντικό, ωστόσο, είναι να αναφερθεί πως η έγκαιρη διάγνωση είναι αρκετή για να υπάρχουν πολύ καλές προοπτικές αποτελεσματικής θεραπείας. Πάμε να αναλύσουμε το αιτιολογικό υπόβαθρο του εν λόγω καρκίνου, καθώς νέα δεδομένα έχουν έρθει στην επιφάνεια που μας βοηθούν να ξετυλίξουμε αυτό το μπερδεμένο κουβάρι που έχει πλεχθεί γύρω από αυτόν.
Νέα ερευνητικά στοιχεία έχουν δείξει πως η αύξηση του σωματικού βάρους και συγκεκριμένα, η αύξηση του σωματικού λίπους στην περιοχή της κοιλίας σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη. «Η ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό και η αφρικανική εθνικότητα είναι γνωστοί παράγοντες κινδύνου, που, όμως, δε μπορούν να τροποποιηθούν. Επομένως, είναι σημαντικό να ανακαλύψουμε παράγοντες κινδύνου που είναι δυνατό να αλλάξουν», υπογραμμίζει η επικεφαλής της εν λόγω μελέτης του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Άλλες έρευνες έχουν δείξει πως αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη έχουν υπερτασικά άτομα και άτομα με μη υγιή και ισορροπημένο διατροφικά τρόπο ζωής. Η αλήθεια πάντα βρίσκεται κάπου στη μέση, ωστόσο δεν είναι απίθανο τα προσεχή χρόνια να δούμε νέες και πρωτοποριακές μελέτες ερμηνείας του αιτιολογικού υποβάθρου του καρκίνου του προστάτη που να δίνουν μία εντελώς νέα και διαφορετική σκοπιά στα πράγματα.
Τα συμπτώματα που συνοδεύουν τον καρκίνο του προστάτη εντάσσονται σε ένα ιδιάζων φάσμα συμπτωμάτων, δεδομένου ότι άλλες φορές μπορούν να απουσιάζουν πλήρως (στάδιο 1 – πρώιμο στάδιο), αλλά και να συγχέονται με συμπτώματα άλλων παθολογικών καταστάσεων. Σε γενικές γραμμές, επειδή ο προστάτης περιβάλλει την προστατική μοίρα της ουρήθρας, τα συμπτώματα σχετίζονται με την ούρηση μιλώντας για δυσουρία, νυκτουρία (αυξημένη ούρηση κατά τις μεταμεονύχτιες ώρες), αιματουρία και συχνουρία. Στατιστικές σχετικές μελέτες έχουν δείξει πως 1 στους 3 ανθρώπους παρουσιάζει κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, ενώ τα υπόλοιπα 2/3 δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα!
Το εύλογο ερώτημα κάθε αναγνώστη στο σημείο αυτό είναι πώς μπορεί κάποιος να αντιληφθεί πως πάσχει από μία τόσο σοβαρή ασθένεια, χωρίς ο ίδιος ο οργανισμός του να παρουσιάζει κάποιο σύμπτωμα. Η απάντηση, όμως, είναι απλή και άρρηκτα συνδεδεμένη με τον προληπτικό έλεγχο που θα έπρεπε κάθε άνδρας, ιδίως μετά την ηλικία των 45, να τηρεί.
Η αιματολογική εξέταση μέτρησης του PSA (Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο) μπορεί να είναι μία εξέταση με χαμηλή ειδικότητα, που δεν έχει συγκεκριμένες φυσιολογικές τιμές (μεταβάλλονται ανάλογα με την ηλικία και τις συνθήκες), αλλά μας πληροφορεί ότι κάτι συμβαίνει. Έτσι, η συνεχής παρακολούθηση του ατόμου δίνει πληροφορίες τόσο για τις φυσιολογικές ατομικές τιμές της PSA του, όσο και για μια πιθανή εκτροπή από αυτές. Μία τέτοια διαπίστωση είναι αρκετή για να ακολουθήσουν άλλες εξετάσεις, όπως μία ουρολογική εξέταση για τον προσδιορισμό του EN2, ενός ενζύμου που εντοπίζεται στα ούρα μόνο των ασθενών που πάσχουν από καρκίνο προστάτη. Αξίζει να σημειωθεί πως το μόνο τεστ που μπορεί να επιβεβαιώσει πλήρως τον καρκίνο του προστάτη είναι η βιοψία, κατά την οποία λαμβάνονται μικρά τεμάχια του αδένα, τα οποία, στη συνέχεια, διατίθενται για μικροσκοπική εξέταση.
Η ιατρική κοινότητα, με όσα στοιχεία έχει στα χέρια της, καταλήγει πως υπάρχει σε μεγάλο βαθμό συσχέτιση μεταξύ του τρόπου ζωής και της πρόληψης του καρκίνου το προστάτη. Έτσι, συστήνει ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο με περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και αλκοόλ, καθημερινή άσκηση, αλλά και μία σχετικά αυξημένη συχνότητα εκσπερμάτισης για τις ηλικίες 15 έως 19. Θα ήταν μάταιο να εθελοτυφλούμε και να μην αναφέρουμε στο σημείο αυτό την τήρηση των καθορισμένων ετήσιων εξετάσεων για τους άνδρες, αφού –όπως αποδείχθηκε– αυτός είναι και ο κυριότερος τρόπος έγκαιρης αντιμετώπισης ενός τέτοιου περιστατικού.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Prostate Cancer, mayoclinic.org, Διαθέσιμο εδώ
- What to know about prostate cancer?, medicalnewstoday.com, Διαθέσιμο εδώ
