Του Δημήτρη Σπυριδάκη,
Η δημιουργία και η εξέγερση ακραίων ισλαμιστικών οργανώσεων δεν είναι κάτι ασυνήθιστο σε χώρες που κατοικούνται κατά κύριο λόγο από μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Κοιτώντας τον παγκόσμιο χάρτη μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε πως σε πολλές –αν όχι στις περισσότερες– μουσουλμανικές χώρες, τόσο στην Ασία, όσο και στην Αφρική, έχει παρατηρηθεί η ανάδυση εξτρεμιστικών οργανώσεων στο πρόσφατο παρελθόν. Η Νιγηρία, που θα μας απασχολήσει στο παρόν άρθρο, δεν αποτελεί εξαίρεση. Πρόκειται για μια χώρα που βιώνει για πάνω από μια δεκαετία τη σύγκρουση με την ακραία ισλαμιστική οργάνωση Boko Haram.
Ξεκινώντας από τα βασικά, η Νιγηρία είναι μια χώρα που βρίσκεται στο δυτικό μέρος της Αφρικής. Αποτελεί μια ομοσπονδιακού τύπου δημοκρατία, εντός των συνόρων της οποίας κατοικούν παραπάνω από 210 εκατομμύρια άνθρωποι. Πρόκειται, βέβαια, για μια αρκετά ανομοιογενή χώρα, με το βόρειο τμήμα της να αποτελείται κατά κύριο λόγο από μουσουλμανικούς πληθυσμούς, ενώ το νοτιοανατολικό τμήμα της σχεδόν αποκλειστικά από χριστιανούς. Στο παρελθόν, βίωσε –όπως και σχεδόν όλες οι αφρικανικές χώρες– την αποικιοκρατία, καθώς αποτέλεσε αποικία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας για αρκετές δεκαετίες. Επομένως, οι δυτικές επιρροές στη χώρα έχουν σημαντικά ερείσματα. Στο εσωτερικό της χώρας παρατηρείται μια έλλειψη σταθερότητας εξαιτίας ταραχών στο βόρειο τμήμα της. Από το 2009 και έπειτα, η νιγηριανή Κυβέρνηση βρίσκεται σε σύγκρουση με την ισλαμιστική οργάνωση Boko Haram, η οποία διατηρεί τα ερείσματά της στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας.
Ποια είναι, όμως, η Boko Haram και ποιοι οι στόχοι της οργάνωσης; Η Boko Haram ή αλλιώς το Ισλαμικό Κράτος της Δυτικής Αφρικής όπως αποκαλείται (Islamic State’s West African Province), είναι ένα κίνημα το οποίο ιδρύθηκε από τον θρησκευτικό ηγέτη Mohammed Yusuf ήδη από το 2002, με πρωταρχικούς στόχους να ξεριζώσει τη διαφθορά και τις ανισότητες στη Νιγηρία, αφανίζοντας κάθε είδος δυτικής επιρροής που υπάρχει στη χώρα, απόρροια της οποίας, κατά τις θέσεις τους, είναι τα παραπάνω προβλήματα. Η ίδια η φράση Boko Haram σημαίνει «Απαγορεύεται η δυτική εκπαίδευση». Στόχος, επομένως, είναι η ανατροπή της Κυβέρνησης της Νιγηρίας, η οποία –σύμφωνα με την ίδια την οργάνωση– αποτελείται από «άπιστους», και η επιβολή ενός ισλαμικού καθεστώτος, θέτοντας καθολικά στη χώρα τον ισλαμικό νόμο. Η οικοδόμηση, δηλαδή, ενός κράτους πάνω στις αρχές της θρησκείας του Ισλάμ και η απομάκρυνση από κάθε στοιχείο του δυτικού κοσμικισμού. Μάλιστα, η οργάνωση δήλωσε τη έμπρακτη στήριξή της στο Ισλαμικό Χαλιφάτο το 2015, με το οποίο μοιράζονται κοινές θέσεις και ιδέες.
Η κατάσταση τα τελευταία 15 χρόνια στη Βορειοανατολική Νιγηρία, που ήταν το κύριο θέατρο αψιμαχιών ανάμεσα στην Κυβέρνηση και τη Boko Haram, ήταν απελπιστική για τους κατοίκους της περιοχής με χιλιάδες νεκρούς και εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένους. Ταυτόχρονα, η οργάνωση έχει προχωρήσει σε δεκάδες τρομοκρατικές επιθέσεις, δίχως να ενδιαφέρεται για απώλειες πολιτών και αμάχων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της βιαιότητας της οργάνωσης ήταν η μαζική απαγωγή περίπου 200 κοριτσιών από το σχολείο, ενώ έκαναν μάθημα και τα έθεσαν σε καθεστώς ομηρίας. Το γεγονός αυτό τότε είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση της διεθνούς κοινότητας. Έκτοτε, έχουν λάβει χώρα δεκάδες παρόμοια περιστατικά. Επίσης, να σημειώσουμε πως η οργάνωση έχει επεκτείνει τη δράση της και εκτός των συνόρων της Νιγηρίας με επιθέσεις να έχουν λάβει χώρα και στο Καμερούν, στο Τσάντ και στο Νίγηρα.
Κλείνοντας, στη Νιγηρία η ανάδυση της Boko Haram αποτελεί άλλη μια έκφραση του ακραίου ισλάμ, όπως εκείνες στη Συρία και την Υεμένη, μεταξύ άλλων. Η θρησκευτικά διχασμένη χώρα έχει βιώσει σημαντική κοινωνική και πολιτική κρίση την τελευταία 15ετια. Σήμερα, η Κυβέρνηση έχει επανακτήσει τον έλεγχο σε μεγάλο βαθμό. Όπως δήλωσε και ο Πρόεδρος της χώρας Muhammadu Buhari πρόσφατα: θα αποκατασταθεί περαιτέρω η τάξη στη χώρα και θα δοθεί έμφαση στην οικονομική ανάπτυξη. Μένει να δούμε αν θα επαληθευθούν οι δηλώσεις του Προέδρου και θα στραφεί η χώρα σε μια τροχιά ανάπτυξης και όχι κρίσης και σπαραγμού γυρνώντας σελίδα…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Who are Nigeria’s Boko Haram Islamist group?, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Conflict with Boko Haram in Nigeria, Global Conflict Tracker, διαθέσιμο εδώ
- Boko Haram, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Boko Haram a plot to destroy Nigeria – Buhari, Premium Times Nigeria, διαθέσιμο εδώ
