Της Κωνσταντίνας-Μαρίνας Χριστοφή,
Κάθομαι στα πόδια της γιαγιάς μου, η οποία κοιτάει σχεδόν νοσταλγικά έξω από το παράθυρο… έξω έχει συννεφιά. Δεν μπορώ παρά να τη ρωτήσω «τι είναι η μοναξιά γιαγιά;». Μα πόσο περίεργη έννοια, πόσο απροσδιόριστη, πόσο ζοφερή. Ποιο είναι το γένος της; Είναι αίσθημα… αλλά δεν είναι. Δεν περιγράφει την ψυχική διάθεση της χαράς, του έρωτα, την οργής ή της θλίψης. Ωστόσο, όσον αφορά στην τελευταία, η μοναξιά την περιλαμβάνει. Είναι μία φυσική κατάσταση… αλλά δεν είναι. Το επίθετο «μόνος» περιγράφει έναν άνθρωπο ο οποίος φυσικά δεν συνοδεύεται από κάποια άλλη παρουσία. Ωστόσο, η ύπαρξη μίας άλλης ανθρώπινης μορφής δεν συνεπάγεται την έλλειψη μοναξιάς. Η μοναξιά με άλλα λόγια είναι ένα ευχάριστο οξύμωρο, το παιχνίδι μεταξύ του αισθήματος και της φυσικής υπόστασης, τα οποία χορεύουν μαζί αρμονικά στη σκηνή ενός θεάτρου του παραλόγου.
«Γιαγιά, τι είναι η μοναξιά;» δεν μπορώ να σταματήσω να αναρωτιέμαι. Η μοναξιά, ξεκινάει να λέει εξακολουθώντας να κοιτάει έξω από το παράθυρο, είναι ένας διάδρομος. Είναι ένας μακρινός διάδρομος, μία σκοτεινή και υγρή δίοδος. Στο βαγόνι της μοναξιάς γινόμαστε όλοι επιβάτες… όλοι βαδίζουμε στον μακρύ και γεμάτο υγρασία διάδρομο, ο οποίος άλλοτε μας παγιδεύει στον λαβύρινθο του απόλυτου κενού κι άλλοτε χαράζει στις ανθρώπινες συνειδήσεις ψευδεπίγραφες ακτίνες φωτός. Περπατάς στον πέτρινο διάδρομο και δεν μπορείς παρά να διερωτηθείς εάν στην απέναντι όχθη υφίσταται η έννοια του «προορισμού» ή της «κατάληξης» ή εάν απλά είσαι καταδικασμένος σε μία βαθμίδα της κόλασης του Δάντη.
«Γιαγιά, τι είναι η μοναξιά;» ακόμη δεν καταλαβαίνω. Η μοναξιά, απαντάει, είναι ένα δωμάτιο, είναι επί κυριολεξία τέσσερις τοίχοι. Τέσσερις τοίχοι με πυρήνα το «εγώ», με επίκεντρο την ανθρώπινη ευαισθησία, την ανθρώπινη νόηση και τον ολοκληρωτικό παλμό της υπόστασής μας. Ο παλμός εγκλωβισμένος όντας, ωχριά σε ζωτικότητα, σε ανθρωπιά και σε βάθος. Η μοναξιά κλέβει την πνοή της ύπαρξης και την καθυποτάσσει. Ο άνθρωπος είναι δέσμιος της ψυχοσύνθεσής του σε ένα δωμάτιο πανικού, αναμένοντας κάποιον να γκρεμίσει το οικοδόμημα που έχει υψωθεί μπροστά του, προκειμένου να του δώσει ξανά ελπίδα και οξυγόνο.
Δεν θέλω να ξαναρωτήσω αλλά η γιαγιά, από μόνη της συνεχίζει τη συζήτηση – σχεδόν ασυναίσθητα – τονίζοντας ότι η μοναξιά είναι η επανάληψη. Αποτελεί με άλλα λόγια την ατέρμονη διαδοχή προσώπων, συναντήσεων και συζητήσεων από τις οποίες ο άνθρωπος προσπαθεί να διαφύγει. Ο τελευταίος, είναι πεπεισμένος ότι όλη η δυσφορία του απορρέει από την διαρκή τριβή με συγκεκριμένες μη συμβατές προσωπικότητες, από την προσωπική του ανάλωση σε άσκοπες συζητήσεις, από την έλλειψη ουσίας και την πηγαία επικριτικότητα προς τους ομοίους μα τόσο ανόμοιούς του. Η επανάληψη, ωστόσο, έγκειται στην διαρκή αναπαραγωγή της εσωτερικής μας φωνής, η οποία ακατάπαυστα υπενθυμίζει στο «εγώ» πόσο μόνο είναι, πόσο άδεια είναι η αίθουσα ακόμη κι αν σφύζει από κόσμο, πόσο συννεφιασμένος μοιάζει ο ουρανός ακόμη κι αν έχει ήλιο.
Η μοναξιά είναι μία έννοια βαθιά σχεδόν καταχρηστική, η οποία ριζώνει βαθιά στα άδυτα μονοπάτια της ανθρώπινη ύπαρξης. Ο ανθρώπινος νους αδυνατεί να την οριοθετήσει και το ανθρώπινο πνεύμα δυσκολεύεται να την υπομείνει. Οι κόκκοι της κλεψύδρας ανταλλάσσουν φορά από το ένα δοχείο στο άλλο, ο χρόνος κυλά και η ανθρώπινη εμπειρία ακόμη δεν μπορεί με ακρίβεια να δώσει απάντηση στον γρίφο του μακρόστενου διαδρόμου, στο μαρτύριο των τεσσάρων τοίχων και στην αυθάδη εσωτερική παρόρμηση του ανθρώπου που «εγκωμιάζει» τη μοναξιά.
«Μα γιατί γιαγιά;», γιατί ο άνθρωπος είναι μόνος, γιατί μέσα στην πληθωρικότητα του συνόλου ο άνθρωπος γίνεται πιόνι ενός μοναχικού δαίμονα; Γιατί ανάμεσα σε 7,7 δισεκατομμύρια ανθρώπους πολλές καρδιές ακόμη δεν έχουν καταφέρει να τραγουδήσουν παράλληλα; Γιατί ο άνθρωπος όταν κλείνει τα μάτια του είναι μόνος και γιατί όταν πονάει, φορτώνεται όλο το άχθος πάνω του; Γιατί να υπάρχει η μοναξιά όταν υπάρχουν τόσα χέρια από τα οποία μπορεί κανείς να πιαστεί και να ξεφύγει από το βαθύ πηγάδι μια νωχελικής αντίληψης; Η γιαγιά μου έκλεισε τα μάτια της και σιώπησε…
Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος της Νομικής, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Ο τομέας που την ενδιαφέρει αρκετά όσον αφορά στη νομική, είναι εκείνος του ναυτικού δικαίου, ωστόσο την αγγίζουν έντονα και ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών. Σε ένα έξω-νομικό πλαίσιο, λατρεύει ιδιαίτερα τη συγγραφή, τη λογοτεχνία και την τέχνη. Τέλος, προσπαθεί να δραστηριοποιείται όσο το δυνατόν περισσότερο εθελοντικά καθώς υποστηρίζει έντονα τις αρχές της φιλανθρωπίας και ανιδιοτέλειας.
