Πρωτοχρονιά ανά τον κόσμο: Έθιμα σε διαφορετικά μέρη της γης

Της Σπυριδούλας Βλάχα,

Η αλλαγή του χρόνου είναι, αδιαμφισβήτητα, ένα από τα πιο «λαμπερά» και φαντασμαγορικά γεγονότα. Οι περισσότεροι προτιμούν να αποχαιρετούν τον παλιό χρόνο και να υποδέχονται τον καινούριο, με αγαπημένα πρόσωπα και συγγενείς, ενώ οι ετοιμασίες για το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι «δίνουν και παίρνουν» από νωρίς. Κι ενώ στη χώρα μας, όλοι γνωρίζουμε είτε λίγο είτε πολύ, τα έθιμα της κάθε περιοχής, υπάρχουν κάποιες χώρες που γιορτάζουν τον ερχομό του νέου έτους, με τον δικό τους ιδιαίτερο τρόπο!

Κίνα

Η πρωτοχρονιά στην Κίνα ή αλλιώς το «Φεστιβάλ της Άνοιξης», δεν διαρκεί ούτε μία, ούτε δύο, αλλά 16 ημέρες! Πρόκειται για μία κινητή γιορτή, η οποία πέφτει σε διαφορετική ημερομηνία κάθε χρόνο και γιορτάζεται μεταξύ της 21^ης Ιανουαρίου και της 20^ης Φεβρουαρίου. Το χρώμα των ημερών είναι το κόκκινο, καθώς θεωρείται το χρώμα της καλής τύχης. Για αυτό το λόγο, πριν την αλλαγή του έτους, οι Κινέζοι βάφουν τις πόρτες τους κόκκινες ή φοράνε είτε αγοράζουν κόκκινα ρούχα, προκειμένου να ξεκινήσει καλά η νέα χρονιά. Το πιο γνωστό σύμβολο της κινέζικης πρωτοχρονιάς, δεν είναι άλλο από έναν τεράστιο δράκο ή αλλιώς τον λεγόμενο “Yuan Tuan”.

Επιπλέον, απαγορεύεται να καθαρίσεις το σπίτι ή να κάνεις μπάνιο την ημέρα της πρωτοχρονιάς· και αυτό διότι πώς ξέρεις ότι η καλοτυχία του νέου έτους δεν βρίσκεται στη σακούλα σκουπιδιών που πας να πετάξεις ή στα μαλλιά σου που πρόκειται να πλύνεις;

Μεξικό

Οι Μεξικάνοι λατρεύουν να «μιλούν» με τα πνεύματα, και ιδιαίτερα με τα πνεύματα των νεκρών φίλων και συγγενών τους. Πιστεύουν, πως η καλύτερη ημέρα να το κάνουν αυτό, είναι η παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Μάλιστα, δεν μιλούν, απλώς, στα πνεύματα, αλλά τους ζητούν, επιπλέον, συμβουλές. Στο Νέο Μεξικό, στην πόλη Taos, η διαδικασία αυτή δεν γίνεται ατομικά, αλλά με τη βοήθεια επαγγελματιών: Για 15 λεπτά επαφής με το πνεύμα, χρειάζεται να καταβάλει κανείς το ποσό των 15 δολαρίων.

Πορτογαλία

Η Πορτογαλία γιορτάζει την έλευση του νέου χρόνου, «ξορκίζοντας» οτιδήποτε παλιό. Συγκεκριμένα, στις 31 Δεκεμβρίου, οι οικογένειες αφήνουν ανοιχτά τα παράθυρα στα σπίτια τους, συμβολικά, προκειμένου το νέο έτος να μπει εύκολα στο σπίτι. Ακόμα, συνηθίζουν να πετάνε παλιά αντικείμενα από τα παράθυρα, ως ένδειξη αποχαιρετισμού του περασμένου έτους. Μόλις το ρολόι «χτυπήσει» δώδεκα, οι οικογένειες κάθονται στο τραπέζι. Για κάθε άτομο υπάρχει ένα ρολόι μπροστά του, που αποτελείται από δώδεκα σταφίδες. Αυτό που χρειάζεται να κάνουν είναι να φάνε κάθε σταφίδα, ξεχωριστά, και κάθε φορά να κάνουν από μία ευχή. Μόλις τελειώσει η διαδικασία, όλοι μαζί τραγουδάνε τα κάλαντα. Όταν ξημερώσει η πρώτη ημέρα του νέου έτους, φοράνε καινούρια ρούχα, για να υποδεχθούν τη νέα χρονιά, αφήνοντας πίσω καθετί παλιό. 

Χιλή

Τι κοινό έχουν η Χιλή με το Μεξικό; Οι νεκροί έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην αλλαγή του χρόνου. Όλα ξεκίνησαν το 1995, στην πόλη Talca της Χιλής, όταν τα μέλη μίας οικογένειας παραβίασαν το τοπικό νεκροταφείο, προκειμένου να αλλάξουν χρόνο με τον νεκρό πατέρα τους. Από τότε, έγινε παράδοση οι κάτοικοι της περιοχής να κάνουν την αλλαγή του χρόνου στο νεκροταφείο. Και μάλιστα, υπάρχει ολόκληρη τελετουργία: Στις 23:00 το βράδυ, την παραμονή της πρωτοχρονιάς, το τοπικό νεκροταφείο ανοίγει και υποδέχεται τους κατοίκους με φώτα και κλασική μουσική.

Εκουαδόρ

Στο Εκουαδόρ, ο νέος χρόνος είναι συνυφασμένος με τη φωτιά. Με το που αλλάξει η χρονιά, υπάρχει το έθιμο, που οι άνθρωποι καίνε σκιάχτρα και φωτογραφίες, που θυμίζουν άσχημες στιγμές και στη συνέχεια, πηδάνε από πάνω τους. Το νόημα πίσω από αυτό, είναι να διώξουν από κοντά τους την κακή τύχη, που είχαν τον προηγούμενο χρόνο, η οποία αντιπροσωπεύεται μέσα από αυτές τις φωτογραφίες.

Ιαπωνία

Στην Ιαπωνία, υποδέχονται τη νέα χρονιά στους ναούς. Πριν αλλάξει ο χρόνος, χτυπούν τις καμπάνες των ναών 107 φορές και μία φορά, όταν έρθει η 1^η Ιανουαρίου. Και αυτό, γιατί ο αριθμός 108 είναι συμβολικός για τον βουδισμό. Επιπλέον, για τους Ιάπωνες, τα έτη δεν συνδέονται μεταξύ τους και το καθένα αποτελεί ένα νέο ξεκίνημα. Για αυτό, πρέπει όλες οι υποχρεώσεις να έχουν τακτοποιηθεί και τα σπίτια να έχουν καθαριστεί, ολοκληρωτικά.

Περού

Την παραμονή της πρωτοχρονιάς, οι δρόμοι του Περού γεμίζουν από «αψιμαχίες». Πρόκειται για το «Φεστιβάλ Takanakuy», κατά το οποίο οι Περουβιανοί άνδρες και γυναίκες «τσακώνονται» μεταξύ τους, ενώ καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Αφού τελειώσει η «αντιπαλότητα», οι αντίπαλοι συμφιλιώνονται και πίνουν μαζί.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Πώς γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά οι λαοί του κόσμου;, penna.gr, διαθέσιμο εδώ
• Πρωτοχρονιά στην Ιαπωνία, japanese-lessons.gr, διαθέσιμο εδώ
• Πρωτοχρονιά στον κόσμο –Τα τρελά ήθη και έθιμα, aftodioikisi.gr, διαθέσιμο εδώ