Του Ραφαήλ-Νικόλαου Μπελενιώτη,
Ο Κωστής Κοτζιάς υπήρξε ένας μεγάλος Έλληνας θεατρικός συγγραφέας και πεζογράφος, εκπρόσωπος ενός διαδεδομένου λογοτεχνικού ρεύματος της εποχής του, του σοσιαλιστικού ρεαλισμού.
Στα νεανικά του χρόνια σπούδασε ιατρική ,δίχως, όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές του και να φτάσει στο πτυχίο. Για ένα σύντομο χρονικό διάστημα εργάστηκε ως οικοδόμος – στιγμή της ζωής του η οποία σίγουρα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της τέχνης του. Τα γράμματα και η λογοτεχνία όμως, ήταν εκείνα που τον κέρδισαν από την πρώτη στιγμή. Στη διάρκεια της κατοχής έλαβε μέρος στο ΕΑΜ και στην ΕΠΟΝ, μαζί με πολλούς ανθρώπους της γενιάς του.
Το Ξύπνημα, ήταν ένα από τα πρώτα του θεατρικά έργα και με το οποίο έκανε την εμφάνιση του στο θεατρικό και συγγραφικό χώρο, στο μακρινό 1946. Το έργο είχε τεράστια επιτυχία και ανέβηκε από τον καλλιτεχνικό θίασο Ενωμένων Καλλιτεχνών με τον Αιμίλιο Βεάκη. Το 1949 μαζί με τον Γιώργο Γιαννίδη θα ιδρύσουν το «Ρεαλιστικό Θέατρο», ενώ ταυτόχρονα θα εργαστεί ως σκηνοθέτης στο θεατρικό ανέβασμα του «Σχολείο Γυναικών», ένα έργο του Μολιέρου.
Η τομή ,όμως, στην καριέρα του θα επέλθει μόλις το 1957. Τότε κυκλοφόρησε το πεζογράφημα Καπνισμένος Ουρανός, με το οποίο θα αποσπάσει την ίδια χρονιά το πρώτο βραβείο πεζογραφίας από το Δήμο Αθηναίων. Το έργο πραγματευόταν έναν από τους γνωστότερους θρύλους της ΕΑΜικής αντίστασης, το λεγόμενο Κάστρο του Υμηττού.
Το πόνημα αυτό αποτελούσε και μια κατάθεση ψυχής, για το πώς μια ολόκληρη γενιά από τη Μεταξική περίοδο μέχρι και την κατοχή κατάφερε να πολιτικοποιηθεί στις γραμμές του ΚΚΕ. Το βιβλίο έπειτα προβλήθηκε και σαν τηλεοπτική σειρά από την ΕΡΤ, σε σκηνοθεσία του Κώστα Κουτσομύτη και με πρωταγωνίστρια την κορυφαία του είδους Μάρθα Βούρτση. Ο Κ. Κοτζιάς θα στραφεί και προς τη δημοσιογραφία, θα εργαστεί σε εφημερίδες όπως η «Δημοκρατική» και ο «Δημοκρατικός» αλλά και στην «Αυγή», ενώ από το 1974 θα υπάρξει ανταποκριτής του Ριζοσπάστη από τη Μόσχα.
Την ίδια περίοδο με τη δημοσιογραφική του ενασχόληση, θα ξεκινήσει να γράφει και τον «Παράνομο», ένα έργο χτισμένο με εμπειρίες από τη χούντα. Στη διάρκεια της δικτατορίας των Συνταγματαρχών, ο Κωστής Κοτζιάς έφυγε προς τη Ρωσία, όπου και εγκαταστάθηκε στη Ρώσικη πρωτεύουσα. Η επιλογή της φυγής, μαζί με την ανάπτυξη δραστηριοτήτων υπέρ της δημοκρατίας στην Ελλάδα, θα του στερήσουν την Ελληνική ιθαγένεια, έπειτα από απόφαση του ελληνικού κράτους.
Ο θάνατος τον βρήκε μια κρύα μέρα στη Ρώσικη πρωτεύουσα, σαν σήμερα 5 Νοεμβρίου 1979 από γαστρορραγία.
