Της Δήμητρας Τσονοπούλου,
Οι κυρώσεις της Ε.Ε. προς τη Ρωσία ιστορικά ξεκίνησαν ήδη από τον Μάρτιο του 2014, όταν αρχικά αυτές επιβλήθηκαν ως απάντηση στην παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας και της Σεβαστούπολης και στη σκόπιμη αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας. Από τις 23 Φεβρουαρίου 2022, η Ε.Ε. επέκτεινε τις κυρώσεις ως απάντηση στην αναγνώριση των μη κυβερνητικών ελεγχόμενων περιοχών των περιφερειών του Donetsk και του Luhansk της Ουκρανίας και της εντολής ρωσικών ενόπλων δυνάμεων σε αυτές τις περιοχές. Έκτοτε πρόσθεσε έναν σημαντικό αριθμό κυρώσεων και υιοθέτησε πρωτοφανή μέτρα, με στόχο να αποδυναμώσει σημαντικά την οικονομική βάση της Ρωσίας, να της στερήσει κρίσιμες τεχνολογίες και αγορές και να περιορίσει τις δυνατότητές της ως προς τη διεξαγωγή πολέμου.
Οι πρεσβευτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν το απόγευμα της Πέμπτης 15 Δεκεμβρίου, μετά από αρκετές διαβουλεύσεις, τον ένατο γύρο κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Το νέο πακέτο κυρώσεων, που οριστικοποιήθηκε από τους πρεσβευτές στα πλαίσια της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, αποτέλεσε μία ακόμα «απάντηση» της Ευρώπης, λόγω του παράνομου πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και της συνεχιζόμενης κλιμάκωσης αυτού. Ιδιαίτερα κιόλας επειδή η Ρωσία στοχεύει σκόπιμα σε αμάχους και σε μη στρατιωτικές υποδομές, επιδιώκοντας να παραλύσει τη χώρα στις αρχές του χειμώνα. Τι περιλαμβάνει, λοιπόν, το ένατο πακέτο κυρώσεων;
Σε έναν κατάλογο “blacklist” η Ε.Ε. προσέθεσε σχεδόν 200 επιπλέον άτομα και οντότητες που υπόκεινται σε δέσμευση των περιουσιακών τους στοιχείων μαζί με τα 1.241 άτομα και 118 οντότητες που περιλαμβάνονταν ήδη στη μαύρη λίστα. Τα άτομα αυτά αποτελούν μέλη των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων ή και μεμονωμένους αξιωματικούς, αμυντικές βιομηχανικές εταιρείες, Υπουργούς, περιφερειάρχες, νομοθέτες και πολιτικά κόμματα. Αυτός ο κατάλογος καλύπτει βασικά πρόσωπα που εμπλέκονται στις επιθέσεις της Ρωσίας κατά αμάχων και σε άλλα εγκλήματα πολέμου.
Για περισσότερο από μία εβδομάδα, τα κράτη–μέλη της Ε.Ε. (κυρίως η Πολωνία και η Λιθουανία) διαφωνούσαν σχετικά με τη θέσπιση αυτών των ειδικών εξαιρέσεων για έναν μικρό αριθμό οντοτήτων, που εμπλέκονται σημαντικά σε συμφωνίες σχετικά με τα τρόφιμα και τα γεωργικά προϊόντα. Στο τελικό κείμενο του νέου πακέτου αναμένεται να περιλαμβάνεται νομική ρήτρα σύμφωνα με την οποία μεμονωμένα κράτη–μέλη της Ε.Ε. θα είναι ελεύθερα να προχωρήσουν στην άρση του παγώματος των περιουσιακών στοιχείων, εάν αυτό κρίνεται απολύτως απαραίτητο για τη χρηματοδότηση αποστολών τροφίμων και γεωργικών προϊόντων, ιδιαίτερα στην Αφρική και υπό τον όρο ότι εξήγαγαν ήδη προτού η Ρωσία ξεκινήσει την εισβολή της. Παρόλα αυτά, οι συναλλαγές αυτές μπορεί να απορριφθούν για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Νέοι περιορισμοί έχουν εισαχθεί και στις εξαγωγές προηγμένης τεχνολογίας, που συμβάλλουν στην στρατιωτική και την τεχνολογική βελτίωση της Ρωσίας. Οι περιορισμοί αυτοί περιλαμβάνουν κινητήρες drone, εξοπλισμό καμουφλάζ, πρόσθετο χημικό/βιολογικό εξοπλισμό, ρωσικά στρατιωτικά συστήματα κ.λπ. Οι πιο αυστηροί περιορισμοί στις εξαγωγές επεκτείνονται σε 168 επιπλέον ρωσικές οντότητες, που συνδέονται στενά με τη στρατιωτική και βιομηχανική παραγωγή. Απαγορεύσεις σε ένα ευρύτερο επιχειρησιακό πλαίσιο εισήχθησαν και στον τομέα των υπηρεσιών έρευνας αγοράς, των δημοσκοπήσεων, των υπηρεσιών τεχνικών δοκιμών και των διαφημιστικών υπηρεσιών.
Ακόμα, ανακοινώθηκαν πρόσθετες απαγορεύσεις, σχετικές με τις συναλλαγές των ρωσικών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους απαγόρευσης συναλλαγών στη Ρωσική Τράπεζα Περιφερειακής Ανάπτυξης. Παράλληλα, επιβλήθηκαν ειδικά μέτρα σε τέσσερα επιπλέον ρωσικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, ενώ προστέθηκαν οικονομικά μέτρα κατά των ρωσικών τομέων ενέργειας και εξόρυξης: Εκτός από την ήδη υπάρχουσα απαγόρευση επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα στη Ρωσία, οι νέες επενδύσεις της Ε.Ε. στον ρωσικό τομέα εξόρυξης θα απαγορευθούν επίσης, με εξαίρεση ορισμένες πρώτες ύλες. Το πακέτο περιλαμβάνει και την πλήρη απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού θαλάσσιου αργού πετρελαίου από την Ε.Ε.
Εν τω μεταξύ, οι ηγέτες ενέκριναν ένα πακέτο οικονομικής βοήθειας €18 δις για την Ουκρανία για το 2023, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το Κίεβο μπορεί να καλύψει τα κρατικά ελλείμματα και να διατηρήσει την οικονομία σε λειτουργία, καθώς συνεχίζει να πολεμά τη Ρωσία. Όπως δήλωσε σε μια ομιλία του ο ουκρανός Πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy, τα πακέτα μακροοικονομικής στήριξης της Ουκρανίας είναι «ζωτικής σημασίας» και αποτελούν «όπλα για την υπεράσπιση της ελευθερίας της χώρας». Όπως φαίνεται, οι κυρώσεις της Ε.Ε. κατά της Ρωσίας αποδεικνύονται αποτελεσματικές, καθώς βλάπτουν την ικανότητά της να κατασκευάζει νέα όπλα και να επισκευάζει τα υπάρχοντα.
Η Ευρώπη παρατηρεί τις γεωπολιτικές, οικονομικές και χρηματοοικονομικές επιπτώσεις της συνεχιζόμενης επιθετικότητας της Ρωσίας, καθώς ο πόλεμος έχει διαταράξει τις παγκόσμιες αγορές εμπορευμάτων και δημιουργεί ένα κλίμα αβεβαιότητας για το μέλλον. Για αυτό η Ε.Ε., ως θεματοφύλακας των αξιών της Γηραιάς Ηπείρου, με αλληλεγγύη προς την Ουκρανία και τον λαό της, συμβάλλει μέσω διαφόρων μέτρων πολιτικής, οικονομικής και ανθρωπιστικής υποστήριξης και αποδοκιμάζει τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ukraine: EU agrees ninth package of sanctions against Russia, Εuropean Commission, διαθέσιμο εδώ
- EU breaks fertiliser deadlock, approves ninth Russia sanctions package, Εuractiv, διαθέσιμο εδώ
- EU approves ninth round of sanctions against Russia, Euronews, διαθέσιμο εδώ
