Του Χαράλαμπου Νικολαΐδη,
Η πραγματικότητα πολλές φορές είναι σκληρή και μια απλή ιστορία μιας «οικογένειας» ιταλοαμερικάνων μαφιόζων στα μέσα του 20ού αιώνα μπορεί να αποτελέσει ένα μεγάλο φιάσκο, όσο στενοί και αν είναι οι δεσμοί που συνδέουν τα μέλη μιας τέτοιας «οικογένειας». Τα συμφέροντα και η προστασία είναι κάποιοι από τους κύριους λόγους, που μια τέτοια συμμορία θα μπορούσε να καταρρεύσει· εξάλλου, όπως έχει δείξει η ιστορία, τέτοιες οργανώσεις πέφτουν εκ των έσω. Ο Martin Scorsese μάς ταξιδεύει, ακόμα μια φορά, σε μία τέτοια ιστορία, που με εκπληκτικό και γλαφυρό τρόπο μας δείχνει πως οι παραβατικοί ηθικοί κανόνες της μαφίας σπάνε και ο καθένας, πλέον, προσπαθεί να σώσει τη ζωή του.
Η ταινία έκανε πρεμιέρα το 1990. Βασίζεται στο βιβλίο του συγγραφέα Nicholas Pileggi “Wiseguy” (1985) και αφορά την πραγματική ιστορία του γνωστού αμερικανού μαφιόζου Henry Hill. Ο Henry Hill, έφηβος, αρχίζει να μπλέκεται με τη μαφία, την οποία διευθύνει ως “caporegime” ο αρχιμαφιόζος Paul Cicero. Εμπλεκόμενος, πλέον, θα γνωρίσει δύο πολύ καλούς φίλους, αλλά και συνεργάτες στο έγκλημα, τον Jimmy και τον Tommy. Όμως, οι εμπλοκές των τριών αυτών ανθρώπων, με τη διακίνηση ναρκωτικών εν αγνοία του Paul, θα δημιουργήσει πολλά λάθη, τα οποία θα αποβούν μοιραία για όλη την οικογένεια.
Κατ’ αρχάς, πρέπει να μιλήσουμε για τη σκηνοθεσία του Scorsese, για έναν άνθρωπο που έδωσε τέσσερα από τα πιο αξιομνημόνευτα έργα δράματος και οργανωμένου εγκλήματος στον κινηματογράφο: GoodFellas, Casino, The Departed και Irishman. Το GoodFellas αποτελεί μια ταινία πάνω στην οποία ο Scorsese χρησιμοποίησε τεχνικές, που δεν είχαμε ξαναδεί σε καμία άλλη ταινία του μέχρι τότε. Τα κεντρικά καδραρισμένα πλάνα του σε ταινίες όπως Taxi Driver ή το Raging Bull συνυπάρχουν στο GoodFellas με το γρήγορο κοντινό focus στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών, για να δηλώσουν την παρουσία τους. Επίσης, προμηνύουν μια έντονα φορτισμένα σκηνή που θα ακολουθήσει. Αυτήν την τεχνική ο Scorsese τη συμπεριέλαβε και σε άλλες ταινίες του, όπως Ο Λύκος της Wall Street.
Τα πρώτα ειδυλλιακά λεπτά της ταινίας δεν θα κρατήσουν πολύ. Η βία, αλλά και η απελπισία, που θα ακολουθήσει δεν έχει κανένα προηγούμενο. Σκηνές που προκαλούν εκνευρισμό, αλλά και δυσφορία, οι οποίες συνοδεύονται με τις εκπληκτικές ερμηνείες των ηθοποιών. Η τριάδα Liotta–De Niro–Pesci είναι μια ομάδα η οποία, μαζί με τον Scorsese, φυσικά, ενέπνευσε τις μεταγενέστερες γκανγκστερικές ταινίες και σειρές. Το πιο λαμπρό παράδειγμα αποτελεί αυτό της σειράς Soprano. Η συγκεκριμένη σειρά εμπνεύστηκε από το story όχι μόνο της ταινίας, αλλά και από το «σύμπαν» του ίδιου του Scorsese, σε τέτοιο βαθμό που αρκετοί ηθοποιοί από το GoodFellas έπαιξαν στο Soprano, αλλά και αντίστροφα.
Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι αυτές που κατέστησαν την ταινία ως μια από τις καλύτερες του είδους της (μόνο και μόνο γιατί υπάρχει και η τριλογία του Νονού). Ερμηνείες που, λόγω των ηθοποιών, έμειναν αξιομνημόνευτες. Νομίζω όλοι θυμόμαστε τη σκηνή μεταξύ Pesci και Liotta, που ο πρώτος ρωτάει τον δεύτερο με εκνευρισμό «αν φαίνεται αστείος». Η συγκεκριμένη σκηνή ήταν αυτοσχεδιασμός του Pesci, που έφερε σε άβολη θέση τους ηθοποιούς γύρω του. Η συγκεκριμένη σκηνή αποτελεί εμπειρία του Pesci, καθώς όταν ήταν νεαρός δούλευε ως σερβιτόρος σε μαγαζί, που μάζευε όλους τους Ιταλούς μαφιόζους του New Jersey, ένας μεγαλομαφιοζος είπε ένα αστείο στην παρέα του, ο Pesci ως παιδί, με όλη την αφέλεια και την άγνοια κινδύνου που τον διακατείχε, αποκάλεσε αυτόν τον άντρα αστείο.
Η συνέχεια είναι γνωστή από την ταινία. Σε αυτό το σημείο, πρέπει να αναφέρουμε την προσφορά του Pesci σε αυτήν την ταινία, καθώς πέρα από το γεγονός ότι απέσπασε όσκαρ δεύτερου ανδρικού ρόλου, ο De Niro, στη σκηνή που ο Pesci μαχαίρωνε τον μισοπεθαμένο Billy Batts στο πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου, τρόμαξε από το μένος του Joe.
Το GoodFellas σηματοδοτεί μια ολόκληρη εποχή και αποτελεί η αρχή για τον Scorsese να ασχοληθεί, αν και αποσπασματικά, με το συγκεκριμένο είδος. Η ταινία εισήλθε το 2000 στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. Μια άξια νίκη για μια από τις καλύτερες ταινίες του είδους της.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τα Καλά Παιδιά, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- How ‘Goodfellas’ and the Gangster Class of 1990 Changed Hollywood, nytimes.com, διαθέσιμο εδώ
