Της Πηνελόπης Κατσιγιάννη,
Η δεύτερη ημέρα του Νοεμβρίου έχει οριστεί από τον ΟΗΕ ως «Διεθνής Ημέρα Κατά της Ατιμωρησίας των Εγκλημάτων Εναντίον Δημοσιογράφων». Ελάχιστοι τη γνωρίζουν και μάλιστα, ίσως ορισμένοι να θεωρούν την ύπαρξή της παράξενη και περιττή για την εποχή μας, στην οποία τα social media ευνοούν την ελευθερία άποψης και λόγου. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι εν έτει 2019, διαπράττονται εγκλήματα κατά των δημοσιογράφων; Κι όμως τα τελευταία χρόνια, αυτή η ημέρα, αφιερωμένη στην προστασία των δημοσιογράφων, θεωρείται εξαιρετικά απαραίτητη.
Την αφορμή για την ανακήρυξή της έδωσε ένα περιστατικό που έλαβε μέρος στο Μαλί, πριν ορισμένα χρόνια. Στις 2 Νοεμβρίου του 2013, δύο Γάλλοι δημοσιογράφοι θανατώθηκαν λίγα μόλις δευτερόλεπτα αφού είχαν πάρει συνέντευξη από έναν εκπρόσωπο Τουαρέγκ. Το γεγονός, λοιπόν, ότι δύο άνθρωποι που έκαναν τη δουλειά τους ως επαγγελματίες έπεσαν νεκροί, προκειμένου να σιωπήσουν σχετικά με αυτά που έμαθαν, συντάραξε την κοινή γνώμη και κατ’ επέκταση και τον ΟΗΕ. Κατόπιν πρωτοβουλίας της Γαλλίας, ο ΟΗΕ δεν είχε λόγο να μην προχωρήσει στην καθιέρωση μιας διεθνούς ημέρας κατά των Εγκλημάτων που διαπράττονται εναντίον των δημοσιογράφων.
Επίσης, πολλοί είναι πιθανόν να θυμούνται την υπόθεση του Jamal Khashoggi, ενός δημοσιογράφου από τη Σαουδική Αραβία. Ο ίδιος αυτοεξορίστηκε από τη χώρα του, καθώς είχε έρθει σε σοβαρή ρήξη με τον πρίγκιπα. Ο τελευταίος, διέταξε την δολοφονία του εμποδίζοντάς τον, με αυτόν τον τρόπο, να εκφράσει -έστω και από μακριά- οποιαδήποτε άποψη που δε θα ήταν σύμφωνη μαζί του. Επομένως, όπως είναι φανερό, άλλος ένας δημοσιογράφος βασανίστηκε και απεβίωσε, μόνο και μόνο επειδή ήταν αρκετά θαρραλέος να εκφράσει αυτά που πίστευε για το καθεστώς της χώρας του.
Είναι, συνεπώς, προφανές ότι κάθε χρόνο όλο και περισσότεροι δημοσιογράφοι χάνουν όχι απλώς το δικαίωμα στην έκφραση, αλλά και το δικαίωμα στη ζωή. Δεν αισθάνονται ελεύθεροι να μεταφέρουν με το δικό τους τρόπο τα γεγονότα, με πλήρη αντικειμενικότητα. Πολλές φορές, αναγκάζονται να μεροληπτούν για να μπορέσουν να επιβιώσουν και να ανελιχθούν επαγγελματικά. Αυτό ισχύει, σαφώς, σε μεγαλύτερο βαθμό με τους πολεμικούς ανταποκριτές ή με ανθρώπους που εκφράζουν καθαρά την άποψή τους εναντίον ενός καθεστώτος ή μιας πολιτικής αντίληψης. Πώς, όμως, θα υπάρχει ορθή ενημέρωση, αν υπάρχει κατευθυνόμενη πληροφόρηση; Πώς είναι δυνατόν οι δημοσιογράφοι να μεταφέρουν σωστές ειδήσεις, όταν απειλείται ακόμη και η ίδια τους η ζωή;
Σύμφωνα με τους Δημοσιογράφους χωρίς Σύνορα, ΜΚΟ που εδρεύει στη Γαλλία και εκπροσωπεί την ελευθερία πληροφόρησης σε όλον τον κόσμο, μέσα στο 2019 έχουν σκοτωθεί 31 δημοσιογράφοι, ενώ έχουν φυλακιστεί 235 συνολικά. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Το να είναι κανείς σήμερα δημοσιογράφος ίσως να είναι πιο δύσκολο από ό,τι στο παρελθόν. Αυτό που δεν πρέπει, ωστόσο, να ξεχνάει κάθε «εν ενεργεία» ή «εν δυνάμει» δημοσιογράφος είναι ότι ο λόγος για τον οποίον επέλεξε το συγκεκριμένο επάγγελμα δεν πρέπει να είναι το συμφέρον, αλλά το καθήκον. Όσο υπάρχει, όμως, η δύναμη του «ισχυρού», το αίσθημα καθήκοντος χάνεται… εκούσια ή μη.
Γεννήθηκε το 2000 στην όμορφη Πάτρα. Είναι φοιτήτρια Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Έχει ιδιαίτερη αγάπη προς τις ξένες γλώσσες, τις οποίες αρέσει να εξασκεί μέσα από ταξίδια. Ασχολείται με εθελοντικά και ευρωπαϊκά προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών, καθώς και με συνέδρια σχετικά με το αντικείμενο σπουδών της.
