Της Μαρίνας-Μαρίας Αντωναράκη,
Αν και είναι αρκετά σπάνια ασθένεια, υπάρχει και μάλιστα τα στάδια της νόσου εξελίσσονται πολύ γρήγορα!
Άνδρες και γυναίκες έχουν ιστό μαστού. Λόγω των διαφορετικών ορμονών που εκκρίνονται στα δύο φύλα, εύκολα συνάγεται το συμπέρασμα ότι θα υπάρχει και διαφορετική δομή, λειτουργία και σύσταση του ανδρικού από τον γυναικείο μαστό. Οι γυναικείες ορμόνες διεγείρουν το στήθος και γι’ αυτό εκείνο αυξάνεται σε όγκο. Το στήθος των ανδρών αποτελείται ως επί το πλείστον από λίπος και επειδή δεν παράγει τις ίδιες ορμόνες με τη γυναίκα, παρατηρείται να είναι επίπεδο και λεπτό. Μόνο το 1% των ειδών καρκίνου που εμφανίζονται στο ανδρικό φύλο είναι καρκίνος του μαστού (MaBC). Μάλιστα, αυτός ο τύπος καρκίνου έχει εμφανίσει αύξηση 26% την τελευταία περίοδο. Κατά μέσο όρο στα 67 έτη διαγιγνώσκεται ο όγκος. Το ποσοστό επιβίωσης των ανδρών με καρκίνο του μαστού στα 5 χρόνια είναι περίπου 60%. Εάν η νόσος ανιχνευτεί έγκαιρα, το ποσοστό αυτό ανέρχεται το 90%.
Δράττομαι της ευκαιρίας μέσω αυτού του άρθρου να ευαισθητοποιήσω τον ανδρικό πληθυσμό να μην διστάζει να ρωτά και να επισκέπτεται το κέντρο υγείας, προκειμένου να υποβληθεί σε διαγνωστικές μαστογραφίες και υπερηχογράφημα μαστού, καθώς μια έγκαιρη διάγνωση αυξάνει το προσδόκιμο ζωής!
Ο μαστός των ανδρών είναι άλλη μια ανατομική περιοχή του ανθρώπινου σώματος η οποία είναι επιρρεπής στην ανάπτυξη καρκίνου. Συνήθως, κατά την ψηλάφηση μπορεί να εντοπιστεί κάποιο εξόγκωμα. Αυτό χρήζει περαιτέρω διερεύνησης, γι’ αυτό και καλείστε να επισκεφθείτε έναν αρμόδιο γιατρό για εξετάσεις. Σε άνδρες ασθενείς με καρκίνο του μαστού, η αναλογία ουδετερόφιλων/λεμφοκυττάρων και οι τιμές της αναλογίας αιμοπεταλίων/λεμφοκυττάρων ήταν σημαντικά υψηλότερες καθώς αυξανόταν το στάδιο του καρκίνου. Αυτές οι εύκολα διαθέσιμες, απλές εξετάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση της φλεγμονώδους απόκρισης του ξενιστή στον καρκίνο του μαστού ανδρών.
Παράγοντες κινδύνου
Τα αιτία, λοιπόν, είναι ποικίλα. Αρχικά, τίθεται το περιβάλλον, καθώς τα εντομοκτόνα DDT και η κατανάλωση βοοειδών, τα οποία έχουν εκτραφεί με οιστρογόνα για πάχυνση, οδηγούν στα ίδια απότοκα που έχει η λήψη οιστρογόνων. Επιπλέον, η ακτινοβολία, που λαμβάνεται ακόμη και σε περίπτωση ακτινοθεραπείας προκειμένου να αντιμετωπιστεί ένα λέμφωμα, οδηγεί σε καρκίνο.
Στη συνέχεια, εντάσσεται το οικογενειακό ιστορικό, κοινώς τα γονίδια, ειδικά αν υπάρχουν γενετικές μεταλλάξεις όπου ο κίνδυνος εμφάνισης κακοήθειας αυξάνεται. Το 15% των περιπτώσεων οφείλεται σε αυτά τα γονίδια. Τα γονίδια αυτά λέγονται BRCA1 και BRCA2 , (BR– breast, CA– cancer). Μία μετάλλαξη, συγκεκριμένα στο BRCA1, συνεπάγεται την αύξηση πιθανότητας καρκίνου εφόρου ζωής κατά 1%. Αντίθετα, μετάλλαξη στο γονίδιο BRCA2 συνεπάγεται αύξηση κατά 6%. Πρέπει να τονιστεί ότι οι περισσότεροι άνδρες με κακοήθεια δεν είχαν οικογενειακό ιστορικό έως τώρα. Όπως είναι γνωστό, η ηλικία αποτελεί άλλον έναν παράγοντα, καθώς γνωρίζουμε ότι με την πάροδο των χρόνων συσσωρεύονται όλο και περισσότερες μεταλλάξεις με άμεσο απότοκο να αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης όγκου. Αλλά και οι ηλικιωμένοι, επειδή αντιμετωπίζουν και άλλα νοσήματα ή δυσλειτουργίες, δεν έχουν τη δυνατότητα οργανικά να ανταπεξέλθουν όπως οι νεότεροι άντρες σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Επιπλέον, εάν οι άνδρες είναι χρήστες αλκοόλ, ενδεχομένως να εμφανίζουν ηπατική ανεπάρκεια. Το ήπαρ, όπως γνωρίζουμε, συμβάλλει και αυτό στη ρύθμιση των ορμονών, όπως των οιστρογόνων. Αν παρατηρηθεί στον άνδρα ηπατική νόσος, σημαίνει ότι τα επίπεδα των ανδρογόνων ή αρσενικών ορμονών είναι χαμηλά, ενώ των οιστρογόνων ή γυναικείων ορμονών είναι αρκετά υψηλότερα. Αυτό γίνεται και στην περίπτωση παχυσαρκίας, όπου η αύξηση του λίπους οδηγεί στην παραγωγή οιστρογόνων.
Αυτό, όπως αντιλαμβάνεστε, έχει σημαντικές συνέπειες. Συγκεκριμένα, μπορεί να εμφανιστεί γυναικομαστία, η οποία δεν θεωρείται εξαρχής επικίνδυνη (καλοήθης), μπορεί όμως να γίνει! Μπορεί να εμφανιστεί, όμως, από την αρχή και όγκος στο στήθος του άνδρα.
Άνδρες πάσχοντες από γενετικά σύνδρομα (όπως Klinefelter, Cowden) εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα ανδρογόνων και υψηλότερα επίπεδα οιστρογόνων (εμφανή χαρακτηριστικά θηλυκού φύλου). Συγκριτικά με τους μέσους άνδρες, έχουν πιο μακριά πόδια και λεπτότερη φωνή, ενώ ταυτόχρονα έχουν μικρότερους όρχεις και παρουσιάζουν υπογονιμότητα. Αυτό οδηγεί στον καρκίνο του μαστού και ως αίτιο δεν είναι το ίδιο συχνό με τις γονιδιακές μεταλλάξεις.
Συμπτώματα
Βάσει των μέχρι τώρα ερευνών, οι άνδρες ασθενείς ψηλαφούν με το χέρι τους ένα μικρό εξόγκωμα, ένα οζίδιο πίσω από τη θηλή. Αυτό επηρεάζει την ανατομία της και συνεπώς επηρεάζεται και η εξωτερική εικόνα της περιοχής αυτής. Ο άνδρας μπορεί να παρατηρεί πρήξιμο ή και οίδημα γύρω από τη θηλή, να πονάει ελαφρά και να ξεφλουδίζει το δέρμα του. Αν οι λεμφαδένες στη μασχάλη είναι διογκωμένοι και επομένως αισθητοί, δόκιμο θα ήταν να επισκεφθούν άμεσα ένα κέντρο υγείας διότι ενδέχεται να αποτελεί σημάδι προχωρημένης νόσου. Η θηλή είναι δυνατόν να παρουσιάζει εξέλκωση (δερματική πληγή μετά από σπάσιμο φουσκάλας) και ενδεχομένως κάποιοι άντρες να εμφανίζουν έκκριση αίματος ή άλλων υγρών από τη θηλή. Παράλληλα, μια θηλή που στρέφεται προς τα μέσα είναι ένα σημάδι που απαιτεί διερεύνηση.
Διάγνωση
Όπως είναι άμεσα αντιληπτό, η διάγνωση γίνεται με τον ίδιο τρόπο που γίνεται και στις γυναίκες. Δηλαδή, περιλαμβάνει απεικονιστικές μεθόδους, όπως υπέρηχο και ακτινογραφία μαστού, καθώς και ιστολογικές και ορμονολογικές εξετάσεις.
Αντιμετώπιση/Θεραπεία
Όπως αντιλαμβάνεστε, πρόκειται για μια συνεχώς εξελισσόμενη νόσο, από την οποία τα δεδομένα που έχουμε έως τώρα δεν είναι πολλά. Η θεραπεία περιλαμβάνει χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία και ακτινοθεραπεία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μια χειρουργική επέμβαση δεν τίθεται ως επιλογή (τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή με μασχαλιαίο λεμφαδενικό καθαρισμό). Επιπροσθέτως, είναι ανάγκη να ειπωθεί το συμπέρασμα των ερευνητών ότι η νόσος αυτή, βάσει μελετών, είναι ενδοκρινικά ευαίσθητη. Λέγεται ακόμη ότι δυνητικά μπορεί να ωφεληθεί από αναστολείς CDK 4/6 και ενδοκρινικών παραγόντων, αλλά αυτό ακόμα δεν έχει τεκμηριωθεί πλήρως. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ένας καινούργιος τρόπος αντιμετώπισης που αφορά την αντι-οιστρογονική θεραπεία. Τέλος, μετεγχειρητικά ιδιαίτερα αποτελεσματική κρίνεται η ακτινοθεραπεία προκειμένου να προλάβει κάποια υποτροπή.
Απαύγασμα των παραπάνω είναι ότι η πρόληψη σώζει ζωές! Συμβουλή: εμπιστοσύνη και συνεργασία με τους γιατρούς!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Προβλήματα μαστού στους άνδρες: Γυναικομαστία, ορμόνες, καρκίνος μαστού, θηλή μαραθωνοδρόμου και καρκίνος προστάτη, medlook.net. Διαθέσιμο εδώ
- What to know about breast anatomy, medicalnewstoday.com. Διαθέσιμο εδώ
- Καρκίνος του μαστού στους άνδρες: 5 σημάδια που σώζουν ζωές, iatropedia.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Male Reproductive System, my.clevelandclinic.org. Διαθέσιμο εδώ
- Ανδρικός καρκίνος του μαστού: Ένας χρήσιμος οδηγός, skai.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Τα πάντα για την ανατομία του στήθους – Γιατί οι άνδρες έχουν θηλές;, healthstories.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Male hormones, healthymale.org. Διαθέσιμο εδώ
- Gynecomastia and Malignancy: A Case of Male Invasive Ductal Breast Carcinoma Treated with Neoadjuvant Chemotherapy, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- Clinical features and prognostic factors of male breast cancer vs. female breast cancer, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- Male Breast Cancer: An Updated Review of Epidemiology, Clinicopathology, and Treatment, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- The prognostic significance of metastatic pattern in stage IV male breast cancer at initial diagnosis: a population-based study, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- Tumor subtypes and survival in male breast cancer, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- Prognostic relevance of Ki67 expression in primary male breast cancer: determination of cut-off points by different evaluation methods and statistical examinations, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- Efficacy of neoadjuvant chemotherapy in male breast cancer compared with female breast cancer, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- Breast cancer-specific mortality in early breast cancer as defined by high-risk clinical and pathologic characteristics, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- Hemogram index parameters in the evaluation of male breast cancer and the inflammatory response: a case-control study, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- The role of postoperative radiation therapy in stage I-III male breast cancer: A population-based study from the surveillance, epidemiology, and End Results database, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- An introduction to male breast cancer for urologists: epidemiology, diagnosis, principles of treatment, and special situations, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- Prognostic difficulties of men with breast cancer, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- Effect of Breast Conservation Therapy vs Mastectomy on Overall Survival and Breast Cancer-Specific Survival Among Men With Stage I-II Breast Cancer: Analysis of SEER, 2000-2018, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- Relevance of the 21-gene expression assay in male breast cancer: A systematic review and meta-analysis, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
- Καρκίνος μαστού σε άνδρες, mastology-senology.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Καρκίνος μαστού στον άνδρα, euroclinic.gr. Διαθέσιμο εδώ
- ΜΑΣΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΔΡΙΚΟ ΦΥΛΟ, mediteam.gr. Διαθέσιμο εδώ
