Του Κώστα Νωτούδα,
Αναμφίβολα, οι βουλευτικές εκλογές είναι εκείνες που αποτελούν τη μητέρα των μαχών για τις πολιτικές παρατάξεις. Τα κόμματα κάνουν το καλύτερο δυνατόν προκειμένου να πείσουν τους ψηφοφόρους πως έχουν τις λύσεις στα προβλήματα που τους απασχολούν και κατά συνέπεια να έχουν την καλύτερη δυνατή θέση μέσα στο επόμενο κοινοβούλιο. Εκλογές μικρότερης δυναμικής είναι οι εκλογές που λαμβάνουν χώρα για την τοπική αυτοδιοίκηση. Το ίδιο ισχύει και για τις ευρωεκλογές, οι οποίες όμως είναι κρίσιμες στο κομματικό σύστημα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στο ελληνικό πολιτικό σύστημα όπου οι Eυρωεκλογές έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για την αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων, αλλά και περιπτώσεις όπου απλώς επιβεβαίωσαν την ισχύ του κυβερνώντος κόμματος.
Το 1979, Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής πετυχαίνει την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ). Η χώρα μπαίνει επίσημα το 1981 και οφείλει να εκλέξει και ευρωβουλευτές. Στις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου του ίδιου έτους, η Ελλάδα πραγματοποιεί τις πρώτες της ευρωεκλογές μαζί με τις εθνικές εκλογές, ωστόσο όλη η χώρα κινείται στους ρυθμούς της Αλλαγής και το γεγονός περνά σε δεύτερη μοίρα με μόνο αξιοσημείωτο γεγονός την εξασφάλιση έδρας από κάποια μικρά κόμματα. Τρία χρόνια αργότερα, οι Έλληνες καλούνται να ξαναψηφίσουν σε ευρωεκλογές. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. τις νικά εκ νέου έναν χρόνο πριν τις εθνικές εκλογές, ενώ στη Νέα Δημοκρατία δημιουργούνται εσωτερικοί τριγμοί που έχουν ως αποτέλεσμα την αντικατάσταση του Ευάγγελου Αβέρωφ από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Το 1989, μέσα σε ένα έντονο κλίμα πόλωσης, οι ευρωεκλογές διεξάγονται πάλι την ίδια μέρα με τις εθνικές εκλογές και η Νέα Δημοκρατία κατορθώνει να τις κερδίσει για πρώτη φορά στην ιστορία της. Όμως, στις βουλευτικές εκλογές δεν καταφέρνει να κερδίσει την αυτοδυναμία, εξαιτίας της απλής αναλογικής που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Το 1994 και με τη λαϊκή εντολή στο ΠΑΣΟΚ να είναι νωπή, το κυβερνών κόμμα ανακτά τα ηνία των ευρωεκλογών και δίνει την απάντησή του σε όσους το αμφισβητούσαν λόγω της κλονισμένης υγείας του Ανδρέα Παπανδρέου.
Το 1999 τα πράγματα έχουν αλλάξει. Στην ηγεσία του ΠΑ.ΣΟ.Κ. βρίσκεται ο εκσυγχρονιστής Κώστας Σημίτης, που έχει ως στόχο την είσοδο της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Τα σκάνδαλα, ωστόσο, κάνουν την εμφάνισή τους και ο Κώστας Καραμανλής τον αποκαλεί «αρχιερέα της διαπλοκής». Οι ευρωεκλογές είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την αναμέτρηση των δύο πολιτικών και, εν τέλει, τη Νέα Δημοκρατία να επικρατεί, ελπίζοντας πως κάτι τέτοιο θα γίνει και ένα χρόνο αργότερα στις βουλευτικές εκλογές. Ωστόσο, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ανέκαμψε και κέρδισε την εκλογική αναμέτρηση. Πέντε χρόνια αργότερα, το πολιτικό σκηνικό είναι διαφορετικό. Η Νέα Δημοκρατία έχει εκλεγεί στην κυβέρνηση πριν τρεις μήνες και απλώς οι ευρωεκλογές είναι άλλη μια επιβεβαίωση της κυριαρχίας της. Το 2009, με την οικονομική κρίση να έχει κάνει την εμφάνισή της ήδη από το φθινόπωρο του 2008, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. επανακάμπτει και προηγείται στις δημοσκοπήσεις μετά από αρκετά χρόνια. Οι ευρωεκλογές επιβεβαιώνουν την τάση αυτή και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δείχνει να επανέρχεται δυναμικά. Μετά το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, προκηρύσσονται εθνικές εκλογές, τις οποίες και κέρδισε, αλλά τελικά τα πράγματα δεν ήταν έτσι όπως φαινόντουσαν.
Το 2014 τα πράγματα στο ελληνικό πολιτικό σύστημα έχουν ανατραπεί, με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. να καταρρέει εκλογικά το 2012 και τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. να ηγείται του αντιμνημονιακού κινήματος, κατορθώνοντας να κερδίσει τις ευρωεκλογές του 2014 και να δείχνει σε όλους πως είναι το φαβορί για την επόμενη εκλογική αναμέτρηση, η οποία εν τέλει πραγματοποιήθηκε στις 25 Ιανουαρίου του 2015. Το 2019, και με τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. να έχει υποστεί έντονη φθορά λόγω της εφαρμογής ενός μνημονίου αλλά και των πεπραγμένων του, δημιουργήθηκε ένα αντί-σύριζα ρεύμα, το οποίο αρχικά εκφράστηκε στις Ευρωεκλογές. Λόγω του άσχημου αποτελέσματος για το κυβερνών κόμμα, η χώρα οδηγήθηκε σε εκλογές άμεσα, με τη Νέα Δημοκρατία να επικρατεί με αυτοδύναμο ποσοστό μετά από δέκα χρόνια.
Kαταληκτικά, είναι φανερό ότι οι ευρωεκλογές αποκτούν τη βαρύνουσα ανάλογα με τον εκλογικό χρόνο της κυβέρνησης. Ωστόσο, πρώτοι οι πολίτες είναι αυτοί που πρέπει να δίνουν τη βαρύνουσα σημασία στον εν λόγω θεσμό, ψηφίζοντας ανθρώπους σοβαρούς και καταρτισμένους, που είναι σε θέση να εκπροσωπούν αξιοπρεπώς τη χώρα, και όχι να ψηφίζουν ανθρώπους ανεπαρκείς επειδή μόνο και μόνο τυγχάνουν κοινωνικής αναγνώρισης, καθώς πάνω από κόμματα και παρατάξεις στο Ευρωκοινοβούλιο εκπροσωπείται η ίδια η Ελλάδα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Οι ευρωεκλογές στην Ελλάδα μέσα από τα πρωτοσέλιδα της Καθημερινής, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
