Του Ελευθέριου Χονδρού,
Μια πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον καθορισμό ανώτατου ορίου στην τιμή του εισαγόμενου φυσικού αερίου και αργού πετρελαίου είχε σκοπό να κατευνάσει τις απαιτήσεις για δράση για τον περιορισμό των υψηλών τιμών. Αντ’ αυτού, πυροδοτεί μια πολιτική κρίση. Χώρες που πίεσαν να υποβληθεί η πρόταση τώρα είναι απογοητευμένες που το όριο έχει οριστεί σε τόσο υψηλή τιμή σε σημείο που θα ήταν άδωρο να ενεργοποιηθεί κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Η προαναφερθείσα κρίση κορυφώθηκε την Πέμπτη, κατά τη διάρκεια μιας συνόδου κορυφής των Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. Η συνάντηση υποτίθεται ότι θα κατέληγε σε συμφωνία για ένα πακέτο έκτακτης ανάγκης που επικεντρώνεται κυρίως στη μείωση των τιμών της ενέργειας το επόμενο έτος, μεταξύ άλλων μέσω της κοινής αγοράς φυσικού αερίου και της δημιουργίας ενός νέου σημείου αναφοράς για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, αλλά η συνάντηση αυτή εκτροχιάστηκε εξαιτίας της μάχης για το ανώτατο όριο τιμής φυσικού αερίου και αργού πετρελαίου.
Πιο συγκεκριμένα, οι συνομιλίες αναβλήθηκαν για τη Δευτέρα, καθώς η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής αντιτάχθηκαν, θεωρώντας ότι η πρόταση είναι πολύ γενναιόδωρη προς τη Μόσχα. Πιο συγκεκριμένα, η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής είναι εξοργισμένες με την πρόταση να περιοριστούν οι τιμές του ρωσικού πετρελαίου στα 65 δολάρια ανά βαρέλι, καθώς το επίπεδο είναι πάνω από τα ποσοστά που πουλάει η Μόσχα αργό πετρέλαιο τώρα. Η Πολωνία απαιτεί πρόσθετες κυρώσεις, μηχανισμό αναθεώρησης και τιμή κάτω από το επίπεδο της αγοράς, σύμφωνα με ανώτερο διπλωμάτη.
Tα Ουράλια της Ρωσίας «ανταλλάσσουν» ήδη κάτω από το ανώτατο όριο. Με την Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής να επιμένουν, η διαμάχη έχει αποκαλύψει τη θεμελιώδη ένταση στην καρδιά της ιδέας του ανώτατου ορίου τιμών. Οι χώρες αναγκάζονται να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο προτεραιότητες που είναι σχεδόν αδύνατο να επιλυθούν: να προσπαθήσουν να πνίξουν τα έσοδα προς τη Ρωσία και να αποφύγουν τις δυνητικά επώδυνες αιχμές στην τιμή του πετρελαίου που θα μπορούσαν να βλάψουν την παγκόσμια οικονομία.
«Αν θέσουμε το ανώτατο όριο τιμής πολύ ψηλά, δεν θα έχει πραγματικά επιπτώσεις στη Ρωσία», δήλωσε ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Valdis Dombrovskis σε συνέντευξή του σε γνωστή εφημερίδα. «Το πετρέλαιο είναι η μεγαλύτερη πηγή εσόδων για τον ρωσικό προϋπολογισμό, επομένως είναι πολύ σημαντικό να το κάνουμε σωστά, ώστε να έχει πραγματικά αντίκτυπο στην ικανότητα της Ρωσίας να χρηματοδοτήσει αυτόν τον πόλεμο». Οι ναυτιλιακές χώρες, όπως η δική μας, προτιμούν ένα υψηλότερο επίπεδο που θα βοηθήσει στη διατήρηση της ροής του εμπορίου.
Το αδιέξοδο αυτής της εβδομάδας υπογράμμισε τις μακροχρόνιες ανησυχίες στην Ε.Ε. σχετικά με το ανώτατο όριο τιμών. Οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν ανησυχήσει ότι το ανώτατο όριο τιμής θα ήταν δύσκολο να εφαρμοστεί αποτελεσματικά και ήλπιζαν ότι ορισμένες χώρες, εκτός από το G–7 και την Αυστραλία, θα προσχωρούσαν στο μέτρο. Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν ότι το ανώτατο όριο τιμής θα επανεξεταζόταν τακτικά και ότι εάν το σύστημα λειτουργούσε, η τιμή θα μπορούσε σταδιακά να αυστηροποιηθεί. Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί στις κυρώσεις των ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει ότι ένα ανώτατο όριο τιμής βόρεια των 60 δολαρίων το βαρέλι δεν θα έκανε λίγα για να περιορίσει τα έσοδα του Κρεμλίνου.
«Ας ελπίσουμε ότι αυτό το ανώτατο όριο είναι απλώς ένα σημείο εκκίνησης και η Δύση είναι έτοιμη να το σφίξει καθώς οι συνθήκες της αγοράς χαλαρώνουν», δήλωσε ο Eduard Fishman, ανώτερος ερευνητής στο Κέντρο Ενεργειακής Πολιτικής της Columbia που βοήθησε στη διαμόρφωση της πολιτικής κυρώσεων των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας μετά το 2014 όπου προσαρτήθηκε η Κριμαία. Δύο Ευρωπαίοι διπλωμάτες δήλωσαν ότι ένας παράγοντας που θα μπορούσε να βοηθήσει στην προώθηση μιας συμφωνίας τις επόμενες ημέρες είναι η εργασία για ένα ένατο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Το Κρεμλίνο είχε πει ότι θα αρνηθεί να πουλήσει πετρέλαιο σε οποιονδήποτε υπογράψει το ανώτατο όριο, αλλά την Πέμπτη φάνηκε να υπαινίσσεται ότι θα μπορούσε να αμβλύνει τη στάση του. Πλησιάζει μια προθεσμία: οι κυρώσεις της Ε.Ε. για το ρωσικό πετρέλαιο πρόκειται να τεθούν σε ισχύ στις 5 Δεκεμβρίου και η αναστάτωση στην αγορά θα είναι πιθανώς μεγαλύτερη, εάν δεν υπάρχει ανώτατο όριο τιμής. Οι κυρώσεις της Ε.Ε. θα απαγόρευαν την πρόσβαση σε ασφάλειες και υπηρεσίες για οποιοδήποτε πλοίο που μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο. Το ανώτατο όριο επιτρέπει την πρόσβαση σε αυτές τις υπηρεσίες, αλλά μόνο εάν το αργό πετρέλαιο αγοράζεται κάτω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο. Οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν τις τελευταίες ημέρες, εν μέρει λόγω ενδείξεων ότι μια συμφωνία θα μπορούσε να διατηρήσει τη ροή του ρωσικού πετρελαίου, χαλαρώνοντας την πίεση στην παγκόσμια αγορά.
Ωστόσο, όσοι είναι επιφυλακτικοί σχετικά με το ανώτατο όριο υποστηρίζουν ότι το μέτρο εξακολουθεί να στερείται επαρκών διασφαλίσεων και υποστηρίζουν ότι δεν υπήρχε αρκετός χρόνος για τη διεξαγωγή κατάλληλης εκτίμησης επιπτώσεων που να δείχνει ότι η κίνηση δεν θα απειλούσε την ασφάλεια εφοδιασμού τους. Δεν είναι αυτή η μόνη πηγή ανησυχίας. Ως μέρος της πρότασης ανώτατου ορίου τιμών, η Επιτροπή είπε ότι θα ζητήσει από τις πρωτεύουσες να καταστήσουν υποχρεωτικούς τους στόχους μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου που συμφωνήθηκαν νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- EU gas price cap proposal deemed ‘unworkable’ and ‘a joke’, even by advocates, Euractiv, διαθέσιμο εδώ
- EU Talks on G-7’s Price Cap for Russian Oil Stall but Deal Still Seen Likely, The Wall Street Journal, διαθέσιμο εδώ
