Του Μανώλη Ανδριγιαννάκη,
Σε πρόσφατη έκθεσή του, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την υπερδιόγκωση του εταιρικού χρέους του πλανήτη, ως μια παρενέργεια της χαλαρής νομισματικής πολιτικής που έχουν ακολουθήσει οι Κεντρικές Τράπεζες των μεγαλύτερων οικονομιών για τη στήριξη της ανάπτυξης. Σύμφωνα με την εκτίμησή του, τα πολύ χαμηλά -και σε μερικές περιπτώσεις- ακόμα και τα αρνητικά επιτόκια που έχουν επιβληθεί, έχουν ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να δανείζονται ολοένα και περισσότερα κεφάλαια. Ως αποτέλεσμα, τα συνολικά εταιρικά χρέη στις οκτώ μεγάλες οικονομίες και συγκεκριμένα των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Γερμανίας, της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας ανέρχονται σήμερα σε 51 τρισ. δολάρια. Αναζητώντας μέτρο σύγκρισης, ακόμα και το 2009… ήταν «μόλις» 34 τρις.
Το Ταμείο σημειώνει ότι σχεδόν το 40% αυτού του χρέους, που αναλογεί στις οκτώ μεγάλες οικονομίες, εκτιμάται ότι θα ήταν αδύνατο να εξυπηρετηθεί, στην περίπτωση που υπάρξει επιστροφή σε σημαντικούς υφεσιακούς ρυθμούς. Αυτό αντιστοιχεί σε 19 τρισ. δολάρια, ποσό δυσθεώρητο, που καθιστά το χρηματοοικονομικό σύστημα ιδιαίτερα ευάλωτο σε μια ενδεχόμενη μελλοντική οικονομική κρίση. Καλούνται, μάλιστα, τα κράτη μέλη, όπως διαμηνύει το Ταμείο, να μην επαναλάβουν τα λάθη της προηγούμενης δεκαετίας που οδήγησαν στο κραχ του 2008, όταν οι σχετικές προειδοποιήσεις αγνοήθηκαν. Αντίστοιχα, η έκθεση αξιολογεί ως υπερτιμημένες τις τιμές των μετοχών σε ΗΠΑ και Ιαπωνία, καθώς και τα επιτόκια στις αγορές ομολόγων ως υπερβολικά χαμηλά, πάντα σε σχέση με τη διαμορφωθείσα κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας. Η συγκεκριμένη κατάσταση αυξάνει την πιθανότητα μιας απότομης προσαρμογής των πιστωτικών συνθηκών και οι επενδυτές οφείλουν να τηρήσουν μια προσεκτική στάση.
Παρομοίως, ανησυχητική είναι η κατάσταση με το εταιρικό χρέος και στις αναδυόμενες χώρες. Το εξωτερικό χρέος, δηλαδή τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί από αλλοδαπούς πιστωτές, ισοδυναμεί πλέον με το 160% των εξαγωγών των οικονομιών των χωρών αυτών. Προκειμένου να περιοριστούν οι κίνδυνοι για την παγκόσμια οικονομία, οι αρμόδιες κανονιστικές αρχές πρέπει να διατηρήσουν αυστηρούς κανονισμούς για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς και να ασκούν αυστηρή εποπτεία, συνέστησε το ΔΝΤ. Χαρακτηριστική ήταν και η δήλωση υψηλόβαθμων αξιωματούχων του Ταμείου, υπευθύνων για την έκθεση σχετικά με την Παγκόσμια Χρηματοοικονομική Σταθερότητα, ότι: «μια απότομη, ξαφνική σύσφιξη των χρηματοοικονομικών συνθηκών θα μπορούσε να αποκαλύψει αυτά τα τρωτά σημεία και να ασκήσει πιέσεις στις αποτιμήσεις των περιουσιακών στοιχείων».
Σε μια περίοδο που όλο και δυναμώνουν οι φωνές για μια πιθανή νέα παγκόσμια ύφεση, οι Κεντρικές Τράπεζες και οι κυβερνήσεις καλούνται να διαφυλάξουν πως δε θα επαναληφθεί μια νέα κρίση για την παγκόσμια οικονομία. Η Moody’s προειδοποιεί για τον κίνδυνο ύφεσης εντός 12-18 μηνών, ενώ ανησυχεί για το ότι οι κρατικές αρχές μπορεί να μην είναι σε θέση να την αποτρέψουν. Το ΔΝΤ είχε ταυτόχρονα αναθεωρήσει επί τα χείρω την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας, προβλέποντας ότι αυτή θα αναπτυχθεί με ρυθμό μόλις 3% το 2019, δηλαδή τον χαμηλότερο από την περίοδο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης μια δεκαετία πριν.
Πολλά μέτρα, ωστόσο, έχουν ήδη ληφθεί για την καθυστέρηση ή και αποφυγή ενός τέτοιου ενδεχομένου. Ο τερματισμός του εμπορικού πολέμου και η εξεύρεση λύσης για το Brexit είναι απαραίτητα προαπαιτούμενα, προκειμένου να μην περάσουμε σε ρυθμούς ύφεσης, όπως και η συνέχιση πολιτικών που θα υποβοηθήσουν την ανάπτυξη. Η επόμενη περίοδος για την παγκόσμια οικονομία προβάλλει γεμάτη ερωτηματικά, με τα στίγματα μιας νέας κρίσης να φαίνονται στον ορίζοντα… Μέγιστη πρόσκληση για τους διεθνείς παράγοντες αποτελεί πλέον η σταθεροποίηση των αγορών και η αποφυγή εκ νέου μιας χρηματοοικονομικής καταστροφής.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1999 και είναι προπτυχιακός φοιτητής στο τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του ΟΠΑ. Παρακολουθεί σεμινάρια και ημερίδες πολιτικής, οικονομίας, γεωπολιτικής και τεχνολογίας, ενώ συμμετέχει σε συνέδρια και προγράμματα προσομοίωσης πολιτικών θεσμών (Europa.S, ΠΠΔΣ, ΜΒΕ, MEUS). Στις δημοτικές εκλογές του 2019 ήταν υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος στο Δήμο Βύρωνα, στην Αθήνα. Στο OffLine Post έφερε την ιδιότητα του Αρχισυντάκτη Οικονομικών κατά το διάστημα Ιούνιος 2019-Ιούνιος 2020.
