Της Δήμητρας Γρηγοριάδου,
Ο Άρης, νόμιμος γιος του Δία και της Ήρας, είναι ο θεός του πολέμου και ένας από τους 12 αθάνατους του Ολύμπου, ο οποίος κληρονόμησε το πείσμα και την επιμονή της μητέρας του, αλλά και τη μεγαλοπρέπεια του πατέρα του. Η φιλοπόλεμη και προκλητική φύση του Άρη δεν του επέτρεπε να διατηρεί καλές σχέσεις με τους περισσότερους θεούς (εκτός από τον Άδη, την Έριδα και την Αφροδίτη). Μάλιστα, με κάποιους από αυτούς δημιούργησε και προσωπικές έχθρες, όπως για παράδειγμα με την Αθηνά, η οποία ήταν αντίπαλός του στον Τρωικό Πόλεμο, ενώ ο ίδιος ήταν με το μέρος των ηττημένων Τρώων παρέχοντας προσωπική προστασία στον Έκτορα. Ο Άρης έγινε, επίσης, αφορμή για να διχαστούν οι θεοί του Ολύμπου, αλλά τελικά η Αθηνά για ακόμη μια φορά με τη σοφία και την αρετή της εξέθεσε τα σχέδιά του με τον ίδιο να μην καταφέρνει τελικά τίποτα.
Σύμφωνα με τον Όμηρο και τη ραψωδία Θ’ της Οδύσσειας, το πάθος του Άρη τον τύφλωσε και τον οδήγησε στη Λήμνο, διεκδικώντας την Αφροδίτη, η οποία ήταν γυναίκα του Ηφαίστου. Ο Ήλιος ήταν αυτός που αποκάλυψε το παράνομο ζευγάρι στον Ήφαιστο, ο οποίος πικραμένος από την ατίμωση που υπέστη, κατασκεύασε αόρατες αλυσίδες. Μόλις τοποθέτησε τις αλυσίδες στο κρεβάτι του, ανακοίνωσε ότι θα έλειπε για λίγες μέρες. Όταν έφυγε, ο Άρης και η Αφροδίτη έπεσαν στην παγίδα που τους είχε στήσει και βρέθηκαν, χωρίς να το καταλάβουν, δεμένοι στο κρεβάτι της αμαρτίας. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την αγανάκτηση και το γέλιο στους υπόλοιπους θεούς, πληρώνοντας με τον τρόπο αυτό το τίμημα για τις πράξεις τους.
Στο παρελθόν ο πολεμοχαρής Άρης σκότωσε το γιο του Ποσειδώνα, Αλλιρόθεο, επειδή βίασε την κόρη του, Αλκίπη. Τότε ο Ποσειδώνας ζήτησε από το συμβούλιο των θεών να δικάσει τον δολοφόνο. Το δικαστήριο τον αθώωσε μεν, αλλά τον υποχρέωσε να υποβληθεί σε καθαρμό και να ζήσει για ένα διάστημα σαν δούλος. Το δικαστήριο συνεδρίασε σε έναν λόφο απέναντι από την Ακρόπολη και αποφάσισαν να δικάζονται όλες οι ποινικές δίκες πάνω σ’ αυτόν τον λόφο, που από τότε πήρε το όνομα Άρειος Πάγος (δηλαδή βράχος του Άρη). Γνωστή είναι και η έχθρα του θεού του πολέμου με τον Ηρακλή και τον Κάδμο, ιδρυτή της δυναστείας των Καδμητών, στη Θήβα. Σύμφωνα με μία παράδοση, οι Στυμφαλίδες Όρνιθες και οι φοράδες του Διομήδη (δύο από τους άθλους του Ηρακλή) είχαν ανατραφεί από τον Άρη.
Εκτός από τον Άρη, που ήταν διψασμένος για πόλεμο και αίμα, το ίδιο πολεμοχαρείς ήταν και οι γιοι του. Ο Οινόμαος σκότωσε με βάναυσο τρόπο τους δεκατρείς υποψήφιους μνηστήρες που κατευθύνονταν προς το παλάτι διεκδικώντας το χέρι της κόρης του, Ιπποδάμειας. Ο Δείμος και ο Φόβος, οι οποίοι ήταν η προσωποποίηση του φόβου και του τρόμου, ήταν τα παιδιά που απέκτησε ο Άρης με την Αφροδίτη. Παιδί των δύο θεών ήταν και η Αρμονία, η οποία είχε πολύ διαφορετικό χαρακτήρα και παντρεύτηκε τον βασιλιά της Θήβας, Κάδμο. Παιδιά του επίσης ήταν η Έρις και οι Κήρες, αλλά και ο Μελέαγρος, ο οποίος έγινε αιτία πολλών θυμάτων. Ο Αλεκτρύονας ήταν ο υπηρέτης του Άρη, του οποίου η δουλειά ήταν να ξυπνάει τον αφέντη του πριν την αυγή. Μια μέρα όμως που ξέχασε να τον ξυπνήσει, ο Άρης θύμωσε μαζί του και τον μεταμόρφωσε σε αλέκτορα. Από τότε ο πετεινός θυμάται το πάθημά του, αναγγέλλοντας καθημερινά την έναρξη της νέας μέρας, με το λάλημά του πριν ακόμα ξημερώσει.
Οι δικαιοδοσίες του Άρη, που εκπροσωπούσε την παρορμητική φύση του πολέμου, αφορούσαν όλα τα πεδία των μαχών. Ο Ολύμπιος θεός μαχόταν είτε πεζός είτε με άρμα που έσερναν τέσσερα άλογα (Φοίβος, Αινίθων, Φλόγιος, Κόναβος). Τον βοηθούσε, επίσης, η Έρις με έμβλημά της έναν αναμμένο πυρσό, η οποία έκανε τις κραυγές των πολεμιστών να πληθαίνουν, όπως και οι Κήρες που προδίκαζαν το αποτέλεσμα.
Τα κυριότερα εμβλήματα του Άρη ήταν το δόρυ και ο αναμμένος πυρσός. Επιπλέον, ήταν αφιερωμένα σε εκείνον οι γύπες και τα σκυλιά. Η αναπαράσταση του εξεταζόμενου θεού δεν απασχόλησε ιδιαίτερα τους καλλιτέχνες. Συναντάμε κυρίως τη μορφή του σε αγγεία και όχι σε αγάλματα. Σε αυτές τις αναπαραστάσεις ήταν είτε καθισμένος με το δόρυ δίπλα του, είτε να περπατά με τη χλαμύδα ριγμένη στον αριστερό του ώμο και με μια Νίκη στο δεξί του χέρι. Όσον αφορά τα ιερά που ήταν αφιερωμένα σε αυτόν, είναι λιγότερα σε σχέση με άλλους θεούς. Τα γνωστότερα ήταν, μεταξύ άλλων, στην Ακρόπολη, στο Άργος, στην Τροιζήνα, στην Κολχίδα, στην Κρήτη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Προβατάκης, Θωμάς (2002), Η μυθολογία των Ελλήνων, Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ρέκου
- Dixon-Kennedy, Mike (1998), Encyclopedia of Greco-Roman Mythology, Santa Barbara: ABC-CLIO
- Daly, N. Kathleen (2009), Greek and Roman Mythology A to Z, New York: Chelsea House Publications
- Hard, Robin (2004), The Routledge Handbook of Greek Mythology, London: Routledge
