Του Ελευθέριου Χονδρού,
Η υπέρμαχος των φιλελεύθερων δικαιωμάτων Natasa Pirc Musar κέρδισε τον δεύτερο γύρο της Κυριακής για να γίνει η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Σλοβενίας, νικώντας τον Anze Logar, έναν σύμμαχο του έκπτωτου εθνικιστή ηγέτη Janez Jansa, τονίζοντας ότι θα επιδιώξει να γεφυρώσει το βαθύ χάσμα αριστεράς–δεξιάς στο αλπικό έθνος των 2 εκατομμυρίων.
Οι Σλοβένοι ήταν αναμενόμενο ότι δεν θα ψήφιζαν τη «μαριονέτα» του Jansa ως Πρόεδρο. Σε μια χώρα όπου οι ψηφοφόροι της Αριστεράς και του Κέντρου είναι περισσότεροι από εκείνους της Δεξιάς, τα απλά μαθηματικά υπαγόρευαν ότι η Pirc Musar θα κέρδιζε τον δεύτερο γύρο στις 13 Νοεμβρίου. Και, πράγματι, με καταμετρημένες όλες τις ψήφους στο μικρό έθνος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Pirc Musar, η οποία κάποτε υπηρετούσε στη νομική ομάδα της πρώην πρώτης κυρίας των ΗΠΑ, Melania Trump, ηγήθηκε του συντηρητικού πρώην Υπουργού Εξωτερικών της Σλοβενίας Logar με 54% έναντι 46%.
Η νίκη επεκτείνει την αδιάσπαστη σειρά των προεδρικών νικών από αριστερούς υποψηφίους, που εκτείνεται από τότε που το βαλκανικό κράτος έγινε ανεξάρτητο, εν μέσω της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας το 1991. Η νίκη αυτή θα βοηθήσει επίσης τον Πρωθυπουργό, Robert Golob, να εκπληρώσει την υπόσχεσή του να αντιστρέψει τις σαρωτικές αλλαγές που έγιναν από την κυβέρνηση του Jansa που επικρίθηκαν για υπονόμευση της δημοκρατίας.
Η θέση του Προέδρου του κράτους στη Σλοβενία μπορεί να είναι σε μεγάλο βαθμό εθιμοτυπική, αλλά είναι σημαντική. Ο εκλογικός διαγωνισμός υπογράμμισε τη συνεχιζόμενη μάχη στην Ευρώπη μεταξύ των φιλοευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων και κομμάτων που αμφισβήτησαν τις φιλελεύθερες, πολυπολιτισμικές αξίες του μπλοκ σε ένα περιβάλλον φυγής, πληθωρισμού και εντάσεων για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αν και η θέση περιλαμβάνει πολλές υποχρεώσεις πρωτοκόλλου σε ένα πολιτικό σύστημα όπως αυτό της Σλοβενίας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει ή μπορεί να έχει σημαντικό πολιτικό βάρος. Αποτελεί, θα έλεγε κανείς, σημαντικό σύμβολο της χώρας. Οι πολίτες θα πρέπει να μπορούν να βασίζονται στον Πρόεδρο για να τους βοηθήσει να λάβουν δύσκολες πολιτικές αποφάσεις. Ο Πρόεδρος είναι, επίσης, σημαντικό πρόσωπο στις κυβερνητικές σχέσεις.
Έχει την ικανότητα να ανταποκρίνεται στις τρέχουσες πολιτικές και, συνεπώς, να επηρεάζει σημαντικά τη διαμόρφωση απόψεων για πολιτικά ή κοινωνικά προβλήματα. Οι πολίτες το ένιωσαν αυτό περισσότερο μεταξύ 2020 και 2022, όταν η κυβέρνηση του Janez Jansa, με το πρόσχημα της καταπολέμησης του Covid–19, τιμώρησε τους ανθρώπους επειδή συγκεντρώθηκαν στις πλατείες των πόλεων και διαμαρτυρήθηκαν για τα αλόγιστα μέτρα της κυβέρνησής του, με τον τότε Πρόεδρο της χώρας να παραμένει άπραγος και αμίλητος.
Το εκλογικό αποτέλεσμα αποτελεί μια επίπληξη για τον Jansa, ο οποίος έχασε τη θέση του στις εκλογές του Απριλίου. Οι αντίπαλοί του τον κατηγόρησαν για πόλωση του πολιτικού περιβάλλοντος της πρώην γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας με χυδαίες επιθέσεις εναντίον αντιπάλων και μέσων ενημέρωσης και υπονόμευσης κρατικών θεσμών, συμπεριλαμβανομένων των δικαστηρίων, της αστυνομίας και των δημοσίων μέσων ενημέρωση. Η νέα Πρόεδρος έχει τώρα τη δυνατότητα να επηρεάσει σημαντικά την κατεύθυνση της χώρας, διορίζοντας έξι νέους δικαστές στο 9μελές Συνταγματικό Δικαστήριο. Ενώ οι υποψήφιοι υπόκεινται σε κοινοβουλευτική έγκριση, οποιαδήποτε διαφωνία μεταξύ της συνέλευσης και της Προέδρου θα μπορούσε να εμποδίσει τη δραστηριότητα στο δικαστήριο.
Το γεγονός ότι το SDS του Jansa είχε υποψήφιο Πρόεδρο καθιστούσε τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών πολύ σημαντικό. Ο Logar στην εκστρατεία του δήλωνε ανεξάρτητος, προσπαθώντας με κάθε τρόπο να απομακρυνθεί από τις πολιτικές του κόμματος του και του αφεντικού του. Ήταν ασαφής ως προς τις απόψεις του, ενώ συγχρόνως ζητούσε διάλογο, συνεργασία και υπέρβαση των διαφορών. Στα συνθήματά του ακούσαμε αξιαγάπητα λόγια για ένα «όραμα» για την ανάπτυξη της χώρας. Αυτή δεν ήταν παρά μια τυπικά υποκριτική προσέγγιση για κάποιον που, χωρίς τον Janša, δεν θα υπήρχε στον πολιτικό χώρο. Είναι βουλευτής, όπου ο ίδιος και το κόμμα του είναι εγκλωβισμένοι πέρα από την πραγματικότητα, κάνοντας κατάχρηση δημοκρατικών οργάνων (δημοψηφίσματα) και σκορπώντας μίσος απέναντι σε όσους σκέφτονται διαφορετικά. Μέσω των μηνυμάτων τους, αυτό το μίσος εξαπλώνεται σαν σωματική βία στους δρόμους της Λιουμπλιάνα.
Από την άλλη πλευρά, υπήρχε η νεοεκλεγείσα Πρόεδρος η οποία «κατέβηκε» ως μη κομματική υποψήφια και υποστηρίχθηκε στον πρώτο γύρο από δύο μικρότερα μη κοινοβουλευτικά κόμματα. Λόγω μιας επαγγελματικά διαχειριζόμενης εκστρατείας, παρά τις μικρές ολισθήσεις στην πολιτική επικοινωνία, έφτασε στον δεύτερο γύρο και τελικά κέρδισε. Η ίδια βρισκόταν σε καλύτερη στρατηγική θέση από τον Logar, ο οποίος περιορίστηκε στις ψήφους της Δεξιάς που δεν μπορεί να συγκεντρώσει 50 τοις εκατό συν 1 ψήφους στη Σλοβενία. Η απλή λογική της βασικής διάσπασης στην ψηφοφορία έχει επανειλημμένα δείξει ότι υπάρχουν πολύ περισσότεροι αριστεροί φιλελεύθεροι ψηφοφόροι στη Σλοβενία από υποστηρικτές των δεξιών πολιτικών του Jansa.
Η Σλοβενία, λοιπόν, βρέθηκε μπροστά σε μια σημαντική επιλογή. Τα δύο χρόνια «βασιλείας» του Jansa έχουν αφήσει ανεπανόρθωτες συνέπειες για τη σλοβενική κοινωνία και ο κόσμος δεν το έχει ξεχάσει αυτό. Τους εμποδίζει εξάλλου ο ίδιος ο Jansa, ο οποίος καθημερινά υποκινεί καυγάδες, αντιμετωπίζει φανταστικούς αντιπάλους και καταχράται τους δημοκρατικούς θεσμούς. Δεν περνάει μέρα χωρίς να δημοσιευτεί σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο κάποια ανάρτηση γεμάτη ρατσισμό, σοβινισμό ή ομοφοβία. Επιβαρύνεται με τις πρώιμες απογοητεύσεις και τα τραύματά του, τα οποία αντιμετωπίζει με αυτόν τον τρόπο.
Στον δημόσιο διάλογο, η Δεξιά στη Σλοβενία δείχνει διαρκώς εθνικιστικές αναστολές για την ενότητα του έθνους και τη σημασία της ανεξαρτησίας της Σλοβενίας, η οποία κατακτήθηκε πριν από περισσότερα από 30 χρόνια. Αυτό περιλαμβάνει απόψεις που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την πραγματική ζωή των ανθρώπων τώρα. Υπό αυτή την έννοια, ο Logar προσπαθούσε να είναι διαφορετικός, αλλά όλες οι προσπάθειές του περιορίζονταν σε κενά συνθήματα, στα οποία η πλειοψηφία δεν πιστεύει. Σε αντιπαραθέσεις και συνεντεύξεις, δεν εξέφρασε καμία συγκεκριμένη άποψη, ούτε καν για τις σχέσεις με το αφεντικό του κόμματός του. Αδιαμφισβήτητα, όμως, θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να αποκατασταθεί η φήμη της λειτουργίας του Προέδρου του κράτους. Τα τελευταία χρόνια, οι πολίτες είχαν την αίσθηση ότι μια τέτοια πολιτική προσωπικότητα δεν υπάρχει αφού τη θέση κατείχε ο Pahor.
Οι άνθρωποι στη Σλοβενία έχουν βαρεθεί με πολιτικές που βασίζονται σε ιδέες παρανοϊκών υστερικών, ψεύτικων ηρώων και αυθεντικών πολιτικών. Δεν ξέρουν πώς συνέβη που, στα 30 χρόνια ενός δημοκρατικού κράτους, είχαμε δύο περιπτώσεις τόσο φτωχών πολιτικών ηγετών. Αυτή η παντελής απουσία πολιτικής ευφυΐας και η απόλυτη παρανόηση για τον κόσμο από δύο κεντρικούς πολιτικούς κόστισε ακριβά στη Σλοβενία τα τελευταία δύο χρόνια. Και η Σλοβενία ήρθε να δώσει ένα τέλος σε αυτό με την εκλογή της Pirc Musar.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Slovenia elects first female president, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Slovenia elects first woman president in a runoff vote, ABC News, διαθέσιμο εδώ
- Slovenia: Natasa Pirc Musar elected first female president, Deutsche Welle, διαθέσιμο εδώ
- LGBTQ Advocate to Become Slovenia’s First Woman President, Bloomberg, διαθέσιμο εδώ
