Του Βασίλη Καρατσιώλη,
Οι συμμαχικοί διοικητές Price και Fevrier-Despointes κατέπλευσαν στον κόλπο Avachinskaya στις 29 Αυγούστου. Μη γνωρίζοντας ότι η Aurora είχε φτάσει στο Πετροπαβλόφσκ, οι σύμμαχοι είχαν νωρίτερα αποσπάσει την Amphitrite, την Artémise και την Trincomalee. Έτσι, η δύναμη εισβολής έμεινε με τα πλοία Amphitrite, Artémise και Obligado και τα πληρώματά τους, τα οποία αριθμούσαν 2.600 άνδρες.
Οι σύμμαχοι περίμεναν ότι και μόνο η εμφάνιση του στόλου τους θα έπειθε τους Ρώσους να παραδοθούν. Αντ’ αυτού, οι Ρώσοι υποδέχθηκαν τους επιτιθέμενους με πυρά, τα οποία οι φρεγάτες ανταπέδωσαν –αν και σε πολύ μεγάλη απόσταση, για να είναι αποτελεσματικά και για τις δύο πλευρές. Οι σύμμαχοι αποσύρθηκαν στον κόλπο, για να σκεφτούν την επόμενη κίνησή τους.
Την επόμενη μέρα η επίθεση ξανάρχισε, αλλά ο υποναύαρχος Price έκανε απόπειρα αυτοκτονίας και, παρόλο που απέτυχε να πετύχει την καρδιά του με το πιστόλι του, πέθανε εκείνη την ημέρα, αφού πρώτα οι αξιωματικοί του ήρθαν να δουν έναν προς έναν τον ετοιμοθάνατο διοικητή τους. Εκείνος ζήτησε συγγνώμη από τον καθένα με τη σειρά για την πράξη του, εξηγώντας ότι «δε μπορούσε να αντέξει τη σκέψη ότι θα έπαιρνε τόσους πολλούς ευγενείς και γενναίους συντρόφους στη μάχη». Μετά τον θάνατό του, ανώτερος διοικητής έγινε ο πλοίαρχος Sir Frederick Nicholson, κυβερνήτης του Pique.
Στις 8 π.μ. της 31ης Αυγούστου, το President, το Pique και το Forte, ρυμουλκούμενα από το Virago, πήραν θέσεις για να βομβαρδίσουν τις τρεις ρωσικές πυροβολαρχίες που φύλαγαν τις προσβάσεις. Μέχρι τα μέσα του πρωινού τις είχαν ακινητοποιήσει. Με επικεφαλής το Virago, 15 βάρκες γεμάτες με Γάλλους ναύτες και πεζοναύτες αποβιβάστηκαν στα δεξιά της πυροβολαρχίας τριών πυροβόλων και κατέλαβαν τη θέση της. Η Aurora άρχισε να πυροβολεί κατά των εισβολέων και έστειλε μια ομάδα 200 ναυτών για να απωθήσει τους Γάλλους. Οι Γάλλοι με τη σειρά τους αχρήστευσαν τα εχθρικά πυροβόλα και αποσύρθηκαν κάτω από σφοδρή αντεπίθεση.
Ένα μικτό βρετανικό και γαλλικό αποβατικό σώμα στάλθηκε στη συνέχεια εναντίον της πυροβολαρχίας των πέντε πυροβόλων. Για άλλη μια φορά τα πυροβόλα αχρηστεύτηκαν. Μια τρίτη συμμαχική ομάδα απόβασης στάλθηκε εναντίον της πυροβολαρχίας των 11 πυροβόλων. Για τρίτη φορά οι Ρώσοι, υποστηριζόμενοι από τα πυροβόλα της Aurora, απώθησαν τον εχθρό. Είχαν ακολουθήσει δέκα ώρες σκληρής μάχης και οι δύο πλευρές ήταν εξαντλημένες. Οι Βρετανοί και οι Γάλλοι αποσύρθηκαν στον κόλπο, για να ανανεώσουν την επίθεση το επόμενο πρωί.
Ενώ οι Βρετανοί και οι Γάλλοι κοιμόντουσαν, οι Ρώσοι εργάζονταν όλη τη νύχτα για να αποκαταστήσουν τις πυροβολαρχίες τους. Μέχρι την αυγή, οι πυροβολαρχίες ήταν και πάλι λειτουργικές. Αμήχανοι από αυτή την εξέλιξη, οι σύμμαχοι αποσύρθηκαν για να εξετάσουν τις εναλλακτικές τους λύσεις. Η παύση διήρκεσε τρεις ημέρες. Στις 2 Σεπτεμβρίου, το Virago μετέφερε τη σορό του ναυάρχου Price στον κόλπο Tarinski, προκειμένου να ταφεί. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, το ατμόπλοιο παρέλαβε τρεις Αμερικανούς ναύτες που βρίσκονταν στο Πετροπαβλόφσκ. Οι άνδρες, προφανώς λιποτάκτες από ένα φαλαινοθηρικό πλοίο, έδωσαν στους επιτιθέμενους σημαντικές πληροφορίες για την άμυνα στο εσωτερικό του ρωσικού λιμανιού, συμπεριλαμβανομένων των μεγεθών της φρουράς και των πυροβολαρχιών. Προσφέρθηκαν, επίσης, εθελοντικά να υποδείξουν έναν ευκολότερο τρόπο εισόδου στο λιμάνι από τη θάλασσα, υποσχόμενοι να οδηγήσουν τους συμμάχους στο Πετροπαβλόφσκ μέσω μίας διαδρομής από τα βόρεια.
Οι λιποτάκτες ήταν είτε ανόητοι είτε απατεώνες. Η «αφύλακτη» δίοδος προς την πόλη φυλασσόταν από τρεις ρωσικές πυροβολαρχίες. Παρόλα αυτά, οι Βρετανοί και οι Γάλλοι πραγματοποίησαν πολεμικό συμβούλιο και συμφώνησαν να δοκιμάσουν τη διαδρομή των ναυτικών. Θα επιχειρούσαν απόβαση κοντά στο όρος Νικολάγιεβκα, στη συνέχεια θα διέσχιζαν το βουνό και θα επιτίθονταν στην πόλη από τα βόρεια.
Στις 8 π.μ. της 4ης Σεπτεμβρίου, μια δύναμη 700 πεζοναυτών και ναυτικών αποβιβάστηκε κοντά στο όρος Νικολάγιεβκα. Το σημείο απόβασης βρισκόταν επίσης κοντά σε δύο ρωσικές πυροβολαρχίες, αλλά αυτές σίγησαν γρήγορα από τα πυρά των President, Forte και Virago. Με επικεφαλής τον λοχαγό Burridge του President και τον λοχαγό Grandiér της Eurydice, η ομάδα απόβασης κινήθηκε προς την πλαγιά του λόφου, περνώντας τις εγκαταλελειμμένες πυροβολαρχίες.
Οι σύμμαχοι χωρίστηκαν σε τρεις φάλαγγες καθώς προχωρούσαν. Δύο ομάδες κινήθηκαν προς το όρος Nikolayevka, ενώ μια άλλη άρχισε να ακολουθεί τον βόρειο δρόμο προς το Πετροπαβλόφσκ, ελπίζοντας να καταλάβει την πόλη από τα νώτα. Θάμνοι και βάτα κάλυπταν την πλαγιά, εμποδίζοντας την προέλαση των συμμαχικών μονάδων. Οι φρουρές των αχρηστευμένων πυροβολαρχιών είχαν μετακινηθεί στην ανηφόρα μπροστά από τους εισβολείς που προχωρούσαν και χρησιμοποιούσαν τα πυκνά βάτα που φύτρωναν στην πλαγιά του λόφου για κάλυψη, ενώ πυροβολούσαν τους επιτιθέμενους με ελεύθερους σκοπευτές. Καθώς οι Βρετανοί και οι Γάλλοι πάλευαν να ανέβουν την πλαγιά του λόφου και να κατέβουν τον δρόμο προς το Πετροπαβλόφσκ, απομακρύνθηκαν από την εμβέλεια των υποστηρικτικών πυρών του στόλου τους, χάνοντας το μεγαλύτερο πλεονέκτημα που είχαν έναντι των Ρώσων.
Τα ρωσικά πυρά ήταν σφοδρά και θανατηφόρα. Οι οξυδερκείς Σιβηριανοί χάρη στις κυνηγετικές τους ικανότητες βοήθησαν τον ρωσικό στρατό να σημειώσει πρόοδο, δίνοντας έμφαση στην εξολόθρευση των εχθρικών αξιωματικών. Σκότωσαν τον λοχαγό Τσαρλς Άλεν Πάρκερ, διοικητή των Βασιλικών Πεζοναυτών, και τραυμάτισαν όχι λιγότερους από άλλους επτά αξιωματικούς με την ομάδα απόβασης. Οι Ρώσοι, προειδοποιημένοι από τον συμμαχικό βομβαρδισμό των πυροβολαρχιών τους, είχαν σπεύσει να αντιταχθούν στην προέλαση με 300 άνδρες. Η συμμαχική προέλαση εξασθένησε, καθώς οι αξιωματικοί έπεσαν στη μάχη, αφήνοντας τους άνδρες χωρίς αρχηγό. Μπροστά στην αυξανόμενη ρωσική αντίσταση, διατάχθηκε η υποχώρηση στο σημείο απόβασης. Καθώς οι Γάλλοι και οι Βρετανοί άρχισαν να αποσύρονται, οι ενθαρρυμένοι –αν και αριθμητικά υπεράριθμοι– Ρώσοι εξαπέλυσαν επίθεση με ξιφολόγχες, ολοκληρώνοντας τον θρίαμβό τους.
Οι Γάλλοι και οι Βρετανοί μετρούσαν 208 νεκρούς και τραυματίες. Στις 10:45 η επίθεση είχε τελειώσει. Οι επιζώντες επιβιβάστηκαν και πάλι στα πλοία και οι φρεγάτες βγήκαν εκτός βεληνεκούς του ρωσικού πυροβολικού. Οι σύμμαχοι είχαν πλέον αποκρουστεί σε τέσσερις περιπτώσεις. Όταν συνυπολογίστηκαν οι απώλειες από την προηγούμενη επίθεση στην ξηρά, έγινε αντιληπτό ότι ανέρχονταν σε 450, δηλαδή στο ένα έκτο της συνολικής δύναμης. Ο διοικητής τους ναύαρχος ήταν νεκρός από τα ίδια του τα χέρια, ενώ ο Γάλλος ομόλογός του ήταν άρρωστος. Πλήρως αποθαρρημένες και με ελάχιστα πυρομαχικά, οι βρετανικές και γαλλικές μοίρες αποσύρθηκαν από τον κόλπο Αβατσίνσκαγια στις 7 Σεπτεμβρίου. Πριν εγκαταλείψουν τις ακτές της Καμτσάτκα, κατέλαβαν ένα ρωσικό μεταγωγικό, το Stitka, και μια μικρή σκούνα, το Avatska, τα οποία ήταν φορτωμένα με αποθέματα.
Παρά τη νικηφόρο ρωσική άμυνα, το επόμενο έτος συγκεντρώθηκαν περισσότερες συμμαχικές δυνάμεις και προσπάθησαν εκ νέου να ανακαταλάβουν το Πετροπαβλόφσκ, αλλά εξαιτίας της προνοητικότητας του Vasily Zavoiko διατάχτηκε γενική οπισθοχώρηση του πληθυσμού και των στρατευμάτων στα βάθη της χερσονήσου της Καμτσάτκα, με αποτέλεσμα να βρουν τον επόμενο χρόνο οι σύμμαχοι μια πόλη-φάντασμα χωρίς πολεμοφόδια και τρόφιμα και απλά να κάψουν τα ρωσικά διοικητικά και στρατιωτικά κτίρια και να φύγουν χωρίς να πάρουν την εκδίκησή τους για την πανωλεθρία της περσινής χρονιάς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Lardas, Mark, Petropavlovsk: The Crimean War’s Forgotten Battle, Warfare History Network. Διαθέσιμο εδώ
- Andrew C. Rath (2015), The Crimean War in Imperial Context, 1854-1856, London: PALGRAVE MACMILLAN
- Yevgeny Tarle (1954), The Crimean War
- Clive Ponting (2004), The Crimean War: The Truth Behind the Myth, U.K.: Random House
