Του Μάριου Κριτίδη,
Όπως είχε αναφερθεί σε προηγούμενα άρθρα, το 20ό συνέδριο του Κουμμουνιστικού Κόμματος της Κίνας έχει ύψιστη σημασία για τη μελλοντική ηγεσία της χώρας. Η Γενική Συνέλευση του Κόμματος, η οποία διαρκεί συνήθως μία εβδομάδα, αποτελεί το μεγαλύτερο πολιτικό event της χώρας, καθώς κατά τη διάρκειά του γίνεται η ανασκόπηση της πενταετίας της τελευταίας κυβέρνησης. Όμως, το πιο σημαντικό είναι ότι αναδιοργανώνεται η δομή του Politburo, του ανώτατου εκτελεστικού οργάνου της κινεζικής εξουσίας, με αρχηγό τον Γενικό Γραμματέα του Κόμματος και ηγέτη της Κίνας.
Το ενδιαφέρον ήταν ανεβασμένο για τη συγκεκριμένη συνέλευση αρκετό καιρό πριν τη διεξαγωγή της, την Κυριακή 16 Οκτωβρίου. Κι αυτό, διότι ήταν σχεδόν ξεκάθαρο ότι τη θέση του Γενικού Γραμματέα θα διεκδικούσε για τρίτη συνεχή φορά ο νυν Πρόεδρος Xi Jinping, για πρώτη φορά στην Ιστορία του Κόμματος μετά τον Mao. Ο Xi Jinping έχει καταφέρει τα τελευταία χρόνια να συγκεντρώσει τρομερή πολιτική δύναμη στο πρόσωπό του, κυρίως εξοντώνοντας με κάθε τρόπο την αντιπολίτευσή του και τους πολιτικούς του αντιπάλους.
Πιο σύγχρονο παράδειγμα αποτελεί η τελευταία «επιχείρηση αντιδιαφθοράς» που ξεκίνησε ο ίδιος, στοχεύοντας τα αστυνομικά σώματα της Σανγκάης και στοχοποίησε μέχρι και τον πρώην Υπουργό Δικαιοσύνης, Fu Zhenghua. Ο Fu Zhenghua καταδικάστηκε σε θάνατο, ποινή που, όμως, αναστάλθηκε και μετετράπη σε ισόβια κάθειρξη, καθώς παρέδωσε πληροφορίες, οι οποίες οδήγησαν σε εξάρθρωση κλίκας εναντίον του Xi Jinping, με ηγετικό μέλος τον πρώην αναπληρωτή Υπουργό Εθνικής Ασφάλειας, Sun Lijun. Όπως και με τον Fu Zhenghua, ο Sun Lijun, καταδικάστηκε σε θάνατο, όμως και εκείνος μπόρεσε να μειώσει την ποινή του, παραδίδοντας σημαντικές πληροφορίες, για θέμα άγνωστης μέχρι και σήμερα φύσης. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η επιχείρηση αυτή εξ αρχής είχε εμφανή πολιτικά κίνητρα, πλήττοντας υπηρεσίες, περιφέρειες (Σανγκάη) και πρόσωπα, τα οποία ήταν φιλικά προσκείμενα στον πρώην Πρόεδρο της Κίνας και κύριο αντίπαλο του Xi Jinping, Jiang Zemin.
Είναι εμφανές ότι χωρίς κάποια ουσιαστική αντιπολίτευση εναντίον του, ο δρόμος ήταν πλέον ανοιχτός για τον Jinping για να σπάσει τις πολιτικές νόρμες του Κόμματός του και να διασφαλίσει άλλη μία πενταετία στην ανώτατη θέση εξουσίας της χώρας των 1,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Η ομιλία του στη συνέλευση ήταν ομιλία θριάμβου για τον ίδιο. Στο άνοιγμα της συνέλευσης, την Κυριακή 16 Οκτωβρίου, ο Xi Jinping εξέφρασε λόγο διάρκειας δύο ωρών, αναφερόμενος εκτενώς σε όλα ανεξαιρέτως τα σοβαρά ζητήματα που είχε αντιμετωπίσει η χώρα του την τελευταία 5ετία (2018-2022). Την ίδια στιγμή, με ύφος σαν να έκανε προγραμματικές δηλώσεις, εξέφρασε τα σχέδιά του για το μέλλον της διακυβέρνησης, γκρεμίζοντας από την αρχή οποιαδήποτε προσδοκία αλλαγής της σκυτάλης της εξουσίας και επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις για την εκτέλεση της τρίτης θητείας στη θέση του Γενικού Γραμματέα και Προέδρου της χώρας.
Συνοπτικά, τα πιο σημαντικά σημεία των δηλώσεών του για το μέλλον της διακυβέρνησης της χώρας ήταν τα εξής: αρχικά, ξεκαθάρισε ότι η πολιτική “zero COVID-19” είναι εδώ για να μείνει. Η πολιτική “zero COVID-19” αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες αδυναμίες του Xi Jinping, η οποία είχε θεωρηθεί ότι θα αποτελούσε και το πολιτικό τέλος του. Κι αυτό, διότι είναι διαχρονικά μία από τις πιο αντιδημοφιλείς αποφάσεις της προεδρίας του και έχει ξεσηκώσει πολλάκις θύελλα αντιδράσεων σε διάφορες πόλεις-θύματα της πολιτικής αυτής, όπως η Σανγκάη. Φαίνεται ότι ο Xi Jinping αποτελεί ακόμη και σήμερα έναν επιπόλαιο υποστηρικτή της πολιτικής αυτής. Από την άλλη, αναφορικά με το ζήτημα της Ταϊβάν, πραγματοποίησε τις πιο ανησυχητικές δηλώσεις του, λέγοντας ότι η Κίνα ποτέ δεν θα παραβλέψει τη βία ως λύση για την ενοποίηση των δύο επικρατειών. Μεταξύ άλλων ανέφερε: «Η ολοκληρωτική ενοποίηση του έθνους μας πρέπει να ολοκληρωθεί απόλυτα και μπορεί σίγουρα να πραγματοποιηθεί». Ο λόγος του αν και όχι δίχως προηγούμενο, σίγουρα αποτελεί αισθητή κλιμάκωση της κινεζικής ρητορικής στο συγκεκριμένο ζήτημα, με εμφανείς αιχμές ενάντια στις Η.Π.Α. και τον Αμερικανό Πρόεδρο Joe Biden και την Αντιπρόεδρο Kamala Harris.
Από τη συνέλευση δεν έλειψαν και τα απρόοπτα σκηνικά. Αίσθηση προκάλεσε το γεγονός πως άνδρες της ασφάλειας, λίγο πριν το τέλος της συνέλευσης του Σαββάτου, οδήγησαν τον προκάτοχο του Xi Jinping, Hu Jintao, έξω από την αίθουσα. Από τη γλώσσα σώματος του τελευταίου διακρίνουμε ότι δεν περίμενε τη συγκεκριμένη εξέλιξη. Ένας σύντομος διάλογος ακολουθεί μεταξύ του Xi και του Hu, όσο η ασφάλεια μεταφέρει τον τελευταίο έξω από την αίθουσα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η γενική συνέλευση του CCP αποτελεί περισσότερο μία τελετουργία ή μία καλοστημένη παράσταση στην οποία παρουσιάζονται δημοσίως αποφάσεις, λόγοι και διαδικασίες, που έχουν αποφασιστεί πολλούς μήνες πριν. Δεν υπάρχει, δηλαδή, χώρος για απρόοπτα στη συγκεκριμένη, υψίστης σημασίας συνέλευση.
Το timing του περιστατικού, το ότι, δηλαδή, η απομάκρυνση έλαβε χώρα στο τέλος της συνέλευσης, υποδηλώνοντας ότι δεν είναι πλέον απαραίτητη η παρουσία του Hu Jintao και, συνεπώς, ότι δεν θα μπορούσε να επηρεάσει το αποτέλεσμα της σύσκεψης, καθιστά διόλου απίθανο η συγκεκριμένη κίνηση να ήταν προσχεδιασμένη από τον Xi Jinping, ώστε να συλλάβει ή έστω να ντροπιάσει έναν από τους πολιτικούς του αντιπάλους και να ασκήσει επίδειξη δύναμης τόσο στους παρευρισκόμενους όσο και στο τηλεοπτικό κοινό όλης της Κίνας.
Ο 96χρονος Hu Jintao είχε αναλάβει το χρίσμα του Γενικού Γραμματέα την περίοδο 2002-2012 και του Προέδρου την περίοδο 2003-2013. Προστατευόμενος του δικού του προκατόχου, η δεκαετία διακυβέρνησής του αποτέλεσε στην ουσία προέκταση της διακυβέρνησης του Jiang Zemin, ο οποίος ασκούσε τεράστια επιρροή στη διακυβέρνηση της χώρας, πολλά χρόνια μετά το τέλος της δικής του θητείας. Κατά ένα βαθμό ο Hu Jintao, αποτελούσε, ακόμα και στο ύψιστο αξίωμα του Προέδρου, το «δεξί χέρι» του Jiang Zemin, άρα και αργότερα μέρος της μεγαλύτερης αντιπολίτευσης εναντίον του Xi Jinping. Βέβαια, το συγκεκριμένο περιστατικό με την αφαίρεση του πρώην προέδρου από το κοινοβούλιο μπορεί να έχει αιτία κάποιο έκτακτο θέμα υγείας του Hu Jintao, που επέφερε εκτάκτως την αποχώρησή του από τη συνέλευση. Παρόλα αυτά, το συγκεκριμένο σκηνικό, ανεξαιρέτως αφορμής και αιτίας, αποτελεί πλήγμα στην εικόνα του αντι-Xi μετώπου.
Έτσι, λοιπόν, η απολυταρχία του Xi Jinping έχει εξασφαλίσει αν όχι μόνιμη, τουλάχιστον πενταετή θέση στην εξουσία της χώρας. Ο ίδιος συνεχίζει να οραματίζεται, φιλοδοξώντας ότι η Κίνα θα ξεπεράσει σε όλους τους τομείς όλες τις υπόλοιπες χώρες και θα αποτελεί πρώτη δύναμη παγκοσμίως. Το όραμά του αυτό δεσμεύεται να το έχει ολοκληρώσει μέχρι την 100ή επέτειο της χώρας ως «Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας», δηλαδή μέχρι το 2049.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- What the Hell Just Happened to Hu Jintao?, Foreign Policy, διαθέσιμο εδώ
- Xi’s Work Report to the 20th Party Congress: 5 Takeaways, The Diplomat, διαθέσιμο εδώ
