Του Στάθη Αποστόλου,
Η Ιστορία είναι πολύτιμη για τον άνθρωπο, αλλά και για την κοινωνία ως σύνολο. Μέσω αυτής, διασφαλίζεται η παράδοση και τα πεπραγμένα των περασμένων ετών. Η Ιστορία και η Πολιτική, από τότε που ο άνθρωπος άρχισε να θεσπίζει νόμους, να διοικείται και, στη συνέχεια, να συγκροτεί νομοθετικά σώματα, ακολουθούν κοινές πορείες. Λαός ο οποίος δεν διαθέτει ιστορική μνήμη είναι καταδικασμένος να επαναλαμβάνει αέναα τα ίδια τραγικά για εκείνον λάθη και να εισέλθει στη λήθη.
Η Ελλάδα κατόρθωσε να βρεθεί στην πλευρά των νικητών και κατά πολλούς στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, όπως το επιχειρεί και σήμερα κατόπιν αποφάσεων βαρύνουσας σημασίας για την Ιστορία της από τους πολιτικούς της ηγέτες. Ένας εξ αυτών των πολιτικών που καθόρισαν τη μοίρα της Ελλάδας και συνέδεσε το όνομά του με την αναμόρφωσή της ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Ο κρητικής καταγωγής Ελευθέριος Βενιζέλος ουσιαστικά μετουσίωσε σε πράξη το όραμα μιας Μεγάλης Ελλάδας. Μετά τη συντριπτική εκλογική νίκη του στις εκλογές του 1910, τα χέρια του ήταν λυμένα, ώστε να οδηγήσει την Ελλάδα στη νέα εποχή και να διαπραγματευτεί τη μεγέθυνση του τότε ελληνικού κράτους. Τα πρώτα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε ο Βενιζέλος ως Πρωθυπουργός ήταν η αναθεώρηση του Συντάγματος και, φυσικά, η αναδιοργάνωση του στρατού, ώστε να εξυπηρετηθούν οι εθνικοί στόχοι και οι άμεσες στρατιωτικές ανάγκες της Ελλάδας το διάστημα 1912-1913 με τους Βαλκανικούς πολέμους. Ακολούθησε ο Α’ Παγκόσμιος πόλεμος όπου, όπως αναμενόταν, ο Βενιζέλος επεδίωκε να βρεθεί η Ελλάδα στο πλευρό της Αντάντ, καθώς προέβλεπε πως οι σύμμαχοι θα επιβάλλονταν και αυτό θα οδηγούσε σε εξυπηρέτηση των ελληνικών αιτημάτων και συμφερόντων. Πρέπει δε να σημειωθεί πως το διάστημα το οποίο η Ελλάδα μάτωνε μεν, διευρύνονταν δε, οι χριστιανικοί πληθυσμοί σε όλη την τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία γίνονταν αποδέκτες απανωτών θηριωδιών, με τους συμμάχους να παρακολουθούν αμέτοχοι τα εγκλήματα κατά των ορθοδόξων Οθωμανών.
Η Ελλάδα διχάζεται όσον αφορά την είσοδό της στον πόλεμο και η ρήξη ανάμεσα στον Βασιλιά Κωνσταντίνο και τον Βενιζέλο είναι πλέον γεγονός. Ο Βενιζέλος, γνωρίζοντας τις δυνάμεις του ελληνικού στρατού, επιμένει η Ελλάδα να μπει στον πόλεμο για το συμφέρον της στο πλευρό της Αντάντ. Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος επιλέγει την ουδετερότητα, καθώς υπήρχαν δεσμοί μεταξύ αυτού και του Κάιζερ της Γερμανίας. Όπως ήταν αναμενόμενο, η Οθωμανική Αυτοκρατορία εισήλθε στον πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας, με επιδίωξη την ανάκτηση των εδαφών και της χαμένης ισχύος, όπως και τώρα που η σύγχρονη Τουρκία έχει παρόμοιες επιδιώξεις με επικεφαλής τον μικρό σουλτάνο και ακροβατεί ανάμεσα στην πολιτισμένη Δύση και στον απολυταρχισμό.
Ο Βενιζέλος εγκαθίσταται στην πόλη που ο ίδιος με τις ενέργειές του ελευθέρωσε την περίοδο του Βαλκανικού Πολέμου το 1912, τη Θεσσαλονίκη και σχηματίζει την κυβέρνηση της Εθνικής Άμυνας, ενώ στην Αθήνα υπήρχε κυβέρνηση του βασιλιά. Άξια αναφοράς, φυσικά, για να μπορέσουμε να κρίνουμε την προσωπικότητα και τα έργα του Βασιλιά ήταν η απόφαση να μην προβληθεί αντίσταση στην κατάληψη ελληνικών εδαφών από τους Βούλγαρους. Οι Σύμμαχοι, με σκοπό να εξαναγκάσουν τον Βασιλιά να απομακρυνθεί από τη θέση του, προχωρούν σε ναυτικό αποκλεισμό και βομβαρδισμό, πετυχαίνοντας την απομάκρυνσή του. Στις 15 Ιουνίου του 1917, ο Βενιζέλος κηρύσσει επίσημα τον πόλεμο στις Κεντρικές Δυνάμεις.
Το τέλος του πολέμου ήρθε στις 11 Νοεμβρίου του 1918 με τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας. Τότε, στη διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων το 1919, πρόδρομο της Συνθήκης των Σεβρών το 1920, ο Βενιζέλος καθίσταται πρωταγωνιστής και με αξιώσεις θέτει επιτακτικά τις ελληνικές θέσεις. Η Συνθήκη των Σεβρών οδηγούσε στην πραγματοποίηση της Μεγάλης Ελλάδας των δυο ηπείρων και των πέντε θαλασσών και έθετε τη διοίκηση της Σμύρνης υπό ελληνικό έλεγχο για 5 έτη, καθότι μετά θα διεξαγόταν δημοψήφισμα για την ένωση ή όχι με την Ελλάδα, ενώ έθεσε όλες τις χριστιανικές ομάδες υπό συμμαχική προστασία. Εντούτοις, ο θρίαμβος της ελληνικής διπλωματίας δεν επικυρώθηκε ποτέ από κανένα κοινοβούλιο ούτε και από το ελληνικό, διότι ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας, Κεμάλ Ατατούρκ, ανέτρεψε στην πράξη τη Συνθήκη.
Πρέπει να τονίσουμε πως ήταν τέτοια η διάσταση του προβλήματος του μικρασιατικού ελληνισμού που το Οικουμενικό Πατριαρχείο αναγκάστηκε να κηρύξει το εν οθωμανική αυτοκρατορία έθνος των χριστιανών εν διωγμώ. Η μικρασιατική τραγωδία βρήκε την Ελλάδα απροετοίμαστη να διαχειριστεί μια ακραία εθνικιστική Τουρκία που γεννιόνταν από τις στάχτες της άλλοτε κραταιάς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το τέλος τυπικά αυτής της τραγωδίας σφραγίστηκε με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, που μέχρι και σήμερα αποτελεί τον καταστατικό χάρτη επίλυσης και αντίκρουσης των αναίτιων διεκδικήσεων της γείτονος τόσο σε θέμα συνόρων όσο και σε θέματα αμιγώς εσωτερικά και θρησκευτικά. Μετά τη διάλυση του μικρασιατικού μετώπου, απογυμνώθηκε η αλήθεια για το ποσό σημαντική ήταν η στήριξη των συμμάχων στην Ελλάδα με τον πλέον οδυνηρό τρόπο.
Κλείνοντας, πρέπει να τονιστεί πως στις μέρες μας η αίσθηση του εθνικού καθήκοντος και η προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος πρέπει να είναι τα κυρία ζητήματα ενός πολιτικού, όταν, μάλιστα, από την αντίπερα όχθη του Αιγαίου κάποιοι προσπαθούν να ξαναγράψουν την Ιστορία, ζωντανεύοντας ξανά αυτοκρατορίες, κατακτήσεις αλλά και κατακτημένους και μαζί με αυτούς και όλες τις θηριωδίες που υπέστησαν.
Η Ιστορία δεν ξαναγράφεται, ούτε οι συνθήκες επικαιροποιούνται, όπως κάποιοι προσπάθησαν. Φυσικά, η Τουρκία, πέραν του εδαφικού που θέτει έντονα στα λόγια, έχει πολλές φορές παραβιάσει άρθρα της Συνθήκης της Λωζάνης και για τη θρησκευτική ελευθερία, είτε είναι προς το συμφέρον του ενός είτε προς το συμφέρον των πολλών και όπως χαρακτηριστικά δήλωσε προσφάτως ο Έλληνας Πρωθυπουργός: «Τα σύνορα μας έχουν χρώμα γαλανό και όχι γκρίζο».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ερντογάν: Η Ελλάδα παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάννης, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ελευθέριος Βενιζέλος: Ο διπλωμάτης & o επαναστάτης, foundation.parliament.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κυριάκος Μητσοτάκης: Όποιος παραβιάζει τα σύνορα τιμωρείται, τα νερά μας είναι απόρθητα, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
