Της Γεωργίας Δημοπούλου,
Ο τηλεθεατής του 21ου αιώνα θα το έχει διαπιστώσει μόνος του: λίγα λεπτά μετά τα μεσάνυχτα και σε καθημερινή βάση, εμφανίζονται τα πρώτα διαφημιστικά μηνύματα εθελοντικών οργανισμών με τα χαμογελαστά πρόσωπα παιδιών από χώρες του τρίτου κόσμου να πρωταγωνιστούν. Το μήνυμά τους; Ίδιο και ηχηρό: η αναδοχή ενός παιδιού μπορεί να αλλάξει ολόκληρη τη ζωή του προς το καλύτερο και να του δώσει μία ευκαιρία στη ζωή, είτε αυτή σχετίζεται με την εκπαίδευσή του είτε με το βιοτικό του επίπεδο και την πρόσβαση στα βασικά ανθρώπινα αγαθά. Κανείς δεν θα αμφισβητούσε το ότι η επίκληση σε τέτοιες αξίες προξενεί πράγματι συγκίνηση στον μέσο άνθρωπο που –από την άνεση του καναπέ του– συνειδητοποιεί πως το δικό του αυτονόητο και… τετριμμένο, πολλές φορές αποτελεί πολυτέλεια για κάποιον άλλον στην άλλη άκρη της υφηλίου. Και είναι ακριβώς τότε, που γίνεται αντιληπτή η μεγαλοψυχία που προϋποτίθεται για να γίνει η πολυτέλεια αυτή, απτή πραγματικότητα για ένα παιδί.
Αξίζει, όμως, να γίνει μία βασική διάκριση, αυτή μεταξύ των όρων «υιοθεσία» και «αναδοχή». Με τον όρο «αναδοχή» εννοείται η ανατροφή ενός παιδιού που οι γονείς του δεν έχουν τη δυνατότητα να το φροντίσουν επαρκώς και να το μεγαλώσουν. Εξακολουθούν να υπάρχουν σχέσεις με τη βιολογική οικογένεια του παιδιού, ενώ τα περισσότερα παιδιά παραμένουν στις ανάδοχες οικογένειες και μετά τα 18 τους χρόνια. Η δε υιοθεσία αφορά στην απομάκρυνσή του από τους φυσικούς του γονείς, με τους θετούς να έχουν πλήρη γονεϊκά δικαιώματα πάνω στο παιδί. Σε αυτήν την περίπτωση, μάλιστα, το παιδί δεν είναι υποχρεωμένο να διατηρεί σχέσεις με τους βιολογικούς του γονείς.
Οι παραπάνω διαδικασίες εκ πρώτης όψεως σίγουρα φαίνονται συνώνυμες του αλτρουισμού και των ανθρωπίνων αξιών. Πράγματι, τα στατιστικά στοιχεία για τη 2ετία 2019-2020 στη χώρα μας αποδεικνύουν περίτρανα το πόσο σωτήριες μπορούν να αποβούν. Σύμφωνα με αυτά, στην Ελλάδα το συγκεκριμένο διάστημα εγκρίθηκαν συνολικά 247 πράξεις υιοθεσίας για αγόρια και 253 για κορίτσια, με τη μεταβολή του ποσοστού έγκρισης να βρίσκεται, μεταξύ των 2 ετών, στο -23,3% (ΕΛΣΤΑΤ, 2020). Σίγουρα, λοιπόν, τα νέα για τυχόν ενδιαφερόμενα ζευγάρια είναι ενθαρρυντικά.
Είναι όμως όλα τόσο «ρόδινα» όσο παρουσιάζονται; Δυστυχώς, η πανουργία και η διαστροφή του ανθρώπινου γένους διαψεύδει για μία ακόμα φορά την παραπάνω αισιόδοξη εικόνα. Κι αυτό γιατί δεν είναι σπάνια τα περιστατικά που κατά καιρούς βγαίνουν στο φως και σχετίζονται με παράνομες αναδοχές, σε οικογένειες που εκμεταλλεύονται τις αθώες αυτές ψυχές με σκοπό να τις οδηγήσουν στην εκπόρνευση ως και την εμπορία οργάνων, πάντα με αυτοσκοπό την απόκτηση κέρδους. Σαφώς και μιλάμε για πλήρη καταπάτηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ωστόσο σε καιρούς που η λεγόμενη «σκοτεινή» πλευρά του διαδικτύου «ανθίζει», τα κυκλώματα δουλεμπορίας διευκολύνονται κατά πολύ, με τις ανατολικές χώρες να έχουν την… πρωτιά – αν θα μπορούσε να τη χαρακτηρίσει κανείς έτσι.
Και αν υπήρχε μία έστω ελπίδα ότι το αρρωστημένο αυτό έγκλημα δεν έχει περάσει ακόμα στα σύνορα της χώρας μας, καταρρίπτεται πλέον και αυτή. Είναι γεγονός: με παρόμοια τεχνάσματα έχουν υιοθετηθεί εκατοντάδες παιδιά στη Μακεδονία, την Κρήτη, τη Θεσσαλία και την Αθήνα. Ακόμα, σε πολλές περιπτώσεις οι ενδιαφερόμενες οικογένειες δεν γνωρίζουν ότι είναι θύματα τέτοιων κυκλωμάτων και συχνά καλούνται να πληρώσουν εκείνοι τα έξοδα μετακίνησης της μητέρας και της παραμονής της στην Ελλάδα. Λυπηρό, κι όμως αληθινό.
Το μόνο βέβαιο σε όλη αυτήν την πλάνη που έχει δημιουργηθεί είναι ότι η απάντηση είναι μία, και δεν είναι άλλη από την αυστηρότερη επιτήρηση του κατά πόσο όντως οι υποψήφιες οικογένειες πληρούν τα κριτήρια που προβλέπει το Σύνταγμα, έτσι ώστε το παιδί που θα δεχτούν στην αγκαλιά τους να μεγαλώσει υγιώς, με άφθονη αγάπη και επ’ ουδενί ως μέσο αύξησης κέρδους. Εξίσου σημαντική, ωστόσο, είναι και η επίβλεψη –από ειδικούς επαγγελματίες, κοινωνικούς λειτουργούς και ειδικούς ψυχικής υγείας– του αν οι θετοί/ανάδοχοι γονείς εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν το παιδί τους με την ίδια στοργή, μερικά χρόνια μετά την υιοθεσία ή την αναδοχή του. Όλα αυτά, διότι ο κλοιός των παράνομων υιοθεσιών στη χώρα αλλά και στο εξωτερικό είναι ισχυρός και συνιστά παθογένεια για την κοινωνία του σήμερα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Εμπόριο βρεφών υπό τον μανδύα της νομιμότητας, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Με απλά λόγια: Ποια είναι η διαφορά της αναδοχής από την υιοθεσία; mikropragmata.lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ- Έρευνα Πράξεων Υιοθεσίας Έτους 2020, statistics.gr, διαθέσιμο εδώ
