Της Νεφέλης Τσιλοπούλου,
Ο Τάσος Μπουλμέτης έχει δημιουργήσει τρία αριστουργήματα που συγκαταλέγονται στην ταινιοθήκη του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου, αλλά, κατ’ επέκταση, και του ευρωπαϊκού. Την αξεπέραστη Πολίτικη Κουζίνα (2003) που μέχρι και σήμερα κατέχει το ρεκόρ εισιτηρίων στη χώρα με πάνω από ένα εκατομμύριο πωλήσεις, τον Νοτιά (2016) που αποτελεί μια αυτοβιογραφική δημιουργία και, τέλος, το 1968 (2018), ένα έργο που είναι εμπνευσμένο από πραγματικά γεγονότα.
Το ημερολόγιο έδειχνε 4 Απριλίου του 1968. Στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο συγκεντρώθηκαν 80.000 χιλιάδες θεατές –σημειώνοντας ρεκόρ Guinness για το μεγαλύτερο κοινό που βρέθηκε ποτέ σε αγώνα μπάσκετ– προκειμένου να παρακολουθήσουν την ομάδα της ΑΕΚ έναντι της Σλάβια Πράγας. Αυτός ο τελικός ήταν η 1η μεγάλη κατάκτηση ελληνικής ομάδας σε ευρωπαϊκό επίπεδο στην αθλητική Iστορία της χώρας. Αυτή τη σπουδαία στιγμή για τον ελληνικό αθλητισμό αποτυπώνει ο Μπουλμέτης στην τελευταία του ταινία, αποδεικνύοντας πως είναι ένας αριστοτέχνης στα φιλμ εποχής. Ο ίδιος, με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη, καταφέρνει να αποδώσει στο μέγιστο τη γέννηση της ένωσης Κωνσταντινουπολιτών, όταν ακόμα οι πληγές του ξεριζωμού δεν είχαν επουλωθεί. Με έτος ίδρυσης 1924 από Έλληνες πρόσφυγες, μόλις δύο χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, αποδεικνύει πως ο αθλητισμός, ακόμα και στις μαύρες στιγμές της ανθρωπότητας, δίνει ελπίδα και κίνητρο.
Με ένα πάνθεο ηθοποιών, η σκηνοθετική ματιά μάς πηγαίνει πίσω στην Αθήνα του ‘60 και συγκεκριμένα στο έτος ’68, μία χρονιά με κρίσιμες πολιτικές μεταβολές παγκοσμίως. Η Ελλάδα βρίσκεται σε καθεστώς Χούντας και η Σλάβια Πράγας, που ανήκει στην Τσεχία, σε κομμουνιστική επικράτεια. Σε μία στιγμή της Ιστορίας, όπου το επιτρεπτό όριο συγκέντρωσης ήταν τα πέντε άτομα, η συνύπαρξη των 80 χιλιάδων ανθρώπων για να παρακολουθήσουν μία ομάδα με κομμουνιστικό υπόβαθρο αποτελεί από μόνο του ένα γεγονός. Η ταινία έχει τα πάντα και αποτυπώνει την ιστορία πολύπλευρα, κατακτώντας την πληρότητα. Όλα τα στοιχεία συνθέτουν μία εικόνα εφάμιλλη με την Αθήνα εκείνων των καιρών. Από τις ενδυματολογικές επιλογές, τα παλιά αστικά λεωφορεία, τα καφενεία, μέχρι και οι στολές των αθλητών λειτουργούν για χάρη της αναβίωσης του παρελθόντος.
Το 1968 αποτελεί έναν φόρο τιμής στους αθλητές εκείνης της ομάδας, που κατάφεραν με την προσπάθειά τους να υπερβούν τους οπαδισμούς και να ενώσουν μία ολόκληρη χώρα, μέσα σε ένα στάδιο, γύρω από ένα ραδιόφωνο. Η ΑΕΚ έγινε η 1η ομάδα που κατέκτησε το κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης στην Ιστορία της Ελλάδας, φέροντας στις πλάτες της το χαρακτηριστικό «αουτσάιντερ». Σε μία χώρα όπου οι πληγές των πολέμων ήταν ακόμα ανοιχτές, συντετριμμένη από κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές, αυτό το γεγονός έφερε την ενότητα που αναζητούσε χρόνια.
Ο Τάσος Μπουλμέτης δημιούργησε ένα αριστούργημα που περιπλανάται ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ και τη μυθοπλαστική αφήγηση με αριστοτεχνικές κινήσεις. Η Ευανθία Ρεμπούτσικα που επιμελήθηκε την εμβληματική μουσική της Πολίτικης Κουζίνας, επιστράτευσε ξανά το ταλέντο της και στόλισε το 1968, με αποκορύφωμα το νικητήριο ζεμπέκικο του Γιώργο Αμερικάνου, επονομαζόμενος και ως «Παγκόσμιος», ρόλο που υποδύθηκε ο ανιψιός του, Αλέξανδρος Αμερικάνος.
Μία ταινία βαθιά ανθρώπινη που αποτυπώνει την πραγματικότητα της Ελλάδας στα τέλη της δεκαετίας του ‘60. Εποχή, που ο αθλητισμός έφερνε τους ανθρώπους κοντά και δεν τους χώριζε. Εκείνο το βράδυ έτυχε να είναι η ΑΕΚ, όμως, τη φανέλα της φορούσε όλη η Ελλάδα. Χαρακτηριστική η φράση του Χρήστου Μπαμπανικολού, παλαίμαχου καλαθοσφαιριστή στο τέλος της ταινίας:
«Κερδίσαμε γιατί το πιστεύαμε… Κερδίσαμε γιατί δεν μπορούσαμε να χάσουμε μπροστά σε 80.000 ανθρώπους».
