Της Εμιλένας Πούπα,
Το μαντείο των Δελφών κατείχε εξέχουσα θέση στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων. Ως το γνωστότερο μαντείο εκείνης της εποχής, άνθρωποι από όλη την Ελλάδα το επισκέπτονταν για να ζητήσουν συμβουλές από τον θεό Απόλλωνα και την Πυθία. Η αλήθεια είναι ότι σχετικά με την ίδρυση του μαντείου οι μύθοι είναι πολλοί και διαφορετικοί, προερχόμενοι από διαφορετικές πηγές. Η παρούσα ανάλυση επικεντρώνεται στις μυθολογικές εκδοχές σχετικά με την ίδρυση του Μαντείου από τον θεό της τέχνης και της μουσικής, τον θεό Απόλλωνα.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τον «Ύμνο εις Απόλλωνα», ο θεός ξεκινώντας από τον Όλυμπο αναζητούσε το μέρος εκείνο που θα ήταν κατάλληλο για να χτίσει το ιερό του. Αρχικά, έφτασε στην Ιωλκό, πέρασε από την Εύβοια και έφτασε στη Θήβα. Το μέρος, όμως, δεν τον ευχαριστούσε και για αυτόν τον λόγο κατευθύνθηκε προς την Ογχηστό και στα νερά της Τελφούσας πηγής. Εκεί η νύμφη των πηγών τον συμβούλεψε να χτίσει το ιερό του στην Κρίσα, στις πλαγιές του βουνού Παρνασσού. Ο θεός Απόλλωνας απογοητεύτηκε και συνειδητοποιώντας την εξαπάτηση της νύμφης, αποφάσισε να την τιμωρήσει. Πιο συγκεκριμένα, σκέπασε τη νύμφη με πέτρες και, στη συνέχεια, έχτισε δίπλα έναν δικό του βωμό. Ακολούθησε και ο σκοτωμός της δράκαινας από τον θεό, για να μη σκοτώνει τους ανθρώπους που θα επισκέπτονταν το ιερό του. Όσον αφορά τους πρώτους ιερείς του ιερού, ο ύμνος κάνει λόγο για κάποιους ανθρώπους από την Κρήτη που ο ίδιος ο θεός έσωσε μεταφέροντάς τους στην ξηρά, με τη μορφή δελφινιού.
Από την άλλη πλευρά, ο Ευριπίδης στο έργο του Ιφιγένεια εν Ταύροις αναφέρει τον μύθο από όταν ήταν μωρό ο Απόλλωνας. Φτάνοντας, λοιπόν, μαζί με τη μητέρα του, Λητώ, από τη Δήλο στον Παρνασσό, ο ίδιος, όντας βρέφος, σκότωσε το μεγάλο φίδι που προστάτευε το ιερό. Το αποτέλεσμα ήταν να εξοργισθεί η Γη, διότι εκδιώχθηκε από το ιερό η κόρη της, η Θέμις. Για αυτόν τον λόγο θέλησε να αποδυναμώσει τη δύναμη του θεού Απόλλωνα, με προφητικά μηνύματα που έστελνε στους ανθρώπους. Το θέμα, τελικά, λύθηκε με παρέμβαση του αρχηγού των θεών, Δία, και ο Απόλλωνας ανέλαβε την εξουσία του χώρου.
Ωστόσο, ο Αισχύλος μέσα από την τραγωδία Ευμενίδες παρουσιάζει μια διαφορετική εκδοχή για την ίδρυση του μαντείου των Δελφών. Εδώ γίνεται λόγος για την ιέρεια των Δελφών, τη θεά Γη, την οποία, έπειτα, διαδέχθηκε η κόρη της, Θέμις, ύστερα η Φοίβη και μετά ο Απόλλωνας. Σε αυτόν τον μύθο, ο Απόλλωνας ήρθε από τη Δήλο, αλλά δε σκότωσε κανέναν πύθωνα. Αυτό που περιγράφεται σε αυτήν την εκδοχή είναι η διαμάχη του Απόλλωνα και της Αθηνάς για τη μαντική τέχνη. Ο Δίας υπερασπίστηκε τον Θεό Απόλλωνα και έτσι η Αθηνά εγκατέλειψε τη μαντική τέχνη, με τον θεό των τεχνών να λαμβάνει το μέρος του ιερού ως δώρο από τη Θέμιδα που διαδέχθηκε τη Γη.
Οι παραπάνω διαφορετικές εκδοχές περιγράφουν τις δράσεις του Απόλλωνα για τη δημιουργία Ιερού. Παρόλο που οι αφηγήσεις παρεκκλίνουν σε ορισμένα σημεία και οι ιστορίες των αρχαίων συγγραφέων διαφέρουν, το κοινό σημείο αυτών βρίσκεται στον Ολύμπιο θεό. Αυτός ήταν που ίδρυσε το ιερό στην περιοχή που Δελφών, το οποίο εξακολουθεί να υπάρχει μέχρι σήμερα, με τους σύγχρονους Έλληνες να το επισκέπτονται και έτσι να έρχονται σε επαφή με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Roman Luke, Encyclopedia of Greek and Roman mythology, (2010), New York
- Μυθολογικές εκδοχές για την ίδρυση του Μαντείου των Δελφών, delphitours.gr, Διαθέσιμο εδώ
