Του Ιάσονα Χαλκίδη,
Την περασμένη Κυριακή, 6 Οκτωβρίου, έλαβαν χώρα πρόωρες εκλογές στο Κόσοβο λόγω της παραίτησης του πρώην Πρωθυπουργού του, Ραμούς Χαραντινάι, ο οποίος κλήθηκε να παρουσιαστεί ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης, με κατηγορίες εναντίον του ως ύποπτου για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Κόσοβο τη δεκαετία του 1990. Αυτό το γεγονός σήμανε αυτομάτως την εγκαθίδρυση ενός νέου πολιτικού σκηνικού στο Κόσοβο.
Πιο συγκεκριμένα, πριν καν γίνει οριστικό το αποτέλεσμα των εκλογών, έγινε ξεκάθαρο πως το μέχρι πρότινος κυβερνών κόμμα θα έχανε τις εκλογές και θα περνούσε στην πλευρά της αντιπολίτευσης. Επιπροσθέτως, τα δύο κύρια κόμματα της μέχρι τότε κοσοβαρικής αντιπολίτευσης, σημείωσαν μία πολύ σημαντική νίκη την Κυριακή, βγάζοντας εκτός της πολιτικής εξουσίας την εθνικιστική πολιτική και την μιλιταριστική ομάδα του αποκαλούμενου Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσόβου (UCK), το οποίο κατείχε τα ηνία της κυβέρνησης από την εμπόλεμη περίοδο και το 1999. Πιο συγκεκριμένα, το αριστερό Κίνημα Αυτοδιάθεσης του Αλμπίν Κούρτι εξασφάλισε το 26% των ψήφων, ενώ η συντηρητική αντιπολίτευση της Δημοκρατικής Λίγκας του Κοσόβου (LDK) κατέληξε στη δεύτερη θέση με μικρή διαφορά από το πρώτο κόμμα, λαμβάνοντας το 25% των ψήφων και έχοντας ως υποψήφια για την πρωθυπουργία την Βιόσα Οσμάνι.
Όπως είναι εμφανές, το Εθνικιστικό Κυβερνητικό Δημοκρατικό Κόμμα του Κοσόβου, που εξασφάλισε μόλις το 21%, ηττήθηκε παταγωδώς. Ακόμη, η Συμμαχία για το Μέλλον του Κοσόβου, ήτοι το κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Χαραντινάι, που συμμετείχε στον κυβερνητικό συνασπισμό, έλαβε μόλις το 12% των ψήφων. Τέλος, η υποστηριζόμενη από τη Σερβική Κυβέρνηση, Σερβική Λίστα, κατάφερε να διατηρήσει τις 10 συνταγματικά εγγυημένες έδρες της στο Κοινοβούλιο της Πρίστινα. Αξίζει να σημειωθεί επίσης, πως η Σερβία κατήγγειλε τη διενέργεια συντονισμένων προσπαθειών από την κοσοβαρική πολιτική ηγεσία και από ξένους παράγοντες για την αποδυνάμωση της «Σερβικής Λίστας» και την παράλληλη ενίσχυση έτερων σερβικών κομμάτων, που δεν υποστηρίζονται όμως από την Κυβέρνηση του Βελιγραδίου. Το γεγονός αυτό ερμηνεύτηκε και από την απόφαση της πρώην κυβέρνησης του Κοσόβου να μην επιτρέψει την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στους πολίτες, που ήταν κάτοχοι σερβικών ταυτοτήτων.
Επιπρόσθετα, ο νικητής των εκλογών Κούρτι, ανέφερε μπροστά σε χιλιάδες υποστηρικτές του στην κεντρική πλατεία της Πρίστινα πως «ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει στην ιστορία της δημοκρατίας στο Κόσοβο, μετά τη μεγάλη νίκη». Οι εκλογές αυτές έλαβαν χώρα μέσα σε ένα κλίμα πίεσης και προσπάθειας για την ομαλοποίηση των σχέσεων του Κοσόβου με τη Σερβία, με τις συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών να έχουν διακοπεί μετά την επιβολή δασμών ύψους 100% στα σερβικά προϊόντα από την προηγούμενη κοσοβαρική κυβέρνηση.
Χαρακτηριστικό στοιχείο των πρόσφατων εκλογών ήταν το ότι κανένα από τα δύο κόμματα δεν εξασφάλισε αυτομάτως αυτοδυναμία για τον σχηματισμό κυβέρνησης, και πολύ εκτιμούν πως λογικά θα υπάρξει μια συνεργασία μεταξύ του Κινήματος Αυτοδιάθεσης και της LDK. Η κίνηση αυτή έχει πραγματοποιηθεί και στο παρελθόν, όμως προεκλογικά δεν είχε επιτευχθεί. Τέλος, ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα των πρόσφατων εκλογών, ήταν το ότι οι αρχηγοί των δύο κυρίαρχων κομμάτων δεν προέρχονται από τους κόλπους του UCK. Eνδέχεται, επομένως, για πρώτη φορά μετά τις εκλογές και την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου το 2008, να υπάρξει κυβέρνηση στην οποία δε θα συμμετέχει κανένας πρώην διοικητής του UCK. Επίσης, με δεδομένο το στοιχείο ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται από τη Βουλή, φαίνεται πιθανό και ο επόμενος Πρόεδρος να μην προέρχεται από τη γενιά των μαχητών του UCK.
Όπως γίνεται φανερό από το εκλογικό αποτέλεσμα της περασμένης Κυριακής, ενδέχεται να τεθούν τα θεμέλια για την ανοικοδόμηση ενός νέου πολιτικού σκηνικού στο αμφιλεγόμενο βαλκανικό κράτος, το οποίο μπορεί να αλλάξει (ολικώς ή μερικώς) τη στάση του απέναντι σε διάφορα ανοιχτά ζητήματα. Τέτοια είναι το ζήτημα της στάσης του Κοσόβου απέναντι στη Σερβία και στην προοπτική της ύπαρξης μιας υποψηφιότητας για την ένταξή του στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στον ΟΗΕ και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, καθώς και το ζήτημα της σχέσης του με τη γειτονική Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία και την Τουρκία. Το μόνο σίγουρο είναι πως οι εξελίξεις των επόμενων ημερών θα διευκρινίσουν τι μέλλει γενέσθαι για το κυβερνητικό και πολιτικό μέλλον του Κοσόβου.
Είναι βαλκανιολόγος, 25 χρονών και κατάγεται από την Θεσσαλονίκη. Κάνει το μεταπτυχιακό του στις Ευρωπαϊκές Σπουδές, με ιδιότητα τις Δημόσιες Σχέσεις και τη Διοίκηση, στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ στην Ολλανδία. Έχει διατελέσει ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ, έχει αρθρογραφήσει σε ιστοσελίδες και ηλεκτρονικά περιοδικά και ομιλεί 5 ξένες γλώσσες.
