Του Γεράσιμου Αυγερινού,
Το 2020, ένα σκανδαλώδες περιστατικό, που έλαβε χώρα εντός σχολικού χώρου στην περιοχή του Hackney στο Λονδίνο, προξένησε τη διερεύνηση των σχετικών πρακτικών της μητροπολιτικής αστυνομίας, με τα ευρήματα να χαρακτηρίζονται από την Επίτροπο για την προστασία της παιδικής ηλικίας ως «ανησυχητικά». Αναλυτικότερα, καθηγητές σε σχολείο της περιοχής υποπτεύθηκαν, για αδιευκρίνιστους λόγους, μια δεκαπεντάχρονη έγχρωμη μαθήτρια ότι μετέφερε εντός του σχολείου ήπια ναρκωτικά. Στο σημείο αυτό, μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι επρόκειτο για μια από τις μαθήτριες με τις υψηλότερες σχολικές επιδόσεις στην τάξη της. Έτσι, κάλεσαν άμεσα και απερίσκεπτα την μητροπολιτική αστυνομία να επιληφθεί του ζητήματος. Στο πλαίσιο αυτό, ζητήθηκε από την κοπέλα να εξέλθει της σχολικής αίθουσας και να μεταβεί στο σχολικό ιατρείο όπου, χωρίς να έχουν ενημερωθεί πρωτύτερα οι γονείς της και άνευ παρουσίας τρίτου ενηλίκου, 2 γυναίκες αστυνομικοί ζήτησαν από την κοπέλα να αφαιρέσει όλα της τα ρούχα ώστε να την ψάξουν για κάνναβη, ενώ απαίτησαν να αφαιρέσει μέχρι και την σερβιέτα περιόδου της (!). Όταν αποδείχθηκε ότι η κοπέλα υποβλήθηκε στην ΑΚΡΩΣ ΨΥΧΟΦΘΟΡΑ αυτή διαδικασία εις μάτην, της ζητήθηκε να επιστρέψει την τάξη της και να συνεχίσει κανονικά το διαγώνισμα που έδινε…
Φυσικά, ο ψυχισμός της κοπέλας τραυματίστηκε άμεσα από αυτή την μεταχείριση, με συνέπεια να εμφανίσει αυτοκαταστροφικές τάσεις, ενώ, εν τέλει, η Scotland Yard παραδέχτηκε ότι η συγκεκριμένη πρακτική υιοθετήθηκε παρανόμως στην περίπτωσή της, με τη βουλευτή της συγκεκριμένης εκλογικής περιφέρειας να μιλάει για καταφανώς ρατσιστικά κατάλοιπα. Αυτό συμβαίνει για 2 λόγους. Πρώτον, είναι υποχρεωτικό εκ του νόμου, όταν ακολουθείται η εν λόγω διαδικασία, να παρευρίσκεται στο δωμάτιο εξέτασης τρίτος ενήλικος από το περιβάλλον του παιδιού, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις στις οποίες αυτό μπορεί να εκθέσει το παιδί σε άμεσο κίνδυνο. Δεύτερον, για να ζητηθεί από ένα ανήλικο άτομο να γδυθεί εξ’ ολοκλήρου πρέπει αυτό να καθίσταται απολύτως απαραίτητο από επαρκή και αδιάψευστα στοιχεία. Συνεπώς, το περιστατικό προκάλεσε σάλο στην βρετανική κοινή γνώμη και οδήγησε την Επίτροπο για την Προστασία της Παιδικής Ηλικίας, Dame Rachel de Souza, στην εκκίνηση έρευνας για την (κατά)χρηση της πρακτικής αυτής από την Μητροπολιτική Αστυνομία, εξετάζοντας όλες τις καταγεγραμμένες περιπτώσεις των τελευταίων χρόνων. Τα ευρήματα που παρουσιάστηκαν στην έκθεση της Επιτρόπου οδήγησαν στην παραίτηση του διευθυντή της αστυνομίας…
Σύμφωνα με την Επίτροπο, λοιπόν, στο διάστημα 2018-2020 ο σωματικός έλεγχος κατόπιν πλήρους αφαίρεσης ενδυμάτων εφαρμόστηκε σε 650 παιδιά ηλικίας από 10 εώς 17 ετών, με το 25% των περιπτώσεων να εντάσσεται στην ηλικιακή ομάδα 10-15 ετών. Παράλληλα, επισημαίνονται οι διαφοροποιήσεις ανά εθνοτική ομάδα στον πληθυσμό των παιδιών που υπέστη την συγκεκριμένη διαδικασία, αφού πάνω από το 50%, κάθε έτος αφορά έγχρωμα αγόρια. Στο 20% περίπου των συνολικών περιπτώσεων δεν κλήθηκε τρίτος ενήλικος, ενώ το 2018 το 70% αυτών των περιπτώσεων (δηλ. που δεν παρέστη τρίτος ενήλικος όπως ο νόμος ορίζει) αφορούσε έγχρωμα αγόρια. Μάλιστα, το 2018 το 75% των συνολικών περιπτώσεων τέτοιου είδους ελέγχων αφορούσε (πάλι) έγχρωμα αγόρια. Ωστόσο, όπως μαρτυρούν τα γεγονότα, στο 53% των συνολικών περιπτώσεων δεν λήφθηκε κανένα περαιτέρω μέτρο, αφού αποδείχθηκε ότι επρόκειτο για «λάθος συναγερμό». Ως εκ τούτου, η Επίτροπος εγείρει δυο κρίσιμα ζητήματα. Επιβεβαιώνοντας ότι «το πρωτόκολλο για την προστασία των παιδιών δεν φαίνεται να τηρείται», θέτει αφ’ ενός το ζήτημα της κατάχρησης της εν λόγω πρακτικής, αφού στο ήμισυ των περιπτώσεων αποδείχθηκε μη δικαιολογήσιμη, οδηγώντας τα παιδιά που την υπέστησαν σε μια στιγμή βίαιης ενηλικίωσης, και αφ’ ετέρου το ζήτημα της επαχθούς δυσαναλογίας σε βάρος έγχρωμων αγοριών, ιχνηλατώντας ρατσιστικά στερεότυπα στην θεσμική δράση.
Η νεοσυντηριτικοποίηση αυτή ενός θεσμικού οργάνου, στο οποίο έχει ανατεθεί η ασφάλεια, λαμβάνει χώρα σε μια συγκυρία όπου η Βρετανία επιλέγει «στις προκλήσεις της παγκόσμιας αλληλεξάρτησης και την ανάγκη πανευρωπαϊκής συνεργασίας να απαντήσει με έξτρα εθνικισμό, θατσερισμό του ’80 και αντιπαράθεση με την Ευρώπη», όπως έγραψε χαρακτηριστικά ο Γ.Παγουλάτος για την νέα Πρωθυπουργό. Το ζήτημα αυτό ίσως φαίνεται διαφορετικό με τις αμερικανικού τύπου πρακτικές της μητροπολιτικής αστυνομίας ή με την κρίση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου σε όλη την Γηραιά ήπειρο. Ωστόσο, όλες αυτές οι κοινωνικές δυναμικές έχουν έναν κοινό παρονομαστή: επηρεάζονται έμμεσα από της πολιτικές που χαράσσονται για την διαχείριση της παγκοσμιοποίησης. Κατά συνέπεια, το Ηνωμένο Βασίλειο, παρά την αναπαραγωγή συγκεκριμένων χαρακτηριστικών στοιχειοθέτησης της «βρετανικότητας» στην μεταθατσερική εποχή, εντούτοις είχε στηριχθεί στην πολυπολιτισμικότητα, με το ινδικό να μετατρέπεται άτυπα σε εθνικό φαγητό της Αγγλίας. Ωστόσο, από την μια πλευρά ο δομικός ευρωσκεπτικισμός και ο φόβος για το «σύνδρομο του Πολωνού υδραυλικού», από την άλλη πλευρά η «αμυντική ταυτότητα του μη λευκού» (Laclau και Mouffe) παρουσιάζουν σύνθετα μοτίβα αλληλεπίδρασης. Παράλληλα, το βάρος μετατοπίζεται στην έννοια της ασφάλειας, ο διαφορετικά άλλος περιθωριοποιείται και ο κοινωνικός εχθρός κατασκευάζεται (οι οπαδοί του Trump ανησυχούσαν περισσότερο για τους Μεξικάνους μετανάστες παρά για την παρολίγον εκτροπή στο Καπιτώλιο).
Μέσα σε όλο αυτό το ιστορικό συγκείμενο, η εκλογή της Truss στο αξίωμα της Πρωθυπουργού σηματοδοτεί την αντιμετώπιση ενός πολυσύνθετου αιώνα με εργαλεία του παρελθόντος. Αν η «αόρατη επανάσταση» (“les trentes glorieuses”) άλλαξε τον τρόπο που οι άνθρωποι ζούσαν, οδηγώντας στις κοινωνίες της αφθονίας, την ίδια στιγμή ελλόχευε και μια «συντηρητική αντεπανάσταση» που συνεπάγετο αναπαραγωγή συγκεκριμένων ρόλων και θεσμών για την διατήρηση κοινωνικών προνομίων τα οποία χάνονται μαζί με την κοινωνική συνοχή σε έναν κόσμο που αλλάζει πιο γρήγορα από όσο μπορούν να τον να λειτουργήσουν τα εργαλεία του παρελθόντος. Είναι, λοιπόν, μια καλή στιγμή να αναρωτηθούμε ποιοι είναι οι ενσωματωμένοι εντός των τειχών αόρατοι εχθροί της δημοκρατικής συνύπαρξης και ποιες είναι οι μικρές «αθώες» καθημερινές συνήθειες που δηλητηριάζουν τα στοιχεία του δημοκρατικού βίου;
Μάλλον οι περισσότεροι θα συμφωνούσαν ότι το συμπέρασμα της Βρετανίδας Επιτρόπου για την Προστασία της παιδικής ηλικίας πως πλέον οι σωματικοί έλεγχοι κατόπιν πλήρους γδυσίματος σε παιδιά τείνουν να μετατραπούν σε καθημερινό φαινόμενο, υποδεικνύει μια από αυτές τις «αθώες» τοξικές πτυχές του κοινού βίου. Εν κατακλείδι, το θέμα της προστασίας της παιδικότητας μέσα από αυτή την πρακτική της μητροπολιτικής αστυνομίας άνοιξε όταν η δεκαπεντάχρονη έγχρωμη κοπέλα που οι καθηγητές της αδικαιολόγητα κατηγόρησαν ως dealer μίλησε δημόσια «για να μην υποστεί κανένα άλλο παιδί αυτό που υπέστη η ίδια». Μπορεί, λοιπόν, το δημοκρατικό κράτος δικαίου να εξασφαλίσει σε όλα τα παιδιά τη μη απεμπόληση του δικαιώματος τους στην παιδική ηλικία ανεξαρτήτως από το χρώμα του δέρματός τους εν έτει 2022;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Strip search of children by the Metropolitan Police Service – new analysis by the Children’s Commissioner for England, Children’s Commissioner, διαθέσιμο εδώ
- Shock as London police admit strip-searching hundreds of children, Euronews, διαθέσιμο εδώ
-
Hackney schoolgirl strip-searched by Met Police was taken out of exam, BBC, διαθέσιμο εδώ
