Της Αθηνάς Σωτηρίου,
Η Ευρωπαϊκή Μονάδα Δικαστικής Συνεργασίας EUROJUST συστάθηκε με την Απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών ΔΕΥ της 28ης Φεβρουαρίου 2002 και άρχισε να λειτουργεί την 1η Ιουνίου 2002. Η συνθήκη της Νίκαιας τροποποίησε τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάνοντας μία αναφορά στην EUROJUST. Πριν από τη σύσταση της EUROJUST λειτουργούσε για ενάμιση χρόνο περίπου η προσωρινή μονάδα δικαστικής συνεργασίας (proEUROJUST), η οποία και έθεσε τα θεμέλια για τη σύσταση της οριστικής μονάδας. Η πολιτική απόφαση είχε ληφθεί στο Τάμπερε της Φινλανδίας στις 15 και 16 Οκτωβρίου στο πλαίσιο της ενίσχυσης του αγώνα κατά του οργανωμένου εγκλήματος στην ΕΕ. Αποτελεί διακυβερνητικό όργανο και σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο απαιτείται μεταφορά της απόφασης ίδρυσής του στην εσωτερική νομοθεσία με την ψήφιση σχετικού νόμου.
Όσον αφορά τη σύνθεση, αποτελείται από έναν εκπρόσωπο από κάθε κράτος μέλος, ο οποίος πρέπει να είναι είτε δικαστής, εισαγγελέας είτε αξιωματικός της αστυνομίας με ισοδύναμες προνομίες. Ενεργεί είτε μέσω των εθνικών μελών είτε ως συλλογικό όργανο. Η διοίκηση ασκείται από έναν διοικητικό διευθυντή. Υπάρχει, ακόμα, ένας υπεύθυνος προστασίας προσωπικών δεδομένων, ανεξάρτητος από τον διευθυντή. Η προσωρινή μονάδα της EUROJUST φιλοξενήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενώ η οριστική μονάδα εδρεύει στη Χάγη.
Οι στόχοι της EUROJUST είναι:
Α) η προώθηση και βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών κατόπιν αίτησης ή πληροφορίας,
Β) η βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών, ιδιαίτερα στη δικαστική συνδρομή, την έκδοση και την παράδοση βάσει του Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης,
Γ) η γενικότερη υποστήριξη των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών. Μπορεί, επιπλέον, να βοηθήσει και στην έρευνα ή στις διώξεις που λαμβάνουν χώρα σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ με ένα τρίτο κράτος, εφόσον έχει συναφθεί συμφωνία συνεργασίας ή υπάρχει ουσιώδες συμφέρον που επιβάλλει την παροχή αυτής της υποστήριξης.
Επιπλέον:
Δ) συντονίζει έρευνες και διώξεις που αφορούν τουλάχιστον 2 χώρες,
Ε) συμβάλλει στην επίλυση διαφορών για θέματα δικαιοδοσίας,
ΣΤ) διευκολύνει την εκπόνηση και την εφαρμογή νομικών πράξεων της ΕΕ, όπως είναι τα ευρωπαϊκά εντάλματα σύλληψης και οι αποφάσεις κατάσχεσης ή δέσμευσης.
Όταν η EUROJUST ενεργεί ως συλλογικό όργανο, μπορεί, επιπροσθέτως, να συνδράμει την Εuropol, στην οποία παρέχει ιδίως γνώμες βασιζόμενες στις αναλύσεις που πραγματοποίησε. Μπορεί να παρέχει υποστήριξη διοικητικής μέριμνας, ιδιαίτερα συνδρομή για τη μετάφραση, τη διερμηνεία και τη διοργάνωση συντονιστικών συνεδριάσεων. Το εθνικό μέλος, επίσης, δύναται να διαβιβάζει αιτήσεις αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής.
Όσον αφορά τον συντονισμό, θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα καθήκοντά της και πραγματοποιείται σε επίπεδο επιχειρησιακό και στρατηγικής. Οι επιχειρησιακές συντονιστικές συναντήσεις διοργανώνονται έπειτα από πρωτοβουλία των εθνικών μελών της EUROJUST, που εμπλέκονται σε μια συγκεκριμένη υπόθεση. Με τη συνάντηση αυτή τα εθνικά μέλη δύνανται να βρεθούν με εκπροσώπους άλλων οργάνων, αν κρίνεται αναγκαίο (π.χ. Europol ή ΟΛΑΦ) και να ανταλλάξουν πληροφορίες και τεχνογνωσία ή να καταστρώσουν συντονισμένα τη δράση τους. Μέσω αυτής της ανταλλαγής πληροφοριών αποκτούν μια συνολική εικόνα της κατάστασης.
Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι έχουν γίνει συντονιστικές συναντήσεις σε υποθέσεις τρομοκρατίας, παιδικής πορνογραφίας στο Διαδίκτυο, νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, εμπορίας ανθρώπων, εμπορίας ναρκωτικών, λαθρεμπορίας αλκοόλ, απάτης κλπ.
Επιπλέον ως συλλογικό όργανο, όταν αντιμετωπίζει υποθέσεις που απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις (π.χ. παιδική πορνογραφία), μπορεί να προσκαλεί ειδικούς από τα κράτη μέλη να ανταλλάξουν τις γνώσεις και την εμπειρία τους.
Τον Ιούλιο του 2013, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πρόταση για νέο κανονισμό σχετικά με την EUROJUST, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα «ενιαίο και ανακαινισμένο νομικό πλαίσιο για έναν νέο Οργανισμό Συνεργασίας στον Ποινικό Τομέα (EUROJUST)», ο νόμιμος διάδοχος της EUROJUST, όπως καθορίστηκε το 2002.
Μετά από εκτεταμένες διαπραγματεύσεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν τον Νοέμβριο του 2018 τον κανονισμό σχετικά με τον Οργανισμό Συνεργασίας της Ποινικής Δικαιοσύνης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο κανονισμός θεσπίζει ένα νέο σύστημα διακυβέρνησης, αποσαφηνίζει τη σχέση μεταξύ της EUROJUST και της ευρωπαϊκής εισαγγελικής αρχής, το καθεστώς προστασίας, υιοθετεί νέους κανόνες για τις εξωτερικές σχέσεις της EUROJUST και ενισχύει τον ρόλο των ευρωπαϊκών και εθνικών κοινοβουλίων στη δημοκρατική εποπτεία των δραστηριοτήτων της EUROJUST.
Πηγές
- astynomia.gr
- europa.eu/eurojust
- eurojust.eu
Γεννήθηκε στην Ηγουμενίτσα το 1997 και είναι προπτυχιακή φοιτήτρια της Νομικής σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ). Έχει συμμετάσχει σε διάφορες προσομοιώσεις διεθνών οργανισμών και στον ελεύθερο της χρόνο ασχολείται με τον χορό.
