Της Στέλλας Πετρακάκη,
Αυτό που διαπιστώθηκε την Τρίτη 30 Αυγούστου 2022 είναι πως μία επικείμενη επίσκεψη, όταν αυτή αφορά μια πιθανή λύση για την τρέχουσα ενεργειακή κρίση μπορεί να αποβεί πολύ ελπιδοφόρα. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι πως το όραμα του 2013 για την παροχή στους καταναλωτές της Ε.Ε. —νοικοκυριά και επιχειρήσεις— ασφαλούς, βιώσιμης, ανταγωνιστικής και οικονομικά προσιτής ενέργειας, αποκτά ξανά σάρκα και οστά μέσω των συζητήσεων στην Ευρώπη, προκειμένου η εξάρτηση της ηπείρου από το ρωσικό φυσικό αέριο να περιοριστεί, έως και να τερματιστεί. Την Τρίτη, λοιπόν, ο Ισπανός Πρωθυπουργός Pedro Sanchez μετέβη στην Γερμανία, ώστε να συναντηθεί με τον Γερμανό Καγκελάριο Olaf Scholz και να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις μέσα σε ένα νέο κεφάλαιο ενεργειακού περιεχομένου.
Η γερμανική κυβέρνηση ολοκλήρωσε την έναρξη της συνεδρίασης, αυτή τη φορά με επίτιμο καλεσμένο τον Ισπανό Πρωθυπουργό, αφού το σχέδιο που έχει τεθεί επί τάπητος αφορά κυρίως την Μεσογειακή χώρα. Η Ισπανία, μαζί με το Βέλγιο και την Ελλάδα, προσπάθησαν εδώ και μήνες να περιορίσουν τις τιμές της ενέργειας. Η Γαλλία έχει, επίσης, ασκήσει πίεση, και μάλιστα ήταν αυτή που προέτρεψε τις Βρυξέλλες να διαχωρίσουν το κόστος φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.
Εδώ και αρκετό καιρό, συζητάται έντονα στην Ισπανία από τον Πρωθυπουργό και το επιτελείο του η δημιουργία ενός αγωγού αερίου, ο οποίος θα συνδέει την Ιβηρική Χερσόνησο με την υπόλοιπη Ευρώπη, μέσω της Γαλλίας, με σκοπό να περιοριστεί η εξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από το ρωσικό φυσικό αέριο. Από τη στιγμή, βεβαίως, που τόσο ο Scholz όσο και ο Sanchez μοιράζονται την ίδια ιδεολογική προσέγγιση, όντας και οι δυο Σοσιαλδημοκράτες, από την πρόσφατη συνάντηση μόνο κερδισμένοι θα μπορούσαν να εξέλθουν. Ακολουθώντας μια κοινή γραμμή, οι διαπραγματεύσεις για πολλά ζητήματα αποτινάσουν από πάνω τους τη δυσκολία συνεννόησης και, πολλές φορές, την «βασική» τροχοπέδη, που συναντούν πολλοί κομματικοί Πρόεδροι, όταν φτάνει η στιγμή να έρθουν ενώπιων ενωπίω.
Πρόθεση της Ισπανίας τώρα είναι να πείσει τους εταίρους της ώστε η λεγόμενη «ιβηρική εξαίρεση», την οποία πέτυχαν ο Sanchez και ο Πορτογάλος Πρωθυπουργός Antonio Costa, μετά από έντονες διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες, να επεκταθεί σε όλες τις άλλες χώρες ως φόρμουλα για τον περιορισμό των τιμών. Στη συνάντηση που θα έχουν οι Υπουργοί Ενέργειας στις 9 Σεπτεμβρίου, η τρίτη Aντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης Teresa Rivera θα προτείνει να εφαρμοστεί αυτός ο μηχανισμός καθορισμού των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Από τη στιγμή, που ξέσπασε η σύρραξη ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία, από τις πρώτες σκέψεις που έγιναν μετά τις αρχικές εβδομάδες πανικού και αγωνίας, ήταν η επικείμενη ενεργειακή κρίση, η οποία ήταν εμφανές ότι σύντομα θα έκανε την άγρια εμφάνισή της από τις πρώτες κιόλας ημέρες του πολέμου. Επομένως, η υπόλοιπη Ευρώπη ήταν απαραίτητο, πρωτίστως, να βοηθήσει την «χιλιοκαμένη» Ουκρανία να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και να προστατέψει τους πολίτες της όσο περισσότερο γίνεται κατά τη διάρκεια του πολέμου, και δευτερευόντως να αρχίσει άμεσα τις συζητήσεις για το ενεργειακό μέλλον της ηπείρου. Δεν είναι δύσκολο κανείς να κατανοήσει πως ο χειμώνας που πλησιάζει πρόκειται να αποβεί μοιραίος και επίπονος για πολλούς πολίτες, για τους οποίους οι τιμές του αερίου, αλλά και η διάθεσή του, αποτελούν εφιαλτικό σενάριο.
Παρόλα αυτά, ενώ ήταν γνωστή, η επικείμενη αυτή απειλή δεν λήφθηκε εγκαίρως υπόψιν μιας και οι 27 χώρες της Ε.Ε. διαφωνούσαν διηνεκώς τους τελευταίους μήνες σχετικά με το αν θα παρέμβουν στις ενεργειακές αγορές, καθώς οι μειωμένες παραδόσεις ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν αυξήσει το κόστος ενέργειας. Μόνο πρόσφατα με τις τιμές του φυσικού αερίου σχεδόν 12 φορές υψηλότερες από ό,τι στην αρχή του 2021 και τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας να σημειώνουν υψηλά ρεκόρ σχεδόν καθημερινά, ακόμη και τα πιο δύσπιστα κράτη αμβλύνονται. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Robert Habeck δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου, την Τρίτη, ότι υπάρχουν προκλήσεις με ένα σταθερό ανώτατο όριο τιμής φυσικού αερίου, αλλά το Βερολίνο και οι Ευρωπαίοι εταίροι του θα εξετάσουν μια ευρωπαϊκή προσέγγιση στους μηχανισμούς τιμολόγησης της ενέργειας.
Όσον αφορά το προαναφερθέν σχέδιο για κατασκευή αγωγού, πρέπει να σημειωθεί πως δεν αποτελεί νέα είδηση. Αντιθέτως, «μετράει» σχεδόν 9 χρόνια συζητήσεων και εναλλακτικών λύσεων από τη στιγμή που προτάθηκε. Συγκεκριμένα, ο αγωγός με το όνομα “Midcat” «ήρθε» σαν πρόταση στο τραπέζι το 2013 και ο στόχος ήταν να συνδέει τη βορειοανατολική Ισπανία με τη Γαλλία και την Κεντρική Ευρώπη μέσω των Πυρηναίων Όρων. Η πρόταση αυτή συζητήθηκε για μερικά χρόνια, όταν τελικά οι διαπραγματεύσεις διακόπηκαν το 2019, από τη στιγμή που η Γαλλία δεν στήριξε το ισπανικό εγχείρημα, λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης από φορείς.
Ως εναλλακτικό σχέδιο έχει προταθεί το «Σχέδιο Β», δηλαδή η σύνδεση του αγωγού από τη Μαδρίτη στην Ιταλία, εάν το Παρίσι δεν έρθει σε συμφωνία. Άλλωστε, φημολογείται πολύ έντονα πως η επίσκεψη του Ισπανού Πρωθυπουργού στη Γερμανία δεν είχε ως στόχο μόνο τη συζήτηση για το ενεργειακό, αλλά να χρησιμοποιηθεί ως ήπιος μοχλός πίεσης από τη Γερμανία προς την Γαλλία για την υποστήριξη αυτού του οράματος. Η πρόσφατη συνάντηση εναποθέτει τις ελπίδες της σε νέο κύκλο διαπραγματεύσεων και την εξεύρεση λύσης όσο το δυνατόν ταχύτερα, προκειμένου να διασφαλιστεί ένας υποφερτός χειμώνας και, γενικότερα, ένα έτος δίχως συγκρούσεις, πολέμους και ανθρώπινες απώλειες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Spain PM To Talk Energy With Scholz In Germany, Barrons, διαθέσιμο εδώ
- Ισπανία: Ο Σάντσεθ επισκέπτεται τη Γερμανία για συνομιλίες με τον Σολτς για ενεργειακά θέματα, Πρώτο Θέμα, διαθέσιμο εδώ
- German Cabinet meets to discuss energy crisis and security, Deutsche Welle, διαθέσιμο εδώ
