Της Νίκης Καραχάλιου,
Έκπληξη, για άλλους ευχάριστη και για άλλους δυσάρεστη, αποτέλεσε η μεταφορά του βίου του Αγίου Νεκταρίου το προηγούμενο χρόνο στους κινηματογράφους στην ταινία «Ο Άνθρωπος του Θεού», το σενάριο της οποίας υπογράφει η Γελένα Πόποβιτς, με πρωταγωνιστή τον Άρη Σερβετάλη. Θες λίγο το γεγονός ότι η βιομηχανία του θεάματος, επηρεασμένη από το Hollywood, έχει πάψει να αγγίζει θεολογικής και πνευματικής φύσεως ζητήματα, λίγο το γεγονός ότι και οι Έλληνες σινεφίλ και λάτρεις της τηλεόρασης είχαν χρόνια να παρακολουθήσουν —εξαιρώντας τον «Ιησού από την Ναζαρέτ» που σπάει τα κοντέρ της τηλεθέασης κάθε Πάσχα— μία ταινία που να πραγματεύεται τον βίο ενός Αγίου, λίγο τα «κακά» αγγλικά των ηθοποιών, η ταινία κατάφερε να συζητηθεί όσο καμία άλλη τα τελευταία χρόνια! Εν ολίγοις, το Twitter «πήρε φωτιά»! Άλλοι χλεύαζαν την προσπάθεια κι άλλοι δήλωναν συγκινημένοι. Οι κριτικοί κινηματογράφοι κατακρεούργησαν την ταινία, το κοινό πάλι την τίμησε!
«Ο Άνθρωπος του Θεού» ήταν επιτυχημένη συνταγή, τα πάθη και η μαρτυρική ζωή του Αγίου ακούμπησαν τις συναισθηματικές χορδές του κοινού κι αυτό το κατάλαβε καλά και το Μεγάλο Κανάλι (Mega), που ενέταξε στο πρόγραμμά του την θρησκευτική-βιογραφική σειρά του Γιώργου Τσιάκκα «Άγιος Παΐσιος – Από τα Φάρασα στον Ουρανό», η οποία, όπως αναφέρει και το όνομά της, πραγματεύεται τον βίο του Αγίου Παϊσίου. Το Mega δεν αδικήθηκε από την επιλογή του, καθώς τη σειρά παρακολούθησαν πάνω από 2.000.000 τηλεθεατές. Δίπλα στους τηλεθεατές, βέβαια, και το Twitter με πικρόχολα, ενθαρρυντικά και κάθε λογής σχόλια. Περιττό να πούμε ότι οι χρήστες του κατάφεραν να διχαστούν για μία ακόμα φορά…
Παρατηρούμε, λοιπόν, κόντρα στον χολιγουντιανό κινηματογράφο που τηρεί σιγήν ιχθύος σε τέτοια ζητήματα, μία στροφή της ελληνικής τηλεόρασης και του κινηματογράφου σε θεολογικά και πνευματικά θέματα και μάλιστα σε θέματα που έχουν επίκεντρο την Ορθόδοξη πίστη. Τι πραγματικά συνέβη, όμως, και ποιοι είναι οι λόγοι αυτής της νέας τάσης; Η απάντηση είναι απλή και δεν σχετίζεται με το αν οι Έλληνες είναι ή όχι θρησκευόμενος λαός! Διότι αν ήταν έτσι, οι ταινίες και οι σειρές μικρού μήκους του καναλιού της ελληνικής Εκκλησίας θα έπρεπε να είχαν τώρα εκατομμύρια προβολές! Και μην γελιόμαστε, ούτε η ταινία για τον Άγιο Νεκτάριο, ούτε η σειρά για τον Άγιο Παΐσιο είναι οι πρώτες με θρησκευτικό περιεχόμενο, ώστε να προσελκύσουν τόσο έντονα το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης!
Η απάντηση βρίσκεται στο γεγονός ότι σεναριογράφοι, σκηνοθέτες και κυρίως οι παραγωγοί αντιλήφθηκαν ότι το κομμάτι της πίστεως, της σχέσης με την Εκκλησία και όλα τα συναφή εξακολουθεί ακόμη να απασχολεί ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Κι όταν μιλάω για ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας, δεν αναφέρομαι σε καμία περίπτωση μόνο σε εκείνους που είναι ενεργοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί, αλλά ταυτόχρονα και σ’ αυτούς που δεν έχουν κατασταλάξει μέσα τους τι πραγματικά πιστεύουν, σ’ αυτούς που ψάχνουν, αμφισβητούν, αναρωτιούνται. Γιατί, αν πραγματικά ο χρήστης του Twitter είχε κατασταλάξει για τη στάση που τηρεί απέναντι σε θεολογικής φύσεως ζητήματα, τότε κανέναν λόγο δεν θα είχε να χλευάσει, ούτε τον Άγιο Νεκτάριο, ούτε τον Άγιο Παΐσιο, ούτε τους συντελεστές.
Θα έπρεπε να αντιμετωπίζει τις δύο αυτές καλλιτεχνικές δημιουργίες ως καλλιτεχνικές και μόνο, αλλά δεν το κάνει, γιατί, γιατί… Από την άλλη, ούτε ο πιστός Ορθόδοξος είχε κανένα λόγο να τα «βάλει» με τον άθεο που γελοιοποίησε τους Αγίους, καθώς τις απόψεις και τη στάση αυτή θα έπρεπε να τις αντιμετωπίζει ως κατώτερες, ως κάτι που δεν είναι ικανό να βλάψει την πίστη του, αλλά ούτε αυτός το κάνει, γιατί, γιατί… Το συμπέρασμα είναι ένα: το κεφάλαιο πίστη, θρησκεία έχει βαθιά τις ρίζες του στην ελληνική κοινωνία κι όσοι στον κινηματογράφο και κυρίως στην τηλεόραση προσπάθησαν να ακολουθήσουν τα πρότυπα της Δύσης, θεωρώντας ότι αυτό θα πουλήσει, γελάστηκαν κι αυτό αποδείχθηκε από το αποτέλεσμα. Η επιλογή, δε των συγκεκριμένων Αγίων δεν είναι τυχαία, αφού και οι δύο είναι εξαιρετικά δημοφιλείς μεταξύ των Ελλήνων και η ζωή τους μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης θρησκευομένων και μη.
Εξάλλου, το ότι η Ελλάδα δεν κρατάει την ίδια στάση με τη Δύση ως προς το θρησκευτικό συναίσθημα διαφαίνεται και από το γεγονός ότι η τάση παραγωγής σειρών και ταινιών θρησκευτικού περιεχομένου «ήρθε» από τις σλαβικές χώρες, εκεί όπου είναι εξαιρετικά δημοφιλείς, ιδίως στη Ρωσία και στη Σερβία, ενώ πολύ πριν από εμάς η τηλεόραση της γειτονικής μας Κύπρου είχε προβάλει αξιόλογες θρησκευτικές σειρές και ταινίες. Σημειώνεται ότι η Γελένα Πόποβιτς, η σεναριογράφος της ταινίας «Ο Άνθρωπος του Θεού» είναι Σερβικής καταγωγής. Κάτι άλλο αξιοσημείωτο που αποδεικνύει και το χάσμα Ελλάδας Δύσης ως προς το θρησκευτικό κομμάτι ήταν και η άποψη των αρκετών Ελλήνων ότι καταπατηθηκαν τα θρησκευτικά τους δικαιώματα με την επιβολή της καραντίνας και το κλείσιμο των ναών. Αυτό ήταν ένα μέτρο που πάρθηκε με βάση τα δυτικά πρότυπα, η αντίδραση, όμως, των Ελλήνων, ανεξάρτητα με το τι είναι σωστό ή λάθος, ήταν πέρα για πέρα διαφορετική από αυτή των δυτικών πιστών.
Τέλος, μία παράμετρος που δεν πρέπει να παραλείψουμε είναι ότι μετά την παρακμή του ελληνικού κινηματογράφου, αλλά και της τηλεόρασης στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, η στροφή σε προσεγμένα δημιουργήματα, που έχουν βαθύτερο νόημα, είναι ένα πολύ θετικό σημάδι. Αποδεικνύει ότι το κοινό έχει ωριμάσει, έχει απαιτήσεις, ξεχωρίζει την ποιοτική και προσεγμένη δουλειά και γενικότερα ψάχνει να βρει απαντήσεις στην τέχνη. Το καλύτερο μέρος αυτού είναι ότι οι άνθρωποι της τηλεόρασης και του κινηματογράφου δείχνουν να σέβονται την επιθυμία του κοινού για ποιότητα. Level up, δηλαδή! Γι’ αυτό κι εγώ θα πω στους χρήστες του Twitter: ειρήνη ημίν αδέλφια, και προπαντός αγαπάτε αλλήλους.
