Της Λυδίας Μπελαούρη,
Σε νέα μέτρα περνά το Βέλγιο από τις 16 Αυγούστου, όπου ένα νέο κυκλοφοριακό πλάνο επιβάλλεται στην πρωτεύουσα της χώρας, στο λεγόμενο «Πεντάγωνο», με σκοπό τη μείωση των εκπομπών βλαβερών αερίων από τα βενζινοκίνητα οχήματα, τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της πόλης.
Η κίνηση αυτή, εντάσσεται στη δράση “Good Move”, η οποία περιλαμβάνει 8 ‘’complexes’’, όπου έχουν τους ίδιους στόχους που αναφέρθηκαν παραπάνω. Συγκεκριμένα, σε ορισμένους δρόμους, θα αλλάξει η κατεύθυνση της κυκλοφορίας, δηλαδή, θα ανακατευθύνεται η κυκλοφορία, όπου κρίνεται απαραίτητο, εκτός της γειτονιάς του «Πενταγώνου» –και των άλλων περιοχών φυσικά– σε αυτοκινητοδρόμους και χώρους δημόσιας στάθμευσης. Η ζωή, τα ψώνια και η βόλτα στη γειτονιά θα γίνουν πολύ πιο ευχάριστα για τους κατοίκους. Οι γειτονιές θα είναι πιο ασφαλείς, πιο πράσινες και η ποιότητα του αέρα θα βελτιωθεί δραματικά. Το «Πεντάγωνο» και οι υπόλοιπες 7 περιοχές θα παραμείνουν προσβάσιμες σε μηχανοκίνητη κυκλοφορία, παραδείγματος χάρη, στις τοπικές συγκοινωνίες, σε προμηθευτές καταστημάτων ή άτομα που επιθυμούν να σταθμεύσουν το αυτοκίνητό τους σε χώρο στάθμευσης στο κέντρο της πόλης.
Το σχέδιο αυτό, σε συνδυασμό με την επιβολή ορίου ταχύτητας 30 χιλιομέτρων την ώρα σε ορισμένες περιοχές της πρωτεύουσας, έχει ως απώτερο σκοπό τη μείωση της χρήσης μηχανοκίνητων οχημάτων στο ελάχιστο δυνατό (κατά προτίμηση μόνο για εκδρομές στην εξοχή τα σαββατοκύριακα) και την ενίσχυση της χρήσης μαζικών μέσων μεταφοράς, ποδηλάτων και ηλεκτρικών οχημάτων.
Τα μέτρα αυτά έρχονται σε μία εποχή που ο περιορισμός της χρήσης των μηχανοκίνητων και ειδικά του αυτοκινήτου είναι πιο απαραίτητος από ποτέ. Ήδη τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες και οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσπαθούν διαρκώς να ανακαλύψουν μία βιώσιμη λύση, που θα αντικαταστήσει τα αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης με άλλα μέσα μετακίνησης, πιο φιλικά προς το περιβάλλον. Επιπροσθέτως, κρίνεται εξαιρετικά σημαντική η μείωση της χρήσης του αυτοκινήτου εξαιτίας του πολέμου που εκτυλίσσεται αυτή τη στιγμή μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, ο οποίος έχει δημιουργήσει μεγάλη ανησυχία για το μέλλον της ενεργειακής επάρκειας στη γηραιά ήπειρο.
Τα προαναφερθέντα προβλήματα αφορούν, φυσικά, ολόκληρη την Ευρώπη, όμως λίγες είναι οι χώρες που έχουν ακολουθήσει το παράδειγμα του Βελγίου. Τα μέτρα που έχουν λάβει άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα, με τη χρήση του δακτυλίου και την κυκλοφορία των οχημάτων με το σύστημα των μονών και ζυγών πινακίδων κυκλοφορίας στο κέντρο της Αθήνας, φαίνεται πως δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο θα επιθυμούσαμε. Επιμένοντας στο παράδειγμα της χώρας μας, είναι ολοφάνερο πως τα μέτρα δεν τηρούνται καθολικά από τους οδηγούς της πρωτεύουσας, καθώς δεν είναι λίγοι αυτοί που κυκλοφορούν… ανενόχλητοι εντός των ορίων του δακτυλίου χωρίς καμία απολύτως τιμωρία.
Υπάρχει τρόπος να εφαρμοστούν κανόνες που να περιορίζουν αποτελεσματικά τα αυτοκίνητα στις πολυσύχναστες πρωτεύουσες των ευρωπαϊκών χωρών;
Η απάντηση είναι πως φυσικά και γίνεται. Το Βέλγιο το έχει ήδη καταφέρει, γιατί όχι και οι υπόλοιπες χώρες; Ο τρόπος για να θεσπιστούν κανόνες περιορισμού της κίνησης με μηχανοκίνητα οχήματα στις πόλεις, που θα εφαρμόζονται και αποτελεσματικά, είναι να είναι φιλικοί προς τους χρήστες και να μην δυσκολεύουν τη μετακίνησή τους στα αστικά κέντρα. Οι συγκοινωνίες, για παράδειγμα, είναι απαραίτητο να έχουν συχνά δρομολόγια – όπου χρειάζεται – και μεγάλο δίκτυο κάλυψης περιοχών. Στη χώρα μας κάτι τέτοιο δεν ισχύει, αφού κάποιος που μένει, παραδείγματος χάρη, στο Γαλάτσι και επιθυμεί να φτάσει στο Σύνταγμα χρειάζεται τουλάχιστον 1 λεωφορείο, μια αλλαγή στο μετρό και 45 λεπτά για να φτάσει στον προορισμό του, ενώ με το αυτοκίνητο χρειάζεται μόλις 22 (προφανώς οι χρόνοι αυτοί δεν αφορούν ώρες αιχμής). Με ένα προηγμένο σύστημα συγκοινωνιών, ο χρόνος αυτός θα μπορούσε να μειωθεί σημαντικά και να πείσει και τους ανυπόμονους οδηγούς να αφήσουν το όχημά τους στο σπίτι.
Επιπλέον, οι ελληνικοί δρόμοι – και οδηγοί – δεν είναι καθόλου φιλικοί απέναντι σε ποδηλάτες και αναβάτες ηλεκτρικών πατινιών. Η έλλειψη ποδηλατοδρόμων, η κακή ποιότητα της ασφάλτου και η αδιαφορία των οδηγών για την ασφάλεια των ευάλωτων αναβατών καθιστούν πολύ δύσκολη, ως ακατόρθωτη, τη χρήση τέτοιων τρόπων μετακίνησης στο πολυσύχναστο κέντρο της πρωτεύουσας.
Ακόμη, όμως, και σε χώρες που υπάρχουν και προηγμένες συγκοινωνίες και ποδηλατοδρόμοι και σωστή οδική συμπεριφορά, υπάρχει έλλειψη σεβασμού στους περιοριστικούς κανόνες που θεσπίζονται. Στην Πορτογαλία, για παράδειγμα, υπάρχουν περιοχές σε κάθε δήμο που είναι μόνο για οχήματα που εκπέμπουν λίγους ρύπους. Παρόλα αυτά, μπορεί ο καθένας να υποβάλει αίτηση για να κυκλοφορήσει με το ρυπογόνο όχημά του στις περιοχές αυτές. Κατά αποτέλεσμα, οι κανόνες αυτοί δεν έχουν κάποια βάση, αφού υπάρχουν «παραθυράκια» για να καταπατηθούν.
Ο σκοπός, λοιπόν, για να ακολουθηθεί το παράδειγμα του Βελγίου είναι να συνδυαστούν τα τρία προαναφερθέντα βασικά στοιχεία, τα οποία απαιτούνται για να λειτουργήσει ένα μοντέλο περιορισμού της κίνησης. Από τη στιγμή που θα υπάρξουν αυτά, είναι θέμα χρόνου για τους πολίτες της πόλης να δουν τα οφέλη που θα τους προσφέρει μία τέτοια κίνηση και να εκτιμήσουν μία απότομη, αλλά απαραίτητη αλλαγή στην καθημερινή τους ζωή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Brussels breaks up with the car, Politico, διαθέσιμο εδώ
- Good Move Pentagone, c’est quoi ?, Bruxelles, διαθέσιμο εδώ
- TRAFFIC RULES AND MOBILITY IN PORTUGAL, Portugal, διαθέσιμο εδώ
