Του Χρήστου Παπαγεωργίου,
Σφοδρή ήταν η προ ολίγων ημερών επίθεση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Γαλλία και τη Γερμανία, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι γίνονται «τα όργανα της ελληνικής και ελληνοκυπριακής προπαγάνδας», ενώ στην Ελλάδα πρόσηψε για ακόμη μια φορά την πασίγνωστη και πλέον καθόλου εντυπωσιακή κατηγορία περί «παραβιάσεως του διεθνούς δικαίου». Ακόμη, δεν δίστασε να κατηγορήσει Γαλλία και Γερμανία ότι στις δήθεν παραβιάσεις από μέρους της Ελλάδας «κλείνουν τα μάτια». Αναμφίβολα, βρισκόμαστε ξανά στο ίδιο έργο θεατές, με τον Πρόεδρο της γείτονος χώρας να εξαπολύει τα πυρά του προς πάσα κατεύθυνση, αναζητώντας επανειλημμένα αποδιοπομπαίους τράγους.
Στα τέλη του περασμένου μήνα, η Πράσινη Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ, στο πλαίσιο επίσκεψης στην Αθήνα, και σε συζήτηση που διεξήχθη με τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, τον διαβεβαίωσε ότι: «Τα νησιά του Αιγαίου είναι ελληνικό έδαφος και κανένας δεν έχει δικαίωμα να το αμφισβητήσει αυτό». Η κ. Μπέρμποκ υπογράμμισε επίσης πως η γερμανική κυβέρνηση στέκεται στο πλευρό της χώρας μας. Στο ίδιο μήκος κύματος φαίνεται να κινείται και η αξιωματική αντιπολίτευση της Γερμανίας, με τον αρχηγό της και Πρόεδρο της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (Christian Democratic Union – CDU), Φρίντριχ Μερτς να δηλώνει σε γνωστή γερμανική εφημερίδα πως: «Βλέπουμε και επιθετικούς τόνους (ενν. από την τουρκική πλευρά) εναντίον της Ελλάδας και είναι σαφές πού θα πρέπει κατά τη γνώμη μου να στέκει η Γερμανία: στο πλευρό της χώρας-μέλους Ελλάδας».
Ας κάνουμε μια μικρή αναδρομή στο όχι και τόσο μακρινό 2020, το κατά κοινή παραδοχή χειρότερο έτος όσον αφορά το ελληνοτουρκικό ζήτημα, όπου οι Ελλάδα και Τουρκία βρέθηκαν «μια ανάσα» πριν την σύρραξη. Ορισμένα μόνο παραδείγματα της εφιαλτικής και για τις δύο χώρες χρονιάς, όπως η κρίση στον Έβρο, και εν συνεχεία η είσοδος του τουρκικού ερευνητικού Oruc Reis στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, μπορούν να μας δώσουν μια κατατοπιστική εικόνα των γεγονότων. Μετά από την ακραία εκδήλωση επιθετικότητας από την Τουρκία, και δεδομένης της ταραγμένης κατάστασης στο Αιγαίο, το κόμμα των Πρασίνων της Γερμανίας (Alliance 90/The Greens – Bündnis 90/Die Grünen) είχε ζητήσει την ανάκληση της άδειας εξαγωγής έξι υποβρυχίων προς την Τουρκία. Όταν ο Νίκος Δένδιας επισκέφθηκε τη Γερμανία τον Νοέμβριο του 2020, συναντήθηκε με στελέχη του εν λόγω κόμματος. Μάλιστα, διπλωματικές πηγές ανέφεραν πως μετά τις συναντήσεις, το ελληνικό αίτημα για τη μη εξαγωγή των υποβρυχίων είχε θετική ανταπόκριση.
Το 2021, και ενώ οι φήμες για κυβέρνηση συνασπισμού των τριών μεγάλων γερμανικών κομμάτων (Σοδιαλδημοκράτες – Ελεύθεροι Δηνοκρατικοί – Πράσινοι) πλήθαιναν, η συζήτηση για την παρεμπόδιση της πώλησης γερμανικών υποβρυχίων στη γείτονα χώρα αναζοπυρώθηκε. Πιο συγκεκριμένα, η Σάντρα Βέσερ από το κόμμα των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) έχει υπογραμμίσει ότι η ασφάλεια των δημοκρατιών βασίζεται επίσης στο να μπορεί κανείς να υπερασπιστεί τον εαυτό του στρατιωτικά ενάντια στους «αυτοκράτορες», δείχνοντας την Τουρκία.
Τον Ιούνιο του 2022, ο Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ, δήλωσε σε αποκλειστική του συνέντευξη στην ΕΡΤ ότι το Βερολίνο θα είναι αλληλέγγυο στην Ελλάδα απέναντι στην κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας και την αμφισβήτηση κυριαρχίας των ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου. Εξάλλου, η δήλωσή του ότι «κανείς δεν επιτρέπεται να θέτει υπό αμφισβήτηση την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία ενός κράτους-μέλους της ΕΕ, χωρίς να υπάρχει σκληρή αντίδραση από την κυβέρνηση της Γερμανίας» δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρερμηνείας. Στην ίδια συνέντευξη, ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών εξήρε την πορεία της ελληνικής οικονομίας αναφερόμενος στην έξοδο της χώρας από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας, οικονομία η οποία ακολουθεί ανοδική πορεία. Χαρακτήρισε, μάλιστα, τις προσπάθειες στην οικονομική εξέλιξη «επιτυχημένες», και τόνισε πως, παρόλα τα ζητήματα που επιδέχονται βελτίωσης και διόρθωσης, η κατεύθυνση είναι σωστή.
Η υποστήριξη της Μπέρμποκ στην Αθήνα, και οι δηλώσεις του κ. Λίντνερ έρχονται σε αντίθεση με τον ισχυρισμό ότι η Γερμανία τηρεί εντέλει ίσες αποστάσεις στα ελληνοτουρκικά; Το ερώτημα αυτό ίσως είναι αρκετά δύσκολο να απαντηθεί, δεδομένου ότι οι δηλώσεις δεν παύουν να είναι μόνο λόγια. Δεν επιθυμώ να καταφύγω στο γνωστό απόφθεγμα «έπεα πτερόεντα», όμως δυστυχώς το “motivational talk” από όπου και να προέρχεται, ιδιαίτερα στην κρίσιμη κατάσταση του 2022, είναι πραγματικά ήσσονος σημασίας. Βέβαια, δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει ότι είναι υπαρκτή η συμφωνία Ελλάδας – Γερμανίας όσον αφορά την αντικατάσταση των τεθωρακισμένων που θα σταλούν από τη χώρα μας στην εμπόλεμη Ουκρανία. Έρχεται πάλι λοιπόν στο προσκήνιο η αξία των συμμαχιών. Δεν αναφέρομαι, βέβαια, στις συμμαχίες που εδράζονται μόνο στα λόγια και στην ακατάσχετη υποσχεσιολογία από την πιο ισχυρή πλευρά, αλλά στις συμμαχίες των πράξεων και της ουσίας. Στην εποχή του αναθεωρητισμού, της συνεχούς αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της απραξίας πολλές φορές από τους συμμάχους. Η Ελλάδα βρίσκεται αυτή τη στιγμή απέναντι από έναν πολύ επικίνδυνο αντίπαλο, ο οποίος έχει εκδηλώσει πολλάκις πως το διεθνές δίκαιο δεν είναι τόσο το αντικείμενο της αρεσκείας του, όσο το αντικείμενο της αμφισβήτησής του. Το διεθνές δίκαιο όμως κάθε άλλο παρά ρευστό είναι. Είναι σταθερό, δεν επιδέχεται παρέμβασης, δεν συγχωρεί και σε καμία περίπτωση δεν υπόκειται σε ηγέτες – νοσταλγούς των παλαιών καιρών του επεκτατισμού, της κατάκτησης και της προσάρτησης εδαφών.
Αναμφίβολα, η εκδήλωση της υποστήριξης σε συναντήσεις, οι κοινές δηλώσεις, τα γεύματα, οι χειραψίες και τα θερμά βλέμματα είναι μια σημαντική κίνηση. Δεν καθίσταται, ωστόσο, πιο σημαντική από την εκδήλωση πιο «πρακτικής υποστήριξης». Καθώς όμως τα συμφέροντα των κρατών τοποθετούνται πάντοτε υπέρ όλων (ίσως και έναντι όλων μερικές φορές), η ουσιώδης υποστήριξη τίθεται σε δεύτερη μοίρα. Είναι ξεκάθαρο πως ένα κράτος οφείλει να μεριμνά για την ασφάλεια και ευδαιμονία του ιδίου πρωτίστως.
Άλλωστε, κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, η Αθήνα επέλεξε τη συμμαχία της Κέρκυρας βάσει συμφέροντος (η Κέρκυρα διέθετε σημαντικό στόλο, και η άρνηση της Αθήνας να συμμαχήσει θα μπορούσε να την «στείλει στην αγκαλιά του εχθρού», δηλαδή της Σπάρτης, απομονώνοντας έτσι την Αθήνα) και δεν ακολούθησε τις συστάσεις της Κορίνθου, οι οποίες είχαν ως βάση το διεθνές δίκαιο και ακλόνητα νομικά επιχειρήματα. Και ποιοι είμαστε εμείς που θα αμφισβητήσουμε τον Θουκυδίδη;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ενοχλημένος o Ερντογάν με Γαλλία, Γερμανία: «Όργανα της ελληνικής και ελληνοκυπριακής προπαγάνδας», kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μπέρμποκ σε Δένδια: Κανείς δεν έχει δικαίωμα να αμφισβητεί την ελληνικότητα των νησιών του Αιγαίου, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γερμανία: Στήριξη στα ελληνοτουρκικά από τον αρχηγό του CDU – “Στεκόμαστε στο πλευρό της Ελλάδας”, thetoc.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γερμανία – FDP και Πράσινοι ζητούν να μπει «φρένο» στην παράδοση των γερμανικών υποβρυχίων στην Άγκυρα, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
