Της Ιόλης Βολτή,
Με τον όρο πολυπολιτισμικότητα, εννοούμε την κοινωνία η οποία συγκροτείται από πληθώρα εθνικών και πολιτιστικών στοιχείων. Σε τέτοιου είδους κοινωνίες συνυπάρχουν ομάδες ανθρώπων αποτελούμενες από διαφορετικά εθνικά και πολιτισμικά στοιχεία. Χαρακτηριστικά αυτής της κουλτούρας είναι ο πλουραλισμός, η ανεκτικότητα και ο σεβασμός στα χαρακτηριστικά του εκάστοτε πολιτισμού. Ο όρος «πολυπολιτισμικότητα» (multiculturalism) δηλώνει τη συνύπαρξη σε μια κοινωνία ποικίλων κοινωνικών ομάδων με διαφορετικά εθνικά-εθνοτικά και πολιτισμικά στοιχεία. Αναγνωρίζει ένα μωσαϊκό από ισότιμες κουλτούρες ατόμων που διατηρούν παράλληλα τις διακριτές διαφορές τους και μπορούν να αναπτύξουν σχέσεις γόνιμης αλληλεπίδρασης.
Η επέκταση των δημοκρατιών ως σύστημα κατά τη διάρκεια του 20ού και του 21ου αιώνα, η αύξηση της ποιότητας και του προσδόκιμου ζωής, οι χρόνοι ειρήνης στις δυτικές χώρες και οι περίοδοι πολέμου σε άλλα έθνη, καθώς και η εμφάνιση νέων αυταρχιών είναι μερικοί από τους παράγοντες που ευνοούσαν τις μεταναστευτικές ροές. Κατά αυτόν τον τρόπο, άνθρωποι διαφορετικής προέλευσης εγκαταστάθηκαν σε άλλες χώρες, ευνοώντας την πολυπολιτισμικότητα την οποία αντιμετωπίζουμε. Οι Η.Π.Α. (το 66% του πληθυσμού είναι λευκό, ο μαύρος πληθυσμός είναι 13% και οι Ισπανόφωνοι αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 16,5% του συνολικού πληθυσμού), η Νότια Αφρική και οι Βρυξέλλες συνιστούν τα μέρη στα οποία εντοπίζεται περισσότερο η πολυπολιτισμικότητα.
Η πολιτισμική πολυφωνία επιδρά θετικά στην καταπολέμηση των προκαταλήψεων, των φανατισμένων ιδεολογιών και των ρατσιστικών νοοτροπιών. Προωθεί την αξία της αρμονικής συνύπαρξης των ανθρώπων με επίκεντρο την αλληλοαποδοχή τους, την αλληλεγγύη και τον αλληλοσεβασμό. Καλλιεργεί, επομένως, ανθρωπιστικά ιδανικά που εστιάζονται στη δημοκρατική αρχή του πλουραλισμού, της αποδοχής του διαφορετικού και της επικοινωνίας που είναι απαλλαγμένη από δογματισμούς και στερεότυπα.
Μάλιστα, τα οφέλη της πολυπολιτισμικότητας όσον αφορά τον χώρο εργασίας, ποικίλλουν. Όντας, για παράδειγμα, εργαζόμενος σε ένα περιβάλλον εργασίας με πολιτισμική ποικιλομορφία, έχεις τη δυνατότητα να περιτριγυρίζεσαι από ανθρώπους με διαφορετικά υπόβαθρα, εμπειρίες και απόψεις του κόσμου. Και είναι το μείγμα αυτών των τριών στοιχείων που ανοίγει το μυαλό σε νέες και πρωτοποριακές ιδέες, αλλά και σε ένα σύνολο διαφορετικών και πολλαπλών λύσεων σε προβλήματα. Κάθε ταξίδι είναι σαν να ανοίγεις ένα ακόμη παράθυρο στον κόσμο. Είναι μια αλλαγή βαθιά, σημαντική και μόνιμη στις ιδέες της ζωής, την καταπολέμηση του ρατσισμού και την αποδοχή της διαφορετικότητας. Τώρα, όμως, μπορείς να έχεις όλο τον κόσμο στα πόδια σου.
Ακόμα, χάρις στην πολυπολιτισμικότητα, διαμορφώνονται κριτικά σκεπτόμενοι πολίτες που έχουν μάθει πλέον να αμφισβητούν το κατεστημένο, να αναρωτιούνται και να αναζητούν διαφορετικούς, «εναλλακτικούς» τρόπους σκέψης. Αυτοί οι «ανοιχτόμυαλοι» πλέον άνθρωποι, καθίστανται διαλλακτικοί και ανεκτικοί, αξίες εξαιρετικά σημαντικές στις σύγχρονες κοινωνίες. Αξίζει, επίσης, να αναφερθεί το γεγονός ότι η πολυπολιτισμικότητα προάγει το γόνιμο πολιτισμικό διάλογο και ενισχύει τις αλληλεπιδράσεις, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος της αφομοίωσης και της απώλειας της διαφορετικότητας.
Διαμορφώνει το πνεύμα του διεθνισμού και του κοσμολιτισμού αφού καλλιεργείται ο σεβασμός προς την πολιτισμική ετερότητα με το εξωστρεφές άνοιγμα σε διαφορετικούς πολιτισμούς. Επιπλέον, τονίζει τη σπουδαιότητα της συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών εθνοπολιτισμικών ομάδων για την επίτευξη μιας πλουραλιστικής δημοκρατικής κοινωνίας ισότητας και ευημερίας.
Συνεπώς, η πολυπολιτισμικότητα συμβάλλει σημαντικά στην εξέλιξη της κοινωνίας και προωθεί νέους, «εναλλακτικούς» τρόπους σκέψης που προάγουν τον σεβασμό σε διαφορετικές κουλτούρες και τη διεύρυνση των πνευματικών οριζόντων του καθενός.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πολυπολιτισμικότητα, el.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Πολυπολιτισμικότητα, Μετανάστευση και Εκπαίδευση, koinosnous.com, διαθέσιμο εδώ
