Της Χριστίνας Λιάσκα,
Στις 29 Ιουλίου ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Mevlüt Çavuşoğlu συναντήθηκε με την Γερμανίδα ομόλογό του Annalena Baerbock στην Κωνσταντινούπολη, στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψης της Γερμανίδας αξιωματούχου στη χώρα. Η μεταξύ τους συνάντηση πάντως ήταν κάθε άλλο παρά ομαλή, αφού στη συνέντευξη τύπου των δύο πολιτικών, ο Τούρκος Υπουργός έκανε ξεκάθαρο πως, κατά τον ίδιο και τη χώρα του, η Γερμανία δεν έχει πλέον αντικειμενική στάση στα ελληνοτουρκικά ζητήματα και επομένως δεν μπορεί πλέον να «παίξει» τον ρόλο του μεσάζοντα.
Οι δηλώσεις αυτές του Çavuşoğlu έγιναν αφού η Γερμανίδα Baerbock είχε ήδη κάνει σχόλια σχετικά με την παραβίαση της κυριαρχίας των ελληνικών νησιών από την Τουρκία. Πιο συγκεκριμένα, η Γερμανίδα Υπουργός, τόσο κατά την επίσκεψή της στην Αθήνα όσο και στη συνέντευξη τύπου με τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, ανέφερε πως τα ελληνικά νησιά, όπως είναι η Λέσβος, η Χίος, η Ρόδος, και πολλά άλλα, αποτελούν ελληνική επικράτεια και κανένας δεν έχει δικαίωμα να το αμφισβητήσει. Ωστόσο, κατά την Τουρκία, η κυριαρχία των ελληνικών νησιών στην Ανατολική Μεσόγειο είναι αμφισβητούμενη από τη στιγμή που η Ελλάδα τα έχει στρατιωτικοποιήσει, παραβιάζοντας (σύμφωνα πάντα με την Τουρκία) έτσι τόσο την συνθήκη της Λωζάνης όσο και την συνθήκη του Παρισίου. Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα υποστηρίζει πως δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ως προς την κυριαρχία της στα νησιά του Αιγαίου και κατηγορεί την Άγκυρα για διηνεκή παραβίαση του εναέριου χώρου της με συχνές στρατιωτικές υπερπτήσεις στα Ανατολικά του πέλαγους.
Όσον αφορά τις σχέσεις Γερμανίας-Τουρκίας, η Γερμανία, κατά τον Çavuşoğlu, θα πρέπει να προβεί στην υιοθέτηση μίας πιο ισορροπημένης στάσης, όπως αυτή που ακολουθούσε η πρώην Γερμανίδα Καγκελάριος Angela Merkel, η οποία είχε υπάρξει ρυθμιστικός παράγοντας στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η Merkel ήταν πιο διπλωματική και συντηρητική στην εξωτερική της πολιτική ως προς την Τουρκία, κάτι που οφείλεται βέβαια σε πολλούς παράγοντες, όπως στη μεγάλη τουρκική κοινότητα στη χώρα (3 εκατομμύρια) και στις τότε πολιτικές συνθήκες. Το 2016, μάλιστα, η Ε.Ε. είχε ανάγκη την Τουρκία, προκειμένου να εξασφαλίσει μία συμφωνία μαζί της που αφορούσε την προσφυγική κρίση και συγκεκριμένα τη διαχείριση των προσφυγικών ροών. Από την άλλη μεριά, η τωρινή κυβέρνηση του Γερμανού Καγκελάριου Olaf Scholz παίρνει μία πιο ξεκάθαρη θέση που εναντιώνεται στην Τουρκία, υποστηρίζοντας την Ελλάδα, χωρίς να δίνει, απ’ όσο φαίνεται, τόση έμφαση στη διπλωματική οδό και στις συζητήσεις κεκλεισμένων των θυρών. Κάτι τέτοιο φάνηκε εξάλλου, τόσο από την στήριξη που έλαβε η Ελλάδα από την Γερμανίδα Υπουργό Εξωτερικών όσο και από τη δυσαρέσκεια της ίδιας ως προς τη νέα στρατιωτική επιχείρηση της Τουρκίας στα βόρεια της Συρίας κατά Κούρδων μαχητών.
Η Baerbock, ωστόσο, τόσο στην επίσκεψή της στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία, επισήμανε, ότι ως μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει και οι δύο χώρες να εστιάσουν τώρα την πολιτική τους, στη στήριξη της Ουκρανίας και στην πολιτική απομόνωση της Ρωσίας και του Προέδρου της, Vladimir Putin. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα δύσκολο, τουλάχιστον για την Τουρκία, η οποία φαίνεται να επιζητεί την ανάπτυξη σχέσεων αμοιβαίας βοήθειας με το ολιγαρχικό καθεστώς, γεγονός που διαπιστώνεται και με την πρόσφατη συνάντηση Erdogan – Putin στο Sochi της Ρωσίας στις 5 Αυγούστου με στόχο την συνεργασία τους σε διάφορους τομείς, μεταξύ των οποίων και η ενέργεια.
Διαφαίνεται, λοιπόν, πως η ενίσχυση σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, καθώς και η επιλογή της Άγκυρας να διαμορφώνει την εξωτερική της πολιτική, βάσει αποκλειστικά των δικών της συμφερόντων, δημιουργεί ενοχλήσεις στη Δύση, με χώρες όπως η Γαλλία, και η Γερμανία να τάσσονται ανοιχτά υπέρ της Ελλάδας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- German foreign minister offers praise and criticism on visit to Greece and Turkey, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Turkey says Germany has lost impartiality in mediating between Ankara and Athens, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Turkey: Germany must be impartial in disputes with Greece, The Washington Post, διαθέσιμο εδώ
