Της Δήμητρας-Χριστίνας Καραουλάνη,
Πολλές φορές, όταν ακούμε ότι κάποιος είναι νοσηλευτής, έχουμε υιοθετήσει μια αρνητική και λανθασμένη άποψη για τον ίδιο και το επάγγελμα αυτό. Όμως, είναι ένα πολύ ενδιαφέρον και αξιόλογο επάγγελμα, ισάξιο με αυτό του ιατρού και των άλλων επαγγελματιών υγείας. Στο εξωτερικό, η Νοσηλευτική είναι το πιο ηθικό, προσιτό και αξιόπιστο επάγγελμα. Πολλά χαρακτηριστικά που δεν γνωρίζει κανείς για το επάγγελμα του νοσηλευτή προκαλούν έκπληξη.
Επικρατεί μια ποικιλία στερεοτύπων για τη νοσηλευτική, από τα οποία κάποια αποτρέπουν τον κόσμο να επιλέξει το επάγγελμα αυτό. Αρχικά, θεωρείται γυναικοκρατούμενο επάγγελμα και για αυτό, οι άντρες νοσηλευτές χαρακτηρίζονται από την κοινωνία ως ομοφυλόφιλοι, πράγμα που τους αποθαρρύνει να το ακολουθήσουν. Στην αρχή, βέβαια, απαγορευόταν στις γυναίκες να ασχοληθούν με αυτό το επάγγελμα, επειδή υποτίθεται ότι οι άντρες θεωρούνταν πιο αγνοί. Ο κόσμος έχει την εντύπωση πως ο νοσηλευτής είναι ο βοηθός του γιατρού και ο υπηρέτης του ασθενή, τα οποία αποδίδουν μια παθητικότητα και έλλειψη ηγετικότητας και πρωτοβουλίας. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι ένα αυτόνομο επάγγελμα στο οποίο επιβάλλεται κάποιος να έχει ηγετική στάση και αποφασιστικότητα, μιας και είναι ο επαγγελματίας υγείας που διαχειρίζεται τη φροντίδα του ασθενή με τις νοσηλευτικές διαγνώσεις. Τέλος, υποτιμάται η ποιότητα και δυσκολία των σπουδών και της επαγγελματικής αποκατάστασης.
Η αλήθεια είναι πως η Ελλάδα είναι από τις χώρες που ενισχύουν αυτήν την αρνητική εικόνα. Η έλλειψη και η ανισότητα προσωπικού (π.χ. μεγάλος αριθμός βοηθών νοσηλευτών), η χαμηλή μισθοδοσία, η έλλειψη αυτονομίας εξαιτίας του ιατροκεντρικού συστήματος υγείας, ελέγχου, ποιότητας, εξοπλισμού και υποδομών, αλλά και διάθεσης για να εργαστούν και να παίρνουν πρωτοβουλίες από τους ίδιους νοσηλευτές και φοιτητές είναι κάποιοι παράγοντες που αποδυναμώνουν την αξία, τη σημασία και το κύρος της νοσηλευτικής. Όσον αφορά το ιατροκεντρικό μοντέλο, αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα οι περισσότερες αποφάσεις λαμβάνονται από τον γιατρό, με αποτέλεσμα να δίνονται ελάχιστες ευκαιρίες στους άλλους επαγγελματίες υγείας να συμμετέχουν στην παροχή πολυεπιστημονικής φροντίδας. Οι νοσηλευτές ζητούν άδεια για πολλές ιατρικές παρεμβάσεις, που υπό κανονικές συνθήκες δεν είναι υποχρεωμένοι. Γενικά, μόνο οι νοσηλευτές στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας έχουν περισσότερη αυτονομία. Οι ίδιοι οι νοσηλευτές φαίνονται, επίσης, απρόθυμοι να αναλάβουν πρωτοβουλίες για να πιέσουν για αλλαγή. Ως αποτέλεσμα, η νοσοκομειακή/ιδρυματική περίθαλψη που κυριαρχείται από ιατρική άποψη έχει προτεραιότητα στην Ελλάδα έναντι των πιο ολιστικών μοντέλων πρωτοβάθμιας περίθαλψης που βασίζονται στην πρόληψη.
Ένας μύθος που κυριαρχεί είναι ότι ο νοσηλευτής και ο νοσοκόμος είναι το ίδιο, αλλά στην πραγματικότητα ο τελευταίος είναι ο βοηθός του νοσηλευτή. Για να γίνει κάποιος νοσηλευτής, πρέπει να έχει τελειώσει ΑΕΙ ή ΤΕΙ, ενώ ο βοηθός μόνο ΙΕΚ ή ΕΠΑΛ. Ο νοσηλευτής είναι υποχρεωμένος να γραφτεί στην Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδος, μόλις έχει αποφοιτήσει από τη σχολή, ώστε να έχει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και να συμμετέχει σε διάφορα επιστημονικά επιμελητήρια. Ύστερα, μπορεί να προχωρήσει σε μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές. Στον κλινικό χώρο, ο νοσηλευτής είναι ένας αυτόνομος επαγγελματίας υγείας που, πέρα από τη χορήγηση φαρμάκων και λήψη ζωτικών σημείων, εφαρμόζει κλινική εξέταση (επισκόπηση, ψηλάφηση, επίκρουση, ακρόαση), λαμβάνει ιστορικό, πραγματοποιεί νοσηλευτικές διαγνώσεις και ασχολείται με διάφορα διοικητικά και διαχειριστικά θέματα του χώρου. Ο βοηθός επικεντρώνεται μόνο στην καθαριότητα του ασθενούς, τη σίτιση, την αλλαγή σεντονιών υπό την επίβλεψη του πρώτου και απαγορεύεται να χορηγήσει φάρμακα.
Η νοσηλευτική διάγνωση δεν είναι το ίδιο με την ιατρική. Η νοσηλευτική διάγνωση επικεντρώνεται στην αντίδραση του ατόμου σε μια ασθένεια, δηλαδή λαμβάνονται υπόψη οι βιολογικές (π.χ. ναυτία) και ψυχοκοινωνικές (π.χ. δυσμενής ψυχολογική κατάσταση λόγω της εικόνας της ασθένειας) ανάγκες του, ενώ η ιατρική διάγνωση αφορά την ίδια τη πάθηση. Οι νοσηλευτικές διαγνώσεις βοηθούν τον νοσηλευτή να διεκπεραιώσει ένα πλήρες πλάνο φροντίδας με στόχους, προτεραιότητες και παρεμβάσεις. Και οι δυο τύποι διαγνώσεων αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, γιατί με την ιατρική μπορεί ο νοσηλευτής να διαμορφώσει αναλόγως το νοσηλευτικό πλάνο και αντίστοιχα ο γιατρός να διαχειριστεί τη θεραπεία του ασθενούς.
Ένα άλλο στοιχειό, που δεν περιμένει κάνεις, είναι ότι και στη Νοσηλευτική υπάρχουν ειδικότητες και εξειδικεύσεις. Οι νοσηλευτικές ειδικότητες στην Ελλάδα είναι οι εξής:
- Ανακουφιστική και Υποστηρικτική Νοσηλευτική Φροντίδα
- Γεροντολογική Νοσηλευτική
- Επείγουσα και Εντατική Νοσηλευτική
- Κοινοτική Νοσηλευτική
- Νοσηλευτική Παίδων ή Παιδιατρική Νοσηλευτική
- Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας
- Παθολογική Νοσηλευτική
- Χειρουργική – Περιεγχειρητική Νοσηλευτική
Αντίστοιχα, οι νοσηλευτικές εξειδικεύσεις είναι:
- Αιμοδοσία
- Νεφρολογική Νοσηλευτική
- Νοσηλευτική Αναισθησιολογία
- Νοσηλευτική διαχείριση του Σακχαρώδους Διαβήτη
- Νοσηλευτική Χειρουργείου. Χορηγείται σε κατόχους όλων των ειδικοτήτων εξαιρουμένης της Ειδικότητας Κοινοτικής Νοσηλευτικής
- Διαχείριση Εξωσωματικής. Χορηγείται σε κατόχους όλων των ειδικοτήτων εξαιρουμένης της Ειδικότητας Κοινοτικής Νοσηλευτικής
- Νοσηλευτική Ελέγχου Λοιμώξεων
- Νοσηλευτική Καρδιαγγειακών Παθήσεων
- Ογκολογική Νοσηλευτική
- Νοσηλευτική Αποκατάστασης. Αφορά κατόχους των ειδικοτήτων Κοινοτικής Νοσηλευτικής, Παθολογικής Νοσηλευτικής και Χειρουργικής – Περιεγχειρητικής Νοσηλευτικής)
- Συντονιστή Μεταμόσχευσης. Αφορά κατόχους όλων των ειδικοτήτων, εκτός από την Ειδικότητα Κοινοτικής Νοσηλευτικής
Οι νοσηλευτές δεν εργάζονται μόνο στον χώρο του νοσοκομείου, αλλά υπάρχουν διάφορες υποδομές στις οποίες δραστηριοποιούνται. Για παράδειγμα, μπορούν να επισκέπτονται τους ασθενείς στα σπίτια τους ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Επίσης, μπορούν να ασχοληθούν με τη συμβουλευτική σε Υπουργεία Υγείας και οργανισμούς, όπως και με τη διοίκηση, εκτός από τα νοσοκομεία ως προϊστάμενοι, τομεάρχες ή διευθυντές και στη περιφέρεια. Ακόμα, έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν σε διάφορα σώματα ασφάλειας, όπως η αστυνομία και η πυροσβεστική. Τέλος, ασχολούνται με την έρευνα και την εκπαίδευση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- 4 μύθοι για τις νοσηλευτές, όλα για να διαλύσουν τις προκαταλήψεις, EMTG health care. Διαθέσιμο εδώ
- Επάγγελμα Νοσηλευτή, FUTURE GENERAT ON. Διαθέσιμο εδώ
- 9 Nursing Stereotypes That Are Just Plain Wrong, RASMUSSEN UNIVERSITY. Διαθέσιμο εδώ
- Strengthening health systems throygh nursing: Evidence from 14 European countries, National Library of Medicine. Διαθέσιμο εδώ
- The Image and Profile of the Nursing Profession in Greece: Attitudes of High School Students, Nursing Students and Nurses, graphyonline.com. Διαθέσιμο εδώ
- What is a Registered Nurse’s Responsibilities?, Regis College. Διαθέσιμο εδώ
- 5+1 facts που δεν ήξερες για τους ήρωες των ημερών, τους νοσηλευτές!, ipop.gr. Διαθέσιμο εδώ
- The 12 Most Intersting Facts about Nursing: Test Your Knowledge, prnfunding.com. Διαθέσιμο εδώ
- The Difference Between Certified Nurses Assistant and Registered Nurse, work.chron.com. Διαθέσιμο εδώ
- Νοσοκόμος-Νοσηλευτής, EDU JOB. Διαθέσιμο εδώ
- ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ (Ε.Σ.Α.Ν.). Διαθέσιμο εδώ
- Διαφορές μεταξύ νοσηλευτικής διάγνωσης και ιατρικής διάγνωσης Διαφορά μεταξύ της, weblogographic.com. Διαθέσιμο εδώ
- Νοσηλευτική Αξιολόγηση, ΟΜΙΛΟΣ ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗΣ. Διαθέσιμο εδώ
- Δείτε ποιες είναι όλες οι νέες αρμοδιότητες των νοσηλευτών!, healthreport.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Βοηθοί Νοσηλευτών, ΜΑΜΑΤΣΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ. Διαθέσιμο εδώ
