Του Γιάννη Καβουρίνου,
Η οικονομία της Κίνας τα τελευταία χρόνια έχει περάσει από αρκετές δύσβατες διαδρομές. Ήταν η μοναδική από τους βασικούς άξονες της παγκόσμιας οικονομίας, που την περίοδο της κλιμάκωσης του COVID-19 απέφυγε την ύφεση. Μάλιστα, το πακέτο τόνωσης της οικονομίας που εφάρμοσε, σε συνδυασμό με την πολιτική εξάλειψης της διασποράς του ιού, κατάφεραν να την οδηγήσουν σε διψήφια ποσοστά ανάπτυξης. Επιπλέον, ο τομέας των εξαγωγών της έμεινε σχεδόν ανεπηρέαστος, όμως η συνέχεια έμελλε να μην είναι ανάλογη.
Πολιτική zero-COVID-19
Η πολιτική αυτή αποσκοπεί στην επιβολή τοπικών lockdown σε πόλεις όπου παρατηρείται έξαρση. Η μέθοδος αυτή ξεκίνησε να εφαρμόζεται με την έξαρση της μετάλλαξης Όμικρον στην Κίνα. Μπορεί με αυτόν τον τρόπο να ελέγχεται ο αριθμός ημερησίων κρουσμάτων, ωστόσο φθείρεται η εθνική οικονομία, καθώς πρώτον, συστέλλεται η καταναλωτική ζήτηση και κατ’ επέκταση φθείρεται η τοπική εμπορική δραστηριότητα. Δεύτερον, μειώνεται η παραγωγή των επιχειρήσεων, οι οποίες βρίσκονται σε καθεστώς καραντίνας. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, η κατανάλωση μειώθηκε στις αρχές του δεύτερου τριμήνου της φετινής χρονιάς κατά 11,1% σε ετήσια βάση. Η βιομηχανική παραγωγή, που αποτελεί σημαντικό πυλώνα της κινεζικής οικονομίας, μειώθηκε κατά 2,9%. Ο κλάδος της ακίνητης περιουσίας (real estate), σε σχέση με τα περσινά δεδομένα, μειώθηκε κατά 46,6%(!). Συνεπώς, σε αυτήν την περίπτωση, υπάρχει το δίλημμα. Οικονομικό ή υγειονομικό σύστημα στα πρόθυρα της ασφυξίας; Ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για τη χώρα με τους περισσότερους κατοίκους στον κόσμο.
Εν αναμονή του παγκόσμιου οικονομικού συναγερμού, η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας αποφάσισε να λάβει, προς το παρόν, εποπτική στάση και να ασχοληθεί με τα εσωτερικά οικονομικά της ζητήματα. Ποια μπορεί να είναι αυτά;
Ισοτιμία δολαρίου-γουάν
Από τον Απρίλιο του 2022, το νόμισμα της Κίνας, το γουάν, έχει υποτιμηθεί αρκετά έναντι του δολαρίου. Αυτό οφείλεται στον διαρκή εμπορικό πόλεμο ανάμεσα στις Η.Π.Α. και τη Κίνα. Σκοπός της Κίνας, αλλά και άλλων χωρών όπως της Ρωσίας, της Ινδίας, της Βραζιλίας και της Νοτίου Αφρικής, είναι η απεξάρτηση τους από το δολάριο, το οποίο θεωρείται ως σημείο αναφοράς της παγκόσμιας οικονομίας. Οι χώρες αυτές συγκροτούν την ένωση B.R.I.C.S. και σχεδιάζουν να δημιουργήσουν ένα σύστημα διασυνοριακών πληρωμών και επικοινωνίας μεταξύ των τραπεζών, που θα υποκαταστήσει το σύστημα S.W.I.F.T. και θα ενισχύσει μέσω των συναλλαγών τα δικά τους νομίσματα. Η Κίνα, μάλιστα, επισπεύδει τις διαδικασίες αυτές εγκαινιάζοντας και λειτουργώντας το λεγόμενο ψηφιακό γουάν (e-CNY). Οι πρώτες δοκιμές ήταν αποτελεσματικές και έγιναν σε εγχώριο επίπεδο με βλέψεις για την επέκταση του και στο σύστημα των B.R.I.C.S. Το πλάνο αυτό εγκυμονεί μεγάλο κίνδυνο, καθώς μιλάμε για νομίσματα με μεγάλο συναλλαγματικό κίνδυνο. Ωστόσο, κανένα σχέδιο δεν μπορεί να καταδικαστεί πριν καν τεθεί σε ισχύ.
Real estate
Ο τομέας της ακίνητης περιουσίας αντιμετωπίζει θέμα ρευστότητας. Πιο συγκεκριμένα, οι κατασκευαστικές εταιρείες αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στα χρηματοοικονομικά καθήκοντά τους. Δυσκολεύονται, ακόμα, να ολοκληρώσουν την κατασκευή οικοδομών, για τις οποίες έχουν προπληρωθεί. Το δυσμενές οικονομικό τοπίο, σε συνδυασμό με τα αλλεπάλληλα lockdown, δεν καθιστούν πια τις επενδύσεις και τις αγορές αυτού του είδους ελκυστικές. Για τον λόγο αυτόν, η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας αποφάσισε να ρίξει τα επιτόκια του ενυπόθηκου δανεισμού, ώστε να υπάρξει «ντόμινο» μειώσεων του κόστους δανεισμού σε όλα τα καταναλωτικά και επενδυτικά δάνεια, προκειμένου να αυξήσει την οικονομική δραστηριότητα και να ξεπαγώσει σημαντικό μέρος ενδεχόμενων οφειλών. Παρόμοια ζητήματα αντιμετωπίζει και ο «Δρόμος του Μεταξιού».
«Ο Δρόμος του Μεταξιού»
Πρόκειται για το μεγαλύτερο σχέδιο χρηματοδότησης υποδομών που αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου ένα κράτος, προς όφελος άλλων χωρών. Το πρόγραμμα αυτό έκρυβε μεγάλο επενδυτικό ρίσκο από την αρχή, αλλά και του υψηλού συναλλαγματικού κινδύνου. Τώρα, με την αύξηση της ισοτιμίας του δολαρίου έναντι των υπολοίπων νομισμάτων, οι χώρες αυτές αδυνατούν να εκπληρώσουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις και ένα κύμα «κόκκινων δανείων» ύψους 118 δις δολαρίων να εμφανίζεται στον ορίζοντα.
Η Κίνα, θέλοντας να βγει από τη δύσκολη θέση, κλήθηκε να αναδιαρθρώσει κάποιο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων με το να τα διαγράψει ή να αυξήσει την περίοδο αποπληρωμής τους (επιμήκυνση χρέους) ή να μειώσει το επιτόκιο δανεισμού τους. Σύμφωνα με μελέτες, τη 2ετία 2018-2019 αναδιάρθρωσε «κόκκινα δάνεια» της τάξεως των 16 δις δολαρίων, ενώ την αμέσως επόμενη το ποσό αναδιάρθρωσης έφτασε στα 52 δις δολάρια. Ως δεύτερη λύση του θέματος αυτού, η Κίνα αποφάσισε να χορηγήσει νέα δάνεια «διάσωσης» στα επισφαλή αυτά κράτη, προκειμένου να επανακάμψουν και να μην οδηγηθούν στην έσχατη λύση της διαγραφής χρέους, λόγω ανικανότητας αποπληρωμής. Ωστόσο, η λύση της διάσωσης δεν βελτιώνει ολόκληρη την κατάσταση. Για τον λόγο αυτόν, παραμένει άγνωστο αν η τράπεζες της Κίνας είναι πρόθυμες να συνεχίσουν να εκδίδει τα δάνεια αυτά στο μέλλον.
Τραπεζικό σύστημα
Στόχος των τραπεζών είναι η σταθεροποίηση της οικονομίας και η επιστροφή σε ρυθμούς ανάπτυξης. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, θα εφαρμοστούν νέοι νόμοι παρακολούθησης χρέους των μεγάλων εταιρειών. Στο τραπέζι των συζητήσεων υπάρχει και το ενδεχόμενο της οικονομικής τόνωσης. Πιο συγκεκριμένα, μέσω επεκτατικής οικονομικής πολιτικής σχεδιάζεται να εισρεύσουν στην κινεζική οικονομία 1,5 τρις γουάν (220 δις δολάρια). Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει κίνδυνος πληθωρισμού. Παρ’ όλα αυτά, το επίπεδο αυτού είναι κάτι που πρέπει να βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Κεντρικής Τράπεζας. Ταυτόχρονα, εξετάζεται η έκδοση νέου χρέους για τη χρηματοδότηση δαπανών από τις εκάστοτε τοπικές κυβερνήσεις. Ο Lou Jiwei, πρώην οικονομικός αξιωματούχος, ισχυρίζεται πως η Κίνα έχει τα οικονομικά περιθώρια για να αυξήσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα, με στόχο τη στήριξη των μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες πλήττονται από την πολιτική zero-COVID-19. Η ουσία πίσω από όλες αυτές τις συζητήσεις βρίσκεται πως τα μέτρα χρειάζεται να παρθούν με σύνεση και να έχουν μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Αυτά είναι τα γεγονότα που διαδραματίζονται αυτό τον καιρό στη δεύτερη ισχυρότερη οικονομία παγκοσμίως. Θα ήταν αφελές να λέγαμε πως οι οικονομικές εξελίξεις της μας αφήνουν αδιάφορους. Η οικονομία της Κίνας συνδέεται με κάθε γωνιά του πλανήτη. Οπότε, μια μελλοντική «φούσκα» σε αυτά τα εδάφη θα σήμαινε τεράστιες μεταβολές στο παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ποιες οικονομικές πολιτικές ακολουθεί η Κίνα, liberal.gr, διαθέσιμο εδώ
- O Κινεζικός Δράκος παραπατά, σπέρνοντας ανησυχίες, liberal.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κίνα-Ρυθμιστική αρχή:Οι τράπεζες θα κάνουν τα πάντα για να ενισχύσουν τον δανεισμό, capital.gr, διαθέσιμο εδώ
- Υποχωρεί η κινεζική οικονομία λόγω zero-covid συμπαρασύροντας και την παγκόσμια, tovima.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ο Δρόμος του Μεταξιού απειλεί την κινεζική οικονομία, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- To αντιδολαριακό μέτωπο και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει, liberal.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κίνα: Ανάπτυξη-ρεκόρ στην οικονομία της χώρας, euronews.com, διαθέσιμο εδώ
