Της Αφροδίτης Μανιάτη,
«Μπορώ να απαντήσω στο Ιράν ακόμα και με πόλεμο». Η φράση αυτή του Αμερικανού προέδρου, Donald Trump, τις τελευταίες ημέρες, έχει θορυβήσει το διεθνές στερέωμα για μία νέα ενδεχόμενη σύρραξη ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ιράν. Το περιστατικό των επιθέσεων στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας πυροδότησε ένα χάσμα μεταξύ Δύσης και Ανατολής και ο κύριος αίτιος, σύμφωνα με τον Αμερικανό υπουργό εξωτερικών, Mike Pompeo, θεωρείται η Τεχεράνη, χαρακτηρίζοντας μάλιστα την επίθεση αυτή πράξη πολέμου, απορρίπτοντας οποιαδήποτε εκδοχή ότι η επίθεση οφείλεται στους αντάρτες Χούθι της Υεμένης, όπως αρκετοί υποστήριξαν.
Πρόκειται για ένα επίκαιρο ζήτημα, το οποίο εμφανίζει στη θύμησή μας διάφορους ολέθρους που έλαβαν χώρα στο παρελθόν, οι οποίοι αφάνισαν λαούς ή και ακόμη έσβησαν χώρες από τον χάρτη, δημιουργώντας μεγάλα πλήγματα στην ανθρωπότητα, καθώς αναμφίβολα οι πολεμικές συρράξεις ανά την υφήλιο είναι αέναες και δυστυχώς, δε σταματούν ποτέ. Είναι σαφές ότι τα αίτια διεξαγωγής των συρράξεων καλύπτονται συχνά από πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά συμφέροντα, αδιαφορώντας για την ψυχική οδύνη των ανθρώπων και τις υλικές καταστροφές που προκύπτουν σε μία χώρα. Μολονότι, άπαξ και σημάνει η αρχή ενός πολέμου, συνήθως υπαίτιοι είναι και οι δύο πλευρές, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στην ιστορία δεν υπήρξαν συγκρούσεις με έναν μόνο υπεύθυνο. Το ζήτημα που προκύπτει, βέβαια, είναι: γιατί οι διεθνείς οργανισμοί, όπως ο Ο.Η.Ε. που προασπίζει την ειρήνη και οι πολιτικοστρατιωτικοί θεσμοί, όπως το Ν.Α.Τ.Ο. αδυνατούν να επιδιώξουν την παγίωση της ειρήνης;
Σκοπός της ίδρυσης αυτών των οργανισμών, και ιδιαίτερα των Ηνωμένων Εθνών, αποτέλεσε η διεθνής ασφάλεια, η ανάπτυξη και η πολιτική ισότητα, καθώς η εδραίωση της γαλήνης και της ηρεμίας συνεπάγεται με την ενδυνάμωση της Δημοκρατίας. Συνεπώς, είναι απαραίτητη η ενίσχυση και η αποδοτικότητα αυτών των οργανισμών, εφόσον έχουν τη δυνατότητα να εμφυσήσουν τον σεβασμό στη νομιμότητα και εν συνεχεία, να συμβάλουν στην ειρήνευση των λαών. Εξαιτίας, όμως, των συμφερόντων των ισχυρών και της εξυπηρέτησης των σκοπιμοτήτων δεν καταφέρνουν πάντα το στόχο τους -τη σταθεροποίηση της ειρήνης- και ως εκ τούτου, μια νέα πολεμική σύρραξη είναι έτοιμη να αναζωπυρωθεί, όπως συμβαίνει τώρα με τις ΗΠΑ και το Ιρανικό κράτος, πριν λίγα χρόνια με τη Ρωσία και την Ουκρανία και ούτω καθεξής.
Ιστορικά, οι δύο καταστροφικοί όλεθροι, ο Πρώτος και ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, αποτέλεσαν το έναυσμα για την ίδρυση δύο μεγάλων οργανισμών, της Κοινωνίας των Εθνών μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και των Ηνωμένων Εθνών μετά τον Β’, οργανισμοί που επιδίωκαν και επιδιώκουν την ικανοποίηση της φιλειρηνικής τάσης. Αποτελούν, επομένως, το θεμέλιο της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο. Παρ’ όλα αυτά, η αποτελεσματικότητά τους, δυστυχώς, δεν είναι πάντα βέβαιη, εξ ου και οι συρράξεις και συγκρούσεις που λαμβάνουν χώρα στις μέρες μας.
Στα αίτια της αναποτελεσματικότητας μπορούμε να συμπεριλάβουμε πολλούς λόγους, οι οποίοι είναι αρκετά υποκειμενικοί. Κάποιος, για παράδειγμα, θα μπορούσε να θέσει αίτιο της δυσλειτουργίας του Ο.Η.Ε. τη μη οικονομική ανεξαρτησία του οργανισμού και τον εποπτικό και όχι άμεσο ρόλο του. Κάποιος άλλος μπορεί να αποκαλέσει τα Ηνωμένα Έθνη φερέφωνο -ότι υπηρετούν, δηλαδή, συμφέροντα των ισχυρών- ή ακόμη κάποιος να κάνει λόγο και για διαφθορά κ.ο.κ. Επομένως, οποιοσδήποτε θα μπορούσε να αναρωτηθεί: Πώς γίνεται να είμαστε πολίτες του 21ου αιώνα και οι συγκρούσεις να εξακολουθούν να μας ταλανίζουν; Η ύπαρξη τόσων οργανισμών, οι δημοκρατικές αρχές και η παιδεία που διαθέτουμε, πώς επιτρέπουν να καταστρατηγούνται τα δικαιώματά μας; Εύλογα, λοιπόν, στην εποχή μας προκύπτει το ερώτημα: αναγνωρίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα ή περιφρονούνται; Ο Ο.Η.Ε. λειτουργεί ή δυσλειτουργεί; Παρ’ όλα αυτά, είναι απαραίτητο να εξακολουθεί να θεωρείται παγκόσμιος θεσμικός προστάτης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς αποτελεί τη μόνη ελπίδα πως «ένας ισχυρότερος Ο.Η.Ε. συνεπάγεται με έναν καλύτερο κόσμο».
Η Αφροδίτη Μανιάτη γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Είναι τριτοετής φοιτήτρια του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και έχει επιλέξει την κατεύθυνση της πολιτικής επιστήμης. Έχει συμμετάσχει σε προσομοιώσεις και έχει παρακολουθήσει συνέδρια, ημερίδες και σεμινάρια ποικίλης θεματολογίας. Την απασχολούν ιδιαίτερα η διεθνής πολιτική, η κοινωνική πολιτική και οι διεθνείς οργανισμοί. Λατρεύει τον εθελοντισμό.
