Της Κωνσταντίνας Φυτάκη,
Στο προηγούμενο άρθρο, έγινε μία εκτενής αναφορά, κυρίως, στην ιστορία και το περιεχόμενο των Wikileaks. Δόθηκε βάση στο τι ακριβώς είναι τα Wikileaks, και πως ένα σημαντικό μέρος αυτού του ιστότοπου οδήγησε στην ποινική δίωξη του ιδρυτή τους και όχι μόνο. Στο παρόν άρθρο, θα αναφερθώ στις καταγγελίες που έγιναν από δύο κοπέλες κατά του Assange στη Σουηδία, για βιασμό (και οι οποίες μετά από κάποια χρόνια αποσύρθηκαν), για τη βασική αιτία της φυλάκισης του Julian Assange, καθώς και για τις καταγγελίες που προηγήθηκαν μέχρι να έρθει στην επιφάνεια η πραγματική καταγγελία για την οποία δικάζεται. Επιπλέον, θα γίνει και μια μικρή αναφορά στην πρόσφατη απόφαση εκδοσής του στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αρχικά, η φήμη των WikiLeaks διαδόθηκε κατά κύριο λόγο τον Απρίλιο του 2010, όταν ο ιστότοπος δημοσίευσε ένα βίντεο 39 λεπτών, το οποίο έδειχνε ένα ελικόπτερο Apache του αμερικανικού στρατού να πυροβολεί και να σκοτώνει πάνω από δώδεκα Ιρακινούς, συμπεριλαμβανομένων δύο δημοσιογράφων του πρακτορείου Reuters. Το υλικό που διέρρευσε από την πρώην αναλύτρια πληροφοριών του αμερικανικού στρατού Chelsea Manning, οδήγησε σε παγκόσμια κατακραυγή, φέρνοντας και πάλι στο προσκήνιο το ζήτημα της κατοχής του Ιράκ από τις Η.Π.Α. και την ευρύτερη παρουσία τους στη Μέση Ανατολή. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους, τα WikiLeaks, μαζί με διάφορα μέσα ενημέρωσης, ένα εκ των οποίων ήταν και οι New York Times, δημοσίευσαν περισσότερα από 90.000 στρατιωτικά έγγραφα των Η.Π.Α. που αφορούσαν τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Σε αυτά υπήρχαν αρκετές νέες λεπτομέρειες που δεν είχαν προηγουμένως αναφερθεί και αφορούσαν θανάτους αμάχων, απώλειες από φιλικά πυρά, αεροπορικές επιδρομές των Η.Π.Α., τον ρόλο της Al-Qaeda στη χώρα και τα έθνη που παρείχαν υποστήριξη στους Αφγανούς ηγέτες και τους Ταλιμπάν.
Μήνες αργότερα, τα WikiLeaks δημοσίευσαν 391.832 έγγραφα σχετικά με τον πόλεμο στο Ιράκ. Οι αναφορές, που υπάρχουν επίσης ως The Iraq War Logs, παρείχαν επιτόπιες λεπτομέρειες, όπως αναφέρθηκαν από τα αμερικανικά στρατεύματα, που χρονολογούνται από τον Ιανουάριο του 2004 έως τον Δεκέμβριο του 2009. Υπάρχουν πάνω από 37 εκατομμύρια λέξεις, που χρησιμοποιήθηκαν για να εξιστορήσουν στρατιωτικά σημαντικές ενέργειες που έλαβαν χώρα σε ολόκληρη τη χώρα. Το υλικό αυτό παρέχει ένα απαράμιλλο πορτρέτο ενός από τους πιο αμφιλεγόμενους πολέμους της σύγχρονης εποχής. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός πως, αυτά τα αρχεία αποκαλύπτουν πόσο λεπτομερώς ο αμερικανικός στρατός περιέγραψε τη βία που κλιμακώθηκε στο Ιράκ και πώς αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα όσα έλεγαν δημοσίως οι πολιτικοί. Τα γεγονότα και κυρίως τα δεδομένα που υπάρχουν, με βάση αυτά τα αρχεία, δείχνουν πως στην ουσία αυτή είναι η πραγματική ιστορία πίσω από τις δηλώσεις που έκαναν οι εκπρόσωποι των Η.Π.Α., αποτελούν, δηλαδή, τις μη λογοκριμένες λεπτομέρειες που η Ουάσινγκτον δεν ήθελε να γνωρίζει ο υπόλοιπος κόσμος. Με βάση αυτές τις διαρροές, οι οποίες ήταν οι μεγαλύτερες στη στρατιωτική ιστορία των Η.Π.Α., αποκαλύφθηκαν οι τεράστιες απώλειες αμάχων. Επιπλέον, τον Νοέμβριο του 2010, τα WikiLeaks δημοσίευσαν εκατοντάδες χιλιάδες διπλωματικά τηλεγραφήματα των Η.Π.Α., σε αυτό που είναι πλέον γνωστότερο ως σκάνδαλο “Cablegate”. Ακόμη, περίπου 250.000 αναφορές δημοσιεύθηκαν, που χρονολογούνται από το 1996 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2010. Τα τηλεγραφήματα παρείχαν αναλύσεις και πληροφορίες από περισσότερες από 270 πρεσβείες και προξενεία των Η.Π.Α. από όλο τον κόσμο.
Ποια όμως κατηγορία οδήγησε στη φυλάκισή του; Πριν δοθεί απάντηση σε αυτό το ερώτημα το οποίο χρονολογείται γύρω στο 2019, θα χρειαστεί να δούμε κάποια γεγονότα που έγιναν μερικά χρόνια πριν. Πιο συγκεκριμένα, τον Αύγουστο του 2010, η σουηδική εισαγγελία εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον Assange, ισχυριζόμενη ότι υπάρχουν δύο ξεχωριστές κατηγορίες εναντίον του – μία για βιασμό και μία για παρενόχληση. Ο Assange αρνούταν όλες τις κατηγορίες, τονίζοντας ότι είναι αβάσιμες, ενώ τον Δεκέμβριο του 2010, συνελήφθη στο Λονδίνο και αποφυλακίστηκε με εγγύηση. Δύο χρόνια μετά, το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου αποφάσισε πως έπρεπε να εκδοθεί στη Σουηδία, έτσι ώστε να υποβληθεί σε ανάκριση σχετικά με αυτούς τους ισχυρισμούς. Το θέμα όμως ήτανε, σύμφωνα με τους δικηγόρους του Assange, πως αν αυτός εκδίδονταν τελικά στη Σουηδία, ήταν πολύ πιθανό η Σουηδία να τον εκδώσει μετά στις Η.Π.Α., κι εντέλει να δικαζότανε για την υπόθεση των Wikileaks. Έτσι, ο Assange κατέφυγε στην πρεσβεία του Εκουαδόρ, η οποία του έδωσε άσυλο τον Ιούνιο του 2012, ισχυριζόμενη ότι μπορεί να παραβιαστούν τα ανθρώπινα δικαιώματά του αν εκδοθεί. Εκεί διέμεινε για σχεδόν επτά χρόνια, μέχρι και το 2019 όπου και συνελήφθη τον Απρίλιο του ίδιου έτους από τη βρετανική αστυνομία, η οποία εισέβαλε στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο. Όταν τελικά σύρθηκε έξω, τον Απρίλιο του 2019, φυλακίστηκε για παραβίαση των βρετανικών όρων εγγύησης, παρόλο που η σουηδική υπόθεση εναντίον του, δηλαδή όλες οι κατηγορίες για βιασμό, είχαν αποσυρθεί. Αξίζει να σημειωθεί πως η πρεσβεία του Εκουαδόρ είχε ήδη αποφασίσει να παραδώσει τον Assange στις βρετανικές αρχές, καθώς ο José Valencia είχε δηλώσει ότι η υπηκοότητα του κ. Assange (η υπηκοότητα του Εκουαδόρ) είχε ανασταλεί λόγω παρατυπιών, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για να παραδοθεί στις βρετανικές αρχές.
Και τώρα ερχόμαστε στη βασική αιτία της φυλάκισής του. Αφότου συνελήφθη ο Assange, οι εισαγγελείς της πολιτείας της Virginia τον κατηγόρησαν για συνωμοσία με σκοπό την παράνομη διείσδυση σε υπολογιστή, με βάση τη φερόμενη συμφωνία του να προσπαθήσει να βοηθήσει την κ. Manning να σπάσει ένα κωδικοποιημένο τμήμα του κωδικού πρόσβασης που θα της επέτρεπε να συνδεθεί σε ένα απόρρητο στρατιωτικό δίκτυο με την ταυτότητα άλλου χρήστη. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι τον Μάιο του 2019, ο Assange κατηγορήθηκε περαιτέρω – βάσει του αμερικανικού νόμου περί κατασκοπείας του 1917 – για 17 κατηγορίες που σχετίζονταν με την αναζήτηση, συλλογή και δημοσίευση αμερικανικών στρατιωτικών και διπλωματικών εγγράφων το 2010, τα οποία του παρείχε η Manning. Με την έκδοσή του στις Η.Π.Α., ο Assange είναι αντιμέτωπος, βάσει του νόμου περί κατασκοπείας, με έως και 175 χρόνια φυλάκισης, ενώ για τη λιγότερο σοβαρή κατηγορία της εισβολής σε υπολογιστή, μπορεί να λάβει μέγιστη ποινή πέντε ετών.
Από τον Ιούνιο του 2019, μάχεται για να μην εκδοθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ παραμένει στις βρετανικές φυλακές. Τον Γενάρη του 2021, το δικαστήριο του Λονδίνου αποφάσισε ότι ο Julian Assange δεν μπορεί να απελαθεί, καθώς υπήρχαν ανησυχίες σχετικά με την ψυχική υγεία του κ. Assange και τον κίνδυνο αυτοκτονίας του στις Η.Π.Α., αν καταδικαζόταν και κρατούνταν σε φυλακή υψίστης ασφαλείας. Όμως, αυτή η απόφαση ανετράπη, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν έφεση και διαβεβαίωσαν ότι, εκτός των άλλων, ο Assange θα μπορούσε να μεταφερθεί στην Αυστραλία για να εκτίσει οποιαδήποτε ποινή. Έτσι, τον Ιούνιο του 2022, η Υπουργός Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Priti Patel, ενέκρινε την έκδοσή του, με το γραφείο της να δηλώνει ότι τα βρετανικά δικαστήρια είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η έκδοσή του δε θα ήταν ασυμβίβαστη με τα ανθρώπινα δικαιώματά του συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματός του σε δίκαιη δίκη και στην ελευθερία της έκφρασης, και ότι θα τύχει κατάλληλης μεταχείρισης.
Με λίγα λόγια, άνοιξε ο δρόμος για την έκδοση του Assange στις Η.Π.Α., μια κίνηση αρκετά σπάνια, καθώς δεν συνηθίζεται το Ηνωμένο Βασίλειο να εκδίδει πολίτες στις Η.Π.Α.. Στο παρόν άρθρο, έγινε μια ανάλυση σχετικά με την πραγματική αιτία έκδοσης του Assange στις ΗΠΑ, τη διαμονή του στην πρεσβεία του Εκουαδόρ, μετά την έγκριση του ασύλου αλλά και τις καταγγελίες που προηγήθηκαν και που στην ουσία, όπως αποδείχθηκε υπήρξαν το έδαφος για να φυλακιστεί και να μην μπορέσει να συνεχίσει να λειτουργεί, τουλάχιστον ο ίδιος τα Wikileaks. Στο επόμενο άρθρο, θα αναλυθεί περισσότερο η πρόσφατη απόφαση έκδοσής του στις Η.Π.Α., αλλά και το μέγιστο διακύβευμα που φέρει αυτή η απόφαση, για το μέλλον της ελευθερίας του Τύπου και της διαφάνειας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- WikiLeaks’ Assange lodges appeal against U.S. extradition, Reuters, Διαθέσιμο εδώ
- WikiLeaks’ founder Assange vows to fight extradition from UK to United States, Reuters, Διαθέσιμο εδώ
- Julian Assange: UK judge blocks extradition of Wikileaks founder to US, BBC, Διαθέσιμο εδώ
- Julian Assange Arrested in London as U.S. Unseals Hacking Conspiracy Indictment, The New York Times, Διαθέσιμο εδώ
- Julian Assange: What you need to know about the WikiLeaks founder, Al Jazeera, Διαθέσιμο εδώ
- Julian Assange: A timeline of Wikileaks founder’s case, BBC, Διαθέσιμο εδώ
- Iraq war logs: The real and uncensored story of the war, The Bureau of Investigative Journalism, Διαθέσιμο εδώ
