Της Ευγενίας Σαχινιάν,
Ο Τρίτωνας, ήταν γιος του θεού Ποσειδώνα και της γυναίκας του, της Νηρηίδας Αμφιτρίτης, την οποία ο άνδρας της είχε αρπάξει μαγεμένος, καθώς την είδε να χορεύει στη Νάξο. Το ζευγάρι μαζί με τα παιδιά τους ζούσαν σε ένα ολόχρυσο παλάτι στα βάθη των ωκεανών. Εκεί ο Τρίτωνας είχε και άλλα δύο αδέλφια, τη Ρόδη και τον Ευρύπυλο. Σαν μορφή, από το κεφάλι μέχρι τη μέση ήταν άνθρωπος και το υπόλοιπό του σώμα έμοιαζε με ψάρι. Κύριο χαρακτηριστικό του ήταν ένα στριμμένο κοχύλι, το οποίο φυσούσε για να ηρεμεί ή να σηκώνει τα κύματα. Χάρη σε εκείνον πήρε το όνομά της η λίμνη Τριτωνίδα, στη Λιβύη, ο Τρίτωνας χείμαρρος στη Βοιωτία, και η Τριτωνίδα πηγή, που βρισκόταν δίπλα στον βωμό του Δία στην Αλίφειρα.
Ο Τρίτωνας, έκανε μια κόρη, την Τρείτια, η οποία θεωρείται και ιέρεια της Αθηνάς. Η Τρείτια με τη σειρά της, έκανε ένα γιο τον Μελάνιππο, που είχε για πατέρα τον Άρη, θεό του πολέμου. Ο Μελάνιππος, για να τιμήσει την μητέρα του, αποφάσισε να δώσει το όνομά της στην πόλη της Αχαΐας. Είχε επίσης άλλη μια κόρη, την Παλλάδα, πιστή φίλη και συντροφιά της θεάς Αθηνάς. Μια μέρα όμως η πάνσοφη Αθηνά την σκότωσε καταλάθος. Για πολλούς λόγους η Αθηνά είχε τα προσωνύμια Τριτωνία, Τριτογενής, Τριτογένεια. Υποστηρίζεται ή ότι ήταν κόρη του Τρίτωνα, ή ότι γεννήθηκε στις όχθες της λίμνης Τριτωνίδας. Ετυμολογικά, οι λέξεις αυτές συνδέονται τόσο με τον Τρίτωνα όσο και με την Αμφιτρίτη, την τρίαινα του Ποσειδώνα, ακόμη και την πρόθεση –τριτ, η οποία στην παλαιά ελληνική γλώσσα ήταν συνδεδεμένη με το νερό. Αξίζει να σημειωθεί, πως λίμνες με το όνομά του, υπήρχαν στην Κρήτη, τη Θεσσαλία και την Αρκαδία.
Το όνομα του Τρίτωνα συμπεριλαμβάνεται και στην αργοναυτική εκστρατεία. Όταν οι Αργοναύτες παγιδεύτηκαν σε μια θαλασσοταραχή και βρέθηκαν έπειτα με το πλοίο τους στη στεριά, εμφανίστηκε μπροστά τους ο Τρίτωνας ως ο βασιλιάς της Κυρήνης, και έδωσε στον Εύφημο ένα σβώλο γης σαν δώρο, το οποίο θα μπορούσε να ρίξει μπροστά από τις πύλες του Άδη και ο τέταρτος γιος του να γίνει βασιλιάς της Λιβύης. Δεν τήρησε όμως τον λόγο του, ο Εύφημος και έριξε τον σβώλο στη θάλασσα, από όπου και προήλθε αργότερα το νησί της Θήρας.
Σχετικά με τον θάνατο του Τρίτωνα, κύριο πρόσωπο στις ποικίλες αφηγήσεις φαίνεται να είναι ο θεός Διόνυσος. Πριν τα περίφημα Διονυσιακά όργια, οι γυναίκες πήγαιναν στη θάλασσα να πλυθούν, όταν ξαφνικά τους επιτέθηκε ο Τρίτωνας. Αμέσως φώναξαν τον θεό να τους βοηθήσει και σε μια πάλη που είχε μαζί του τον νίκησε και τον σκότωσε. Άλλοι υποστηρίζουν πως έκανε επίθεση σε όλα τα ζωντανά που βρίσκονταν στην παραλία και τα σκότωνε. Μέχρι που οι κάτοικοι της Τανάγρας άφησαν έναν κρατήρα γεμάτο κρασί. Αφού εμφανίστηκε πάλι ο Τρίτωνας, ήπιε όλο το κρασί και ζαλισμένος έπεσε να κοιμηθεί. Τότε πήγαν από πάνω του και τον σκότωσαν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- users.sch.gr, Μειξογενή Όντα Θεοί και Δαίμονες. Διαθέσιμο εδώ
- Luke Roman, Monica, Roman Encyclopedia of Greek and Roman Mythology, New York: Facts on Files, Inc
