Της Ευστρατίας Καραμπατζάκη,
Η Νέα Ζηλανδία, πρωτοπόρο κράτος αν μη τι άλλο, καινοτομεί ακόμη μία φορά με την εισαγωγή του συστήματος αναγνώρισης προσώπου, στις άδειες οδήγησης. Αν και πλέον πολλά είναι εκείνα τα κράτη που χρησιμοποιούν λογισμικά αναγνώρισης προσώπου, η εισαγωγή αυτού του συστήματος βρίσκει πολέμιους στον κοινωνικό ιστό, με το Υπουργείο Εσωτερικών Υποθέσεων της χώρας να φάσκει και να αντιφάσκει σχετικά με τη χρήση ή μη αυτών.
Στη χώρα χρησιμοποιείται το σύστημα OTI (One Time Identity), ένα εξειδικευμένο λογισμικό, η φιλοσοφία του οποίου βασίζεται στην παροχή κωδικών για μία χρήση. Το σύστημα με τους κωδικούς μίας πρόσβασης θεωρείται, γενικά, πιο ασφαλές από τους παραδοσιακούς, μόνιμους κωδικούς, καθώς η μοναδικότητα του κάθε κωδικού καθιστά αδύνατη την παραβίαση από κακόβουλα λογισμικά υποκλοπής. Με την ίδια λογική λειτουργούν και οι ταυτότητες OTID (One Time ID), το νέο προϊόν της εταιρείας. Σε κάθε μία ηλεκτρονική ταυτότητα αντιστοιχεί ένας κωδικός, ο οποίος χρησιμοποιείται από την εκάστοτε υπηρεσία, για την αναγνώριση του κατόχου της ταυτότητας. Οι κωδικοί που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο έχουν μορφή, όπως αυτή «12K8–33FA-GH7R-92VA», ούτως ώστε, με τον συνδυασμό των γραμμάτων και των αριθμών, να μην παρέχονται τυχόν προσωπικές πληροφορίες.
Όλα καλά έως εδώ. Με το πρόσχημα της ασφάλειας και της αποτελεσματικότερης προστασίας των προσωπικών δεδομένων, οι καινοτομίες αυτές έχουν εισαχθεί σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, ενώ η βιομηχανία των λογισμικών προστασίας καλπάζει με γεωμετρική πρόοδο, καταφέρνοντας να σημειώνει ολοένα και αυξανόμενα κέρδη. Τι έχει γίνει, όμως, στη Νέα Ζηλανδία και έχουν βρεθεί υπόλογα τουλάχιστον τρία Υπουργεία της δημόσιας τάξης;
Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός πως οι φωτογραφίες για την αναγνώριση του προσώπου των αδειών οδήγησης συνδέονται με τα διαβατήρια του Covid-19, που εκδόθηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας. Η χώρα έχει ένα αρκετά υψηλό ποσοστό εμβολιασμένων της τάξεως του 81%, γεγονός που σημαίνει πως τα 4/5 του πληθυσμού έχουν υποβάλει τα στοιχεία τους στην ειδική εφαρμογή “My Covid Record”, που χορηγείται από το Υπουργείο Υγείας της Νέας Ζηλανδίας. Με τη δικαιοδοσία χρήσης της φωτογραφίας του κάθε κατόχου άδειας οδήγησης, ο εκάστοτε server αποκτά πρόσβαση και στις ευαίσθητες πληροφορίες του ιατρικού barcode, οι οποίες υποτίθεται ότι μένουν απόρρητες. Έτσι, πλέον, μιλάμε για καταγεγραμμένο ιστορικό εμβολιασμού με κωδικό OTID, που αντιστοιχεί, όμως, σε συγκεκριμένη φωτογραφία μαζί με την άδεια οδήγησης.
Στο φως της δημοσιότητας έχουν έρθει έγγραφα που δείχνουν το Υπουργείο Κοινωνικής Ανάπτυξης (Ministry of Social Development) να πραγματοποιεί συνομιλίες για τη λήψη φωτογραφιών, μέσω του συστήματος για τον έλεγχο της ταυτότητας των εγγεγραμμένων. Παράλληλα, αναφέρεται η χρήση του στα σχολεία, αν και το Υπουργείο Παιδείας αντέκρουσε τους ισχυρισμούς. Συγκεκριμένα, ο επικεφαλής ψηφιακός διευθυντής του Υπουργείου Παιδείας, Stuart Wakefield, τόνισε: «Καθώς ο έλεγχος με το λογισμικό OTI επιβεβαιώνει την ταυτότητα σε σχέση με τις φωτογραφίες διαβατηρίου και της άδειας οδήγησης, θεωρήσαμε ότι δεν ήταν χρήσιμο αυτή τη στιγμή για την εγγραφή των παιδιών στο σχολείο». Παρόλ’ αυτά, δεν αρνήθηκε μελλοντικά τη σύνδεση της ηλεκτρονικής ταυτότητας με τις φωτογραφίες των παιδιών.
Από την άλλη, το Waka Kotahi, μία από τις μεγαλύτερες μεταφορικές εταιρείες της χώρας, ανέφερε ότι, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και Εσωτερικών, το OTI λογισμικό παραδόθηκε με επιτυχία, ώστε να επιτραπεί η πρόσβαση στις εικόνες των οδηγών για επαλήθευση της ταυτότητας ως μέρος της πρωτοβουλίας για το Covid-19 Passport. Φυσικά, το Υπουργείο Υγείας (Ministry of Health) αρνήθηκε ότι είχε οποιαδήποτε πρόσβαση σε φωτογραφίες άδειας οδήγησης. Αργότερα, βέβαια, εκπρόσωποί του ανέφεραν ότι τέθηκαν επί τάπητος πιθανά σενάρια πρόσβασης σε αυτές. Προς τούτοις, το 2019 διάφορα έγγραφα δείχνουν ότι το σύστημα One Time Identity (OTI) είχε αναπτυχθεί από το 2019 από το Υπουργείο Εσωτερικών Υποθέσεων (Department of Internal Affairs), βρισκόμενο, βέβαια, σε στάδιο δοκιμών, δίχως την επίσημη χρήση του. Μηνύματα μέσω e-mail έδειξαν ότι η DIA συζητούσε πώς να διαδώσει το σύστημα OTI με «επιλογές εμπορικού μοντέλου» και ούτως ώστε να διαπιστώσει, παράλληλα, εάν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών.
Με παρόμοιο τρόπο λειτουργούσε και το σύστημα RealMe, μόνο που τα μέλη έπρεπε να δημιουργήσουν λογαριασμό. Το συγκεκριμένο σύστημα λειτουργεί πιο απλά, καθώς μιλάμε για κωδικούς μίας χρήσης. Το άτομο «περνάει» τη φωτογραφία του από το τηλέφωνό του στο OTI, το οποίο τη συγκρίνει, χρησιμοποιώντας την αναγνώριση προσώπου με ένα διαβατήριο ή άδεια οδήγησης. Όταν επιβεβαιώνεται μια ταυτότητα, κοινοποιείται στον πάροχο της εκάστοτε υπηρεσίας που θέλει να χρησιμοποιήσει.
Σε κάθε περίπτωση, η ψηφιοποίηση των στοιχείων, είτε πρόκειται για φωτογραφίες είτε πρόκειται για προσωπικά δεδομένα, είναι μία ευαίσθητη περίπτωση που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής κυβερνητικά. Σίγουρα, το σύστημα δεν τυγχάνει υποστήριξης από το ευρύ κοινό, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αντιδράσεις και αναστατώσεις. Σκοπός κάθε κυβέρνησης πρέπει να είναι ο σεβασμός προς την ιδιωτικότητα, με την κοινοποίηση μόνο των απολύτως απαραίτητων κρατικών εγγράφων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Facial recognition software considered by government agencies, www.1news.co.nz, διαθέσιμο εδώ
- From OTP (One-Time Password) to OTID (One-Time ID), medium.com, διαθέσιμο εδώ
