Της Ευανθίας Τσαγγάρη,
Και πάνω που αναρωτιόσουν για πού θα σαλπάρεις αυτό το καλοκαίρι, έρχεται αυτό το άρθρο σαν από μηχανής θεός να σου λύσει τα χέρια. Είτε γυρεύεις να «παρτάρεις» ολημερίς είτε προτιμάς να γυρίζεις σε αξιοθέατα, η Ρόδος αποτελεί τον απόλυτο συνδυασμό των πάντων. Αφενός, οι καταγάλανες παραλίες, τα beach bars με την ατέλειωτη μουσική και οι πολυσύχναστες bar street για τους… άσωτους και, αφετέρου, τα αμέτρητα ιστορικά μνημεία, αξιοθέατα και τα φυσικά τοπία για τους… πιο επιλεκτικούς.
Η Ρόδος, ονομαζόμενη κι ως το νησί του Ήλιου, πέρα από τη νυχτερινή ζωή και τις όμορφες παραλίες της, ξεχωρίζει και για την πολυπολιτισμικότητά της. Το νησί, όντας γεωγραφικό σταυροδρόμι της Ευρώπης με τον Ανατολικό κόσμο, έχει ιδιαίτερη ιστορία, καθώς πολλοί πολιτισμοί συναντήθηκαν στο πέρασμα αυτού. Ήδη από τα αρχαία χρόνια, οι τρεις πόλεις της Ρόδου, η Κάμειρος, η Ιαλυσός και η Λίνδος, οι οποίες ανήκαν στη Δωρική Εξάπολη, βρίσκονταν σε ακμή, με το εμπόριο και την καλλιτεχνική παραγωγή να αναπτύσσονται ραγδαία. Ας επισημάνουμε πως από την πόλη της Λίνδου καταγόταν και ο περίφημος Κλεόβουλος ο Λίνδιος, γνωστός για το ρητό του «Μέτρον άριστον».
Αργότερα, οι δωρικές πόλεις αποφάσισαν από κοινού την ίδρυση ενός νέου κέντρου που θα αποτελούσε πρωτεύουσα του νησιού. Έτσι, χτίστηκε η πόλη της Ρόδου, με αμφιθεατρική μορφή από τη θάλασσα προς την ακρόπολη, ευρείες οδούς και δύο λιμάνια. Η ακρόπολη της Ρόδου, αφιερωμένη στον θεό Απόλλωνα, πάνω στον λόφο Μόντε Σμιθ, δεν είχε οχυρωματικό χαρακτήρα, όπως άλλες ακροπόλεις, αλλά αποτελούσε μία μνημειακή ζώνη με ιερά, μεγάλους ναούς, δημόσια κτίρια και υπόγειους χώρους λατρείας. Παράλληλα με την ίδρυση της πόλης της Ρόδου, εμφανίζεται το πάρκο του Ροδινιού, όπου κανείς συναντά Ιερά Νυμφαία, σπηλαιώδεις χώρους λατρείας και την αρχαία νεκρόπολη, στην οποία βρίσκεται, επίσης, οικογενειακός τάφος αφιερωμένος στον στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Πτολεμαίο Α’. Παράλληλα, στο ίδιο πάρκο λέγεται ότι ίδρυσε τη ρητορική σχολή του ο Αισχύνης, από την οποία πέρασαν σημαντικές μορφές, όπως ο Κικέρωνας και ο Ιούλιος Καίσαρας.
Η Ρόδος γίνεται διάσημη, χάρις στον Κολοσσό της Ρόδου, ο οποίος αποτελεί ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου. Το άγαλμα ανεγέρθηκε από τον Χάρη τον Λίνδιο και απεικόνιζε τον θεό Ήλιο. Παρά τους μύθους που θέλουν το άγαλμα να βρίσκεται στην είσοδο του λιμένα της Ρόδου, στα σημερινά «ελαφάκια», στην πραγματικότητα το άγαλμα τοποθετούνταν δίπλα στο σημερινό παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου. Το συγκεκριμένο άγαλμα λειτούργησε ενισχυτικά στο κύρος του νησιού, αφού συμβόλιζε τη χλιδή και την προηγμένη τεχνολογία του. Δυστυχώς, έπειτα από ένα μεγάλο σεισμό, κατέρρευσε και λεηλατείς πούλησαν τα κομμάτια αυτού για μέταλλο.
Αισθητό στο νησί έγινε το πέρασμα των Ιωαννίτων ιπποτών, εξού και αποκαλείται και ως το «Νησί των Ιπποτών», οι οποίοι δημιούργησαν την πλέον διάσημη μεσαιωνική πόλη της Ρόδου, χτίζοντας μεγαλοπρεπή κτίρια, όπως το ανάκτορο του Μεγάλου Μαγίστρου και οχυρώνοντάς την από τους καλύτερους τεχνικούς της εποχής. Με τους δύο αιώνες (200 χρόνια) της «ιπποτοκρατίας», το νησί γνώρισε μεγάλη εμπορική, οικονομική αλλά και καλλιτεχνική άνθηση, ιδιαίτερα στον τομέα της αρχιτεκτονικής. Λόγω του ότι οι Ιωαννίτες ιππότες ως τάγμα ιδρύθηκαν από Λατίνους σταυροφόρους στην Ιερουσαλήμ, οι οποίοι μετά την πτώση αυτής εγκαταστάθηκαν στη Ρόδο, η ροδιακή αρχιτεκτονική ακολούθησε περισσότερο τη δυτικοευρωπαϊκή τεχνοτροπία. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το νησί βίωσε τον Μεσαίωνα κατά τα πρότυπα της Δύσης, σε αντίθεση με τη λοιπή Ελλάδα, που βρισκόταν υπό Οθωμανική κατοχή.
Εντούτοις, μετά από δύο πολιορκίες των Τούρκων και φοβερά πλήγματα, οι Ιωαννίτες, από κοινού με τους ντόπιους του νησιού, πάλεψαν, αλλά, τελικά, δεν κατάφεραν να αντισταθούν κι έτσι η Ρόδος κατακτήθηκε από τον σουλτάνο Σουλεϊμάν, σηματοδοτώντας το τέλος του νησιωτικού κράτους των Ιπποτών και την αρχή της Τουρκοκρατίας στα Δωδεκάνησα. Η περίοδος που ακολούθησε μετά την κατάκτηση χαρακτηρίστηκε από πενιχρή πρόοδο, καθώς δεν έχουν βρεθεί δείγματα τέχνης και εκδήλωσης του ανθρώπου. Ταυτόχρονα, η τουρκική αυτοδιοίκηση δεν μεριμνά για τη δημιουργία υποδομών, αλλά αρκείται στην είσπραξη φόρων από τους ντόπιους.
Παρ’ όλα αυτά, η οθωμανική επιρροή είναι εμφανής. Τόσο στην αρχιτεκτονική, με την ανέγερση οθωμανικού τύπου σπιτιών αλλά και τζαμί, όπως αυτό του Σουλεϊμάν και του Αλί Πασά, όσο και στην καθομιλουμένη γλώσσα των Ροδιτών, οι οποίοι μέχρι και σήμερα χρησιμοποιούν ιδιωματισμούς και τουρκικές λέξεις και εκφράσεις. Στο σημείο αυτό αξίζει, βέβαια, να επισημανθεί πως στο νησί μέχρι και σήμερα κατοικεί μειονότητα μουσουλμάνων, οι οποίοι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι αυτού.
Έπειτα από 400 χρόνια σκλαβιάς υπό τους Τούρκους, το 1912 λαμβάνει χώρα η Μάχη της Ρόδου, μέρος του ιταλοτουρκικού πολέμου, της οποίας η έκβαση κατέστη υπέρ των Ιταλών. Ακολουθεί, λοιπόν, η περίοδος της Ιταλοκρατίας στο νησί, αναζωπυρώνοντας την οικονομική και πολιτισμική ανάπτυξη του νησιού. Οι Ιταλοί διετέλεσαν σημαντικά έργα υποδομής και η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική τους στόλισε πλούσια το νησί. Χαρακτηριστικό δημιούργημα στο κέντρο της πόλης «Μανδράκι» η νέα αγορά, η οποία αποτελείται ανέκαθεν από πληθώρα μαγαζιών, ενώ σε ιταλικά κτίρια στεγάζονται έως και σήμερα το Δημαρχείο, το Δικαστήριο, η Νομαρχεία της Ρόδου, η Αστυνομία, το Λιμεναρχείο κ.α. Γνωστά αξιοθέατα, με ποικίλους επισκέπτες αποτελούν, επίσης, το «Έλλη» και οι πηγές της Καλλιθέας.
Μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, κύριοι των Δωδεκανήσων έγιναν οι Γερμανοί και μετά την παράδοση της Γερμανίας, η Μεγάλη Βρετανία. Η Ρόδος προσαρτήθηκε επισήμως στην Ελλάδα τελευταία, το 1947, ως «δώρο» των βρετανικών αρχών, ενώ η Ιταλία υποχρεώθηκε αποζημιώσεων προς τη χώρα μας. Η επίσημη τελετή ενσωμάτωσης διεξήχθη στις 7 Μαρτίου 1948 και έκτοτε η Ρόδος στολίζει την Ελλάδα με τα όμορφα αξιοθέατα, τις παραλίες και την ιστορία της.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πάρκο Ροδίνι , Ένα Από Τα Αρχαιότερα Του Κόσμου, rodosreport.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η ιστορία της Ρόδου μέσα στην αρχαιότητα, viagallica.com, διαθέσιμο εδώ
- «Μέτρον Άριστον ή παν μέτρον άριστον;». Η φράση του Κλεόβουλου του Λίνδιου που αντέχει ακόμη. Τα περίφημα αινίγματά του και τα ρητά που καθοδηγούσαν το λαό, mixanitouxronou.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κολοσσός της Ρόδου, el.m.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Οι Ιωαννίτες ιππότες στη Ρόδο και η πειρατική τους δράση σε Αιγαίο και Ιόνιο, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η Ιπποτική περίοδος στη Ρόδο, historical-quest.com, διαθέσιμο εδώ
- Νότια Ρόδος – Τουρκοκρατία, rhodes.gr, διαθέσιμο εδώ
- Νότια Ρόδος – Ιταλοκρατία, rhodes.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
