Του Τάσου Μοσχονά,
Πριν ακριβώς 110 χρόνια, έρχεται στη ζωή ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος. Πολυπράγμων ηθοποιός, με συμμετοχή σε πάνω από 130 ταινίες, αλλά και ηχηρή παρουσία στον χώρο του θεάτρου. Ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος άφησε εποχή και κατέστη ένα από τα μεγαλύτερα σύμβολα της «χρυσής εποχής» του ελληνικού κινηματογράφου. Ικανός, μάλιστα, να ερμηνεύει με μαεστρία τόσο κωμικούς όσο και δραματικούς ρόλους, έγινε ένας από τους πλέον αγαπημένους ηθοποιούς του ελληνικού κοινού.
Γεννηθείς το 1912, στο Διακοφτό Αχαΐας, ο Παπαγιαννόπουλος ήταν το 8ο από 10 παιδιά μιας πολυμελούς οικογένειας, ο πατέρας της οποίας είχε γυρίσει στην Ελλάδα από τις Η.Π.Α. και ήταν υπεύθυνος για το περίπτερο στην παραλία του χωριού. Από μικρή ηλικία ο Διονύσης έδειξε πως τον ενδιέφεραν ιδιαίτερα οι τέχνες, η αρχαιοελληνική γραμματεία, αλλά και ο αθλητισμός, δραστηριότητες στην άσκηση των οποίων βρήκε την οικογένειά του αντιμέτωπη. Από μικρός ανέπτυξε ισχυρό αίσθημα αλληλεγγύης, που συνεχίστηκε και σε μεγαλύτερη ηλικία, με πλούσιο φιλανθρωπικό έργο, το οποίο, βέβαια, δε γνωστοποίησε όσο βρισκόταν εν ζωή.
Στα μέσα της δεκαετίας του ‘30 μεταφέρεται στην Αθήνα, για να σπουδάσει στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Εκεί κάνει και την πρώτη του θεατρική εμφάνιση, στην παράσταση Βασιλιάς Ληρ, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη και με συμπρωταγωνιστές μερικά από τα μεγαλύτερα μελλοντικά ονόματα του ελληνικού θεάτρου, όπως τον Αιμίλιο Βεάκη, τον Αλέξη Μινωτή και τον Μάνο Κατράκη.
Η φοίτησή του στη σχολή διεκόπη ξαφνικά με το ξέσπασμα του Ελληνοϊταλικού πολέμου, που τον βρίσκει στην πρώτη γραμμή του αλβανικού μετώπου, εμπειρία που τον σημάδεψε βαθιά. Με το πέρας του πολέμου, επιστρέφει στην Ελλάδα και στον χώρο του θεάτρου, με έμφαση στο κλασικό, κυρίως, ρεπερτόριο. Λίγα χρόνια μετά, το 1947, κάνει το κινηματογραφικό του «ντεμπούτο», στη δραματική ταινία Παιδιά της Αθήνας του Τάκη Μπακόπουλου. Στα επόμενα χρόνια συμμετείχε σποραδικά σε δραματικές ταινίες, μέχρι το 1955, χρονιά στην οποία συμμετέχει στη μοναδική Στέλλα του Μιχάλη Κακογιάννη, στον σχετικά μικρό, αλλά χαρακτηριστικό ρόλο του Μήτσου. Λίγα χρόνια μετά, ξεκινά και η μεγάλη ακμή της καριέρας του, με κωμικούς ρόλους που αφήνουν εποχή.
Χαρακτηριστικά, ο Παπαγιαννόπουλος συμμετέχει σε 134 κινηματογραφικές ταινίες, κυρίως ως καρατερίστας και σπάνια ως πρωταγωνιστής. Πάντοτε, όμως, φροντίζει να κλέβει την παράσταση. Πιο χαρακτηριστικές ταινίες είναι Το Ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο, τα Χτυποκάρδια στο Θρανίο, Μια τρελή-τρελή οικογένεια, η Βίλα των Οργίων και πολλές άλλες. Τελευταία του ταινία ήταν, το 1984, το Ταξίδι στα Κύθηρα του Θεόδωρου Αγγελόπουλου.
Θεατρικά, ο Παπαγιαννόπουλος ακολουθεί παρόμοια πορεία με τον κινηματογράφο, με χαρακτηριστική τη μετάβασή του από δραματικούς σε πιο κωμικούς ρόλους. Το 1961 καταφέρνει να φτιάξει δικό του θίασο, ενώ μεγαλύτερή του στιγμή θεωρείται αδιαμφισβήτητα η συμμετοχή του, το 1973, στο θρυλικό «Μεγάλο μας Τσίρκο» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, πλάι στην Τζένη Καρέζη και τον Κώστα Καζάκο. Τη δεκαετία του ‘70, κάνει και την πρώτη του τηλεοπτική εμφάνιση σε μια από τις μακροβιότερες σειρές της δημόσιας τηλεόρασης, το «Λούνα Παρκ», ως γκρινιάρης Κυρ-Γιώργης, ρόλος που άφησε εποχή και τον έκανε γνωστό σε μια νεότερη γενιά θεατών.
Παρά την αγάπη του κόσμου, αλλά και τις φήμες για μεγάλους έρωτες και πολυτάραχη προσωπική ζωή, ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος φαινόταν συνεχώς να διακατέχεται από μια παράλληλη μελαγχολία. Δεν παντρεύτηκε ποτέ, δεν μοιραζόταν σχεδόν ποτέ στοιχεία για την προσωπική του ζωή και, κατά κοινή ομολογία, τα τελευταία χρόνια της ζωής του ήταν μοναχικός. Χαρακτηριστικός είναι ο θρύλος πως έγραφε γράμματα με παραλήπτη τον ίδιο του τον εαυτό.
Σε πολιτικό επίπεδο, θεωρείται πως ήταν δεξιών και συντηρητικών-φιλοβασιλικών πεποιθήσεων, με υπαινικτικά καταγγελτική, βέβαια, στάση μέσω παραστάσεων εναντίον της Χούντας των Συνταγματαρχών και πάντοτε διακριτική δημόσια τοποθέτηση, παρά τη φιλία του με προσωπικότητες, όπως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος.
Έφυγε από τη ζωή ξαφνικά, στο σπίτι του επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, σε ηλικία μόλις 72 ετών, από ανακοπή καρδιάς.
Ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, με το πηγαίο ταλέντο, την ικανότητά του να κάνει «δικούς του» με ευκολία δραματικούς, αλλά και κωμικούς ρόλους, και το φυσικό του χάρισμα, αποτελεί ίσως τον μεγαλύτερο καρατερίστα του Ελληνικού κινηματογράφου. Ο λαός μπόρεσε και συνδέθηκε με δεκάδες χαρακτήρες του, διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων και ιδιοτήτων, και εξακολουθεί να τον θυμάται και να παρακολουθεί τις ταινίες του με ευλάβεια μέχρι και σήμερα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Η έμφυτη μελαγχολία του Διονύση Παπαγιαννόπουλου», Lifo, διαθέσιμο εδώ
- «Διονύσης Παπαγιαννόπουλος», Σαν Σήμερα, διαθέσιμο εδώ
