Της Χρυσάνθης – Ίριδας Ανεμογιάννη,
Σκεφτείτε πόσα πράγματα κάνουμε καθημερινά. Χιλιάδες συμπεριφορές που αποσκοπούν σε κάποιο στόχο, ωθούμενοι από κάποιο εξωτερικό κίνητρο, όπως το κέρδος ή κάποιο εσωτερικό κίνητρο, όπως η προσωπική μας ευχαρίστηση.
Πασχίζουμε όλοι να καλύψουμε ανάγκες. Αυτές μας ωθούν, μας παρακινούν και επηρεάζουν τα κίνητρά μας, προκειμένου να ενισχύσουμε ή να αποφύγουμε κάποια κατάσταση.
Όλοι έχουν την ανάγκη να νιώθουν πως μπορούν να ελέγχουν το περιβάλλον γύρω τους. Αρχικά, για να νιώθουν οι ίδιοι επαρκείς και να λειτουργούν αποτελεσματικά, γνωρίζοντάς τα όλα. Έτσι, μπορούν να είναι ανεξάρτητοι και να νομίζουν πως έχουν τον έλεγχο. Και σίγουρα, για να μπορούν να ενταχθούν στο κοινωνικό πλαίσιο, για να γίνονται αποδεκτοί.
Οι ανάγκες εύκολα γίνονται εμμονές. Μπορεί εμείς να συνεχίζουμε να τις ονομάζουμε ανάγκες, βέβαια. Και κάπως έτσι, σχηματίζουμε πεποιθήσεις σχετικά με τα πάντα. Χωρίς κανένα αντικειμενικό τεκμήριο. Και έτσι παρατάσσονται όλα, το ένα πίσω από το άλλο. Κίνητρα, ανάγκες, εμμονές, πεποιθήσεις, προσδοκίες. Και οι σχέσεις τους αμφίδρομες. Μικρή αξία, μικρές προσδοκίες, μικρό κίνητρο. Και με αυτό τον τρόπο, δημιουργούμε παγιωμένες νοοτροπίες. Κάποιοι το έχουν και κάποιοι άλλοι όχι. Οι ικανότητές μας είναι προκαθορισμένες και δεν αλλάζουν. Ίσως αυτό να είναι ένας τρόπος αυτοπροστασίας.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την επιτυχία ενός έργου. Προηγούμενη εμπειρία, προηγούμενη επίδοση, συναισθηματική κατάσταση. Ικανότητα, προσπάθεια, δυσκολία έργου, τύχη. Αν αποκλείσουμε τους εξωτερικούς παράγοντες, καθώς δεν μπορούμε να τους ελέγξουμε, η εξάρτηση που απομένει είναι το ίδιο το άτομο. Ο εαυτός μας. Το χειρότερο που μπορούμε να μας κάνουμε είναι να υιοθετήσουμε τη στάση της επίκτητης ανεπάρκειας. Δεν μπορώ να το κάνω. Δεν θα το κάνω ποτέ. Δεν είμαι για τέτοια. Δεν θα τα καταφέρω. Προκατάληψη για όλους και για όλα.
Με αυτό τον τρόπο, εμείς οι ίδιοι αυτο-περιοριζόμαστε. Και δεν περιορίζουμε τη συμπεριφορά μας, προκειμένου να προστατευτούμε, αντίθετα περιορίζουμε τις ικανότητές μας.
Δεν πρέπει να φανούμε ανεπαρκείς. Γι’ αυτό δεν εξελισσόμαστε και μένουμε στάσιμοι. Ψάχνουμε κάποιον να μας αποδεσμεύσει, να μας τραβήξει και να μας σώσει, για να του δώσουμε τα εύσημα. Μας είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να βγάλουμε τον εαυτό μας από αυτή τη θέση. Γιατί σε αυτή την περίπτωση δεν πηγαίνουμε κόντρα στους περιορισμούς κάποιου άλλου, αλλά στους περιορισμούς που έχουμε θέσει εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας.
