Της Θεοδώρας Αγγελοπούλου,
Την περασμένη Πέμπτη, ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο: «Σύστημα στοχοθεσίας, αξιολόγησης και ανταμοιβής για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και άλλες διατάξεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα». Κάπως έτσι, εισήχθη για πρώτη φορά στη δημόσια σφαίρα η διαχειριστική προσέγγιση σε ό,τι αφορά το ανθρώπινο δυναμικό της, δείχνοντας ότι, αν και με αρκετή καθυστέρηση, υπάρχει η πολιτική θέληση για την έξοδο από τη νοοτροπία του γραφειοκρατισμού. Όπως αναφέρεται και εντός του νομοθετικού κειμένου, κύριος στόχος συνιστά η βελτίωση της λειτουργίας των υπηρεσιών και φορέων του δημόσιου τομέα, μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για την ανάπτυξη και ενδυνάμωση του προσωπικού και την εισαγωγή της έννοιας της αυτοαξιολόγησης.
Τα προαναφερθέντα επιτυγχάνονται με τον προσδιορισμό των απαραίτητων δεξιοτήτων για την άσκηση των καθηκόντων του προσωπικού και την αξιολόγησή του, μέσω στόχων, στην κατεύθυνση τόσο της συνεχιζόμενης βελτίωσης και ανάπτυξης όσο και της επιβράβευσης της απόδοσής του. Παράλληλα, επιδιώκεται η ενίσχυση της διαφάνειας του πλαισίου, το οποίο διέπει τους συνεργάτες των ιδιαίτερων γραφείων των μελών της Κυβέρνησης, των Υφυπουργών και των Γενικών και Ειδικών Γραμματέων. Βάσει του άρθρου 2 του σχεδίου νόμου, θεμελιώδη θέση στο παρόν κατέχουν ο καθορισμός ενός ενιαίου πλαισίου δεξιοτήτων για το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού της δημόσιας διοίκησης, όπως, επίσης, η θέσπιση ενός νέου, λειτουργικού και διαφανούς πλαισίου στοχοθεσίας και αξιολόγησης της απόδοσης στον δημόσιο τομέα. Ακόμη, προτεραιότητα αποτελούν η εγκαθίδρυση του θεσμού του Συμβούλου Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού στη δημόσια διοίκηση, η καθιέρωση ενός συστήματος ανταμοιβής των δημόσιων υπαλλήλων και η υιοθέτηση μεθόδου αυτοαξιολόγησης των υπηρεσιών και φορέων του δημόσιου.
Εισάγονται, επιπρόσθετα, ρυθμίσεις για τους συνεργάτες των ιδιαίτερων γραφείων των μελών της Κυβέρνησης, των Υφυπουργών, των Γενικών και Ειδικών Γραμματέων, με σκοπό τη διασφάλιση της ακεραιότητας και της λογοδοσίας των εν λόγω προσώπων. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω της δημοσιοποίησης των στοιχείων τους, καθώς και της συμπλήρωσης των υποχρεώσεών τους, τόσο κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης των καθηκόντων τους όσο και μετά από τον τερματισμό της. Γίνεται κατανοητό, λοιπόν, ότι οι νεοεισαχθείσες έννοιες, παρόλο τον γενικό χαρακτήρα τους, αποσκοπούν κατά τρόπο προσεγμένο –την αποτελεσματικότητα θα τη δείξει η εφαρμογή τους– στην πάταξη του πελατειακού συστήματος, αφενός σε ό,τι αφορά τις διοικητικές θέσεις οργανικής φύσεως και αφετέρου τις πολιτικές θέσεις μετακλητής φύσης, οι οποίες στελεχώνουν το κρατικό διοικητικό σύστημα της χώρας.
Για τη διευκόλυνση της εφαρμογής των νεοψηφισθέντων ρυθμίσεων ενυπάρχει εντός του κειμένου εννοιολογική οριοθέτηση, ώστε οι ιθύνοντες να έχουν στη διάθεσή τους τις απαραίτητες κατευθύνσεις για το πώς, το πότε και το γιατί υποχρεούνται, πέραν της προφανούς νομικής δέσμευσης, να διεκπεραιώσουν επιτυχώς τα θεωρητικά γεγραμμένα. Ωστόσο, αυτή η εννοιολόγηση έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο για να δώσει τις κατευθυντήριες γραμμές, που σε οποιοδήποτε νομοθέτημα υπάρχει η ανάγκη προσδιορισμού τους, αλλά και τις απαντήσεις στο γιατί είναι επιτακτική η αλλαγή της δημοσιοδιοικητικής κουλτούρας. Η θεωρητική ανάλυση προσφέρει τους λόγους που χρειάζεται ο κάθε προϊστάμενος και υπάλληλος εντός του δημοσίου τομέα, για να διαφοροποιήσει άμεσα τον τρόπο λειτουργίας και συμπεριφοράς του, μετά από τόσα χρόνια δημοσιοϋπαλληλικής ιδεολογικής στασιμότητας στην επίτευξη των στόχων και έργων.
Το “mentalité publique” αποκτά εκ νέου τα κίνητρα, ώστε να δοθεί βάση στην ποιοτική αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα ανά τομέα έργου και όχι στην απλή διεκπεραίωσή του, η οποία περιορίζεται στο αν κάτι το οποίο προβλεπόταν να υλοποιηθεί, έγινε πράξη ή έμεινε ανεκπλήρωτο. Συμπεραίνεται, λοιπόν, ότι απελευθερώνεται επιτέλους η διακριτική ευχέρεια των δημοσίων υπαλλήλων, ώστε οι τελευταίοι να εργάζονται με στόχο όχι απλά το κοινό όφελος, το οποίο οριοθετείται κανονιστικά, αλλά και για το κρατικό κέρδος, το οποίο κατ’ αναλογία θα συνεπάγεται το ατομικό τους συμφέρον, ύστερα από μία μακρά περίοδο λειτουργικής και εισοδηματικής αδράνειας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Νομοθετικό Έργο, Hellenic Parliament.gr, διαθέσιμο εδώ
