Της Νόρας Κούρτη,
Το outsourcing (εξωτερική ανάθεση) αποτελεί ένα οικονομικό και νομικό φαινόμενο. Πρόκειται για μια πρακτική οργάνωσης της παραγωγής και της εργασίας των επιχειρήσεων, με ευρεία εφαρμογή στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Χωρίζεται σε εγχώριο (onshore) οutsourcing, όταν ο αναλαμβάνων και ο αναθέτων βρίσκονται εντός της ίδιας επικράτειας, και σε εξωχώριο (offshore) οutsourcing, όταν η ανάθεση γίνεται σε επιχείρηση που βρίσκεται σε άλλη επικράτεια. Ως υπηρεσία μπορεί να αφορά διάφορες επιχειρησιακές λειτουργίες της οικονομικής διαχείρισης (πχ. φορολογική συμμόρφωση), την διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού (πχ. μισθοδοσία, στελέχωση), την εφοδιαστική αλυσίδα (πχ. μεταφορά και διανομή), τη διαχείριση εγκαταστάσεων (π.χ. συντήρηση, επισκευές, καθαρισμός), αλλά και νομικές υπηρεσίες, πωλήσεις, μάρκετινγκ, κλπ.
Στην πληροφορική μπορεί να αφορά υπηρεσίες και συντήρηση εφαρμογών, εξοπλισμού και δικτύων (ERP, CRM, Data centres, Intranet, κ.λπ.). Mε απλά λόγια, το οutsourcing είναι η διαδικασία με την οποία μία επιχείρηση αναθέτει ένα έργο σε κάποιο εξωτερικό συνεργάτη για να εξοικονομήσει χρήματα, ενέργεια, προσωπικό και χρόνο, αλλά και για να επιτύχει καλύτερο αποτέλεσμα, ιδιαίτερα αν απαιτείται εξειδίκευση στον συγκεκριμένο τομέα ή εργασία. Ανερχόμενη διάσταση είναι η ανάθεση δραστηριοτήτων έντασης γνώσης και εξειδικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών, όπως η Έρευνα και Ανάπτυξη, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας.
Αυτό που πρέπει να διευκρινιστεί είναι ότι η εξωτερική ανάθεση δεν αποτελεί σύμβαση έργου ούτε σύμβαση προσωρινής απασχόλησης που ρυθμίζεται στο νόμο 4055/2012. Στη σύμβαση outsourcing έρχεται ο εξωτερικός πάροχος να καλύψει μια πάγια και διαρκή επιχειρηματική ανάγκη. Είναι, λοιπόν, μια νομική σύμβαση με συμβαλλόμενα μέρη την επιχείρηση-πελάτη και την επιχείρηση-πάροχο.
Σύγχυση έχει προκαλέσει στο νομικό κόσμο η ρύθμιση του Προεδρικού Διατάγματος 178/2002, που εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που έχουμε μεταβίβαση επιχείρησης, εγκατάστασης ή τμήματος εγκατάστασης σε άλλον επιχειρηματία. Με απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία δέχθηκε έντονη κριτική, ταυτίζεται η εξωτερική ανάθεση με τη μεταβίβαση της επιχείρησης ακόμη και όταν αυτή δεν μεταβιβάζεται συνολικά, με αποτέλεσμα να έχουμε υπέρμετρο περιορισμό της οικονομικής δραστηριότητας και συνάμα περιορισμό της έννοιας της μεταβίβασης επιχείρησης.
Ωστόσο, η ειδοποιός διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι, αν πρόκειται για εντολή σε μια τρίτη επιχείρηση να διεκπεραιώσει μια συγκεκριμένη δραστηριότητα και επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια της τρίτης επιχείρησης ο τρόπος με τον οποίο θα φέρει εις πέρας τη διαδικασία τότε σαφέστατα δεν μπορεί να γίνει λόγος για μεταβίβαση επιχείρησης, και κατά συνέπεια να εφαρμοστεί το Π.Δ 178/2002. Εκτός, αν η εξωτερική ανάθεση συνοδεύεται από μεταβίβαση μιας οργανωμένης λειτουργίας υλικών ή άυλων περιουσιακών στοιχείων, η οποία συνιστά μια οικονομική ενότητα και διατηρεί την ταυτότητά της μετά την μεταβίβαση.
Παράλληλα, υπάρχουν δύο περιορισμοί της εξωτερικής ανάθεσης. Ο πρώτος έχει ήδη αναφερθεί στο Π.Δ 178/2002, που θέτει ειδικές και αυστηρές προϋποθέσεις. Επομένως, δραστηριότητες ή υπηρεσίες που εκτελούνται από τρίτους εκτός της επιχείρησης δεν θα είναι πλέον ελκυστικές και οι εργοδότες θα δυσκολεύονται να προχωρήσουν σε συμβάσεις εξωτερικής ανάθεσης, γιατί θα υπάρξουν απειλές για την υλοποίηση του Προεδρικού Διατάγματος. Ο δεύτερος περιορισμός αφορά τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Σύμφωνα με το άρθρο 2 του νόμου 1876/1990, «η συλλογική σύμβαση εργασίας μπορεί να ρυθμίζει ζητήματα σχετικά με την άσκηση της επιχειρηματικής πολιτικής, στο μέτρο που αυτή επηρεάζει άμεσα τις εργασιακές σχέσεις». Συνεπώς, μια εταιρία που καταφεύγει στο outsourcing ασκεί επιχειρηματική πολιτική που εμπίπτει στο πλαίσιο του ανωτέρου νόμου. Δύναται, λοιπόν, να απαγορευτεί η προσφυγή στο outsourcing, όσον αφορά τις καίριες λειτουργίες της επιχείρησης και τις δραστηριότητες που αποτελούν τον κορμό της.
Τέλος, τόσο τα οφέλη όσο και οι κίνδυνοι του outsourcing για οποιαδήποτε δραστηριότητα ή έργο θα πρέπει να εκτιμώνται και να υπολογίζονται ανάλογα, πριν προχωρήσει η οποιαδήποτε εταιρεία στην επιλογή αυτή και μάλιστα ελέγχοντας το νομοθετικό πλαίσιο και τους αντίστοιχους περιορισμούς. Η ανάθεση εργασιών είναι ένα εργαλείο που πρέπει να χρησιμοποιηθεί σωστά, μετά από σοβαρή μελέτη και συμβουλές από ειδικούς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Outsourcing – ευκαιρία για εξωστρέφεια, αύξηση παραγωγικότητας και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, διαθέσιμο εδώ
- «Outsourcing – Η ανάγκη που γίνεται τάση», διαθέσιμο εδώ
- Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΑΝΑΘΕΣΗ (OUTSOURCING) ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ, διαθέσιμο εδώ
