Του Πελοπίδα-Παναγιωτη Κουλούρη,
11η Σεπτεμβρίου 1986: Την τελευταία του πνοή αφήνει στην Αθήνα, ο «Νέστορας» της πολιτικής ζωής της χώρας, Παναγιώτης Κανελλόπουλος. Ο τίτλος αυτός του δόθηκε λόγω της μετριοπάθειάς του, της αυτοκριτικής και του ήθους του. Διετέλεσε για σύντομο χρονικό διάστημα πρωθυπουργός (1945, 1967). Υπήρξε μία ιδιαίτερη περίπτωση, ένα «φαινόμενο», καθώς η παρουσία του ήταν έντονη τόσο στην πολιτική όσο και στη νεοελληνική γραμματεία και φιλοσοφία. Το 1929 υπήρξε ο νεότερος, ως τότε, ακαδημαϊκός, καθώς ανέλαβε υφηγητής της έκτακτης αυτοτελούς έδρας της Κοινωνιολογίας στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Προερχόταν από πολιτική οικογένεια από την πλευρά της μητέρας του, η οποία ήταν αδελφή του Δημητρίου Γούναρη, πρώην πρωθυπουργού της χώρας. Γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13 Δεκεμβρίου 1902. Το 1919 ενεγράφη στη Νομική Σχολή Αθηνών και από το 1920 ως το 1923 φοίτησε στη Νομική Σχολή της Χαϊδελβέργης, από όπου και αναγορεύτηκε διδάκτωρ του Δικαίου, και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μονάχου.
Το 1926, στην Οικουμενική Κυβέρνηση Αλεξάνδρου Ζαΐμη, ανέλαβε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας. Το 1932 διορίστηκε ως Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, αλλά παραιτήθηκε για να υποβάλει υποψηφιότητα στην έδρα της Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Ιανουάριο του 1933 εξελέγη καθηγητής και το 1934 εξελέγη πρόεδρος του νεοϊδρυθέντος Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ).
Με το ξέσπασμα του ελληνο-ιταλικού Πολέμου, ο 38χρονος Κανελλόπουλος κατετάγη ως οπλίτης στη 13η Μεραρχία Αρχιπελάγους στην πρώτη γραμμή (Πόγραδετς – Κορυτσά). Κατά την περίοδο της ναζιστικής κατοχής ίδρυσε την αντιστασιακή ομάδα «Στρατιά των σκλαβωμένων νικητών», η οποία, αργότερα ονομάστηκε ΠΕΑΝ (Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων) και το Φεβρουάριο του 1942, καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο από ιταλικό στρατοδικείο. Στις 31 Μαρτίου διέφυγε, μυστικά, στην Ερυθραία της Μικράς Ασίας και από εκεί μετέβη στο Κάιρο, την έδρα της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης. Στο Κάιρο ανέλαβε Αντιπρόεδρος και Υπουργός Εθνικής Αμύνης της Κυβέρνησης Εμμανουήλ Τσουδερού.
Ήταν της άποψης πως η εξόριστη κυβέρνηση θα έπρεπε να παραιτηθεί μόλις ελευθερωνόταν η Ελλάδα, με σκοπό να σχηματιστεί κυβέρνηση, στην οποία θα συμμετείχαν όλες οι πολιτικές δυνάμεις. Ο Κανελλόπουλος τασσόταν υπέρ της εθνικής συμφιλίωσης, καθώς πίστευε, πως αν δεν προκηρυχθεί δημοψήφισμα, δε θα επέλθει ηρεμία στο στράτευμα και προέβλεψε, πως σε αντίθετη περίπτωση, η Ελλάδα θα οδηγούταν σε εμφύλιο πόλεμο. Ωστόσο, έχει κριθεί για ορισμένα από τα λεγόμενά τού, ο Κανελλόπουλος. Στην πρώτη του συνάντηση με το στρατηγό Τζέιμς Βαν Φλιτ, του είπε: «Στρατηγέ, ιδού ο στρατός σας», εννοώντας τον Εθνικό Στρατό. Επίσης, είχε χαρακτηρίσει τη Μακρόνησο ως «Νέο Παρθενώνα», ενώ στην αυτοκριτική του δήλωσε πως είχε μετανιώσει για αυτά τα λόγια.
Το διάστημα 17 – 20 Μαΐου 1944, ο Κανελλόπουλος συμμετείχε στο Συνέδριο του Λιβάνου, το οποίο είχε ως στόχο το σχηματισμό Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, τον αφοπλισμό και την ενοποίηση των αντιστασιακών δυνάμεων. Στις 8 Ιουνίου, ορκίστηκε το δεύτερο κλιμάκιο υπουργών, μεταξύ άλλων και ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος. Στις 27 Σεπτεμβρίου μετέβη ως πληρεξούσιος της κυβέρνησης στην Καλαμάτα, την Τρίπολη και την Πάτρα, με στόχο την κατάπαυση των εμφύλιων συγκρούσεων.
Στις 23 Οκτωβρίου διορίστηκε Υπουργός Ναυτικών και προσωρινά Παιδείας και στις 12 Δεκεμβρίου ανέλαβε και χρέη Υπουργού Οικονομικών. Μετά τα «Δεκεμβριανά» του 1944, η Κυβέρνηση παραιτήθηκε, στις 3 Ιανουαρίου 1945. Από το Νοέμβριο του 1945 ως το 1959, ο Κανελλόπουλος ανέλαβε σημαντικές κυβερνητικές θέσεις: Πρωθυπουργός (1-22/11/1945), Υπουργός των Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του Θεμιστοκλή Σοφούλη (20 Ιανουαρίου 1949), Αντιπρόεδρός και Υπουργός Στρατιωτικών, Ναυτικών και Αεροπορίας (23 Μαρτίου 1950), Υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου και Υπουργός Εθνικής Αμύνης (4 Δεκεμβρίου 1951), ένας εκ των δύο Αντιπροέδρων στην Κυβέρνηση Παπάγου (15 Δεκεμβρίου 1954). Συνεργάστηκε προεκλογικά με την ΕΡΕ (1956, 1958) και διορίστηκε Αντιπρόεδρος του υπουργικού Συμβουλίου (5 Ιανουαρίου 1959). Λόγω της κρίσης των σχέσεων Καραμανλή-Ανακτόρων, ο πρώτος παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία και τη διοίκηση της ΕΡΕ ανέλαβε τριμελής επιτροπή, υπό τους Παναγιώτη Κανελλόπουλο, Κωνσταντίνο Ροδόπουλο και Παναγή Παπαληγούρα, κατά το διάστημα της παραμονής του στο εξωτερικό. Στις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963, η ΕΡΕ ήρθε δεύτερη, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής παραιτήθηκε από τη θέση του προέδρου του κόμματος και τον διαδέχθηκε ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος.
Μετά τα Ιουλιανά του 1965, και τη δημιουργία κυβερνήσεων από πρώην στελέχη της ΕΚ ή της ΕΡΕ στήριξε τις τρεις διαδοχικές κυβερνήσεις Γεωργίου Αθανασιάδη-Νόβα, Ηλία Τσιριμώκου και Στέφανου Στεφανόπουλου. Το Δεκέμβριο του 1966, ο Κανελλόπουλος και ο Παπανδρέου ήρθαν σε συμφωνία για τη διεξαγωγή εκλογών, ενώ η ΕΡΕ απέσυρε την στήριξή τής από την κυβέρνηση Στεφανόπουλου, η οποία παραιτήθηκε την 22η Δεκεμβρίου. Η συμφωνία προέβλεπε εκλογές με απλή αναλογική και το σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης (κυβέρνηση Ιωάννη Παρασκευόπουλου), η οποία στηρίχθηκε από τα δύο μεγάλα κόμματα. Στις 3 Απριλίου 1967, τα δύο κόμματα διαφώνησαν για την ισχύ της κοινοβουλευτικής ασυλίας και μετά από τη διάλυση της Βουλής και έτσι η συναίνεση μεταξύ τους έπαψε να υφίσταται.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Β΄, ανέθεσε το σχηματισμό κυβέρνησης στον Κανελλόπουλο (δεύτερη πρωθυπουργική θητεία), χωρίς να καταφέρει να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή, η οποία διαλύθηκε στις 14 Απριλίου 1967 με σκοπό τη διενέργεια εκλογών στις 28 Μαΐου. Ωστόσο, τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου 1967, εκδηλώθηκε το πραξικόπημα των Συνταγματαρχών. Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος φυλακίστηκε και έτσι υπήρξε ο τελευταίος Πρωθυπουργός της προδικτατορικής περιόδου.
Μεταπολιτευτικά ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος εξελέγη δύο φορές ανεξάρτητος βουλευτής συνεργαζόμενος με το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας το 1977 και το 1981. Το 1980 προτάθηκε, παρά τη θέλησή του, από τα κόμματα της αντιπολίτευσης ως υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Είναι ο μοναδικός βουλευτής της ΝΔ που το 1982, όταν ψηφιζόταν ο νόμος (1285/1982) για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, ψήφισε υπέρ της κύρωσής του, τασσόμενος υπέρ της εθνικής συμφιλίωσης. Το 1985 ο Ανδρέας Παπανδρέου του πρότεινε την Προεδρία της Δημοκρατίας, αλλά εκείνος αρνήθηκε. Το ίδιο έτος, η ΝΔ επέβαλε όριο ηλικίας για τη συμμετοχή βουλευτών στις εκλογές και αναγκάστηκε να αποσυρθεί από την πολιτική.
Τέλος, το σημαντικότερο συγγραφικό έργο του Παναγιώτη Κανελλόπουλου ήταν η «Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος», ενώ δημοσίευσε ποιητικές συλλογές, μυθιστορήματα και θεατρικά έργα. Το 1957 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το Αριστείο Γραμμάτων για το έργο του «Γεννήθηκα το 1402» και το 1959 εξελέγη ισόβιο μέλος της. Το 1976, η Βουλή των Λόρδων τον τίμησε για την πανευρωπαϊκή του συγκρότηση και το 1982 τιμήθηκε με το μετάλλιο Γκαίτε. Το 1979 εξελέγη ξένος εταίρος της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών. Τέλος, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος είχε τιμηθεί από το βασιλιά Παύλο και το βασιλιά Κωνσταντίνο Β΄, καθώς και με 16 ακόμη ελληνικά και ξένα ανώτατα παράσημα και διακρίσεις. Μιλούσε γερμανικά, γαλλικά και αγγλικά.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1996. Το 2014 ξεκίνησε τις σπουδές του, στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Πάντειου Πανεπιστημίου αποφοιτώντας το 2018. Τον Οκτώβριο ξεκίνησε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Νεαπόλεως Πάφου στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα "Νεότερη και Σύγχρονη Ευρωπαϊκή και Ελληνική Ιστορία". Στο OffLine Post αρθρογραφεί για τις κατηγορίες Πολιτικού και Ιστορίας.
