Της Θεοδώρας Αγγελοπούλου,
Ο Κινέζος πρέσβης, Σιάο Τζουντσένγκ, παρουσιάστηκε στο Συμπόσιο που διοργάνωσε το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη για τα 50 χρόνια διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας και της Κίνας και απηύθυνε λόγο, προκειμένου να κάνει σαφή την πολιτική και διάθεση της τελευταίας προς τη χώρα μας. Η κινεζική στρατηγική πρωτοβουλία του Belt and Road Initiative τοποθετεί την Ελλάδα σε φάρο του εν λόγω εγχειρήματος στην Ευρώπη. Αναλυτικότερα, έχει κατορθώσει την αναβάθμιση του Πειραιά σε εμπορικό και μεταγωγικό κομβικό σύνδεσμο της Ασίας και της Αφρικής με την Ευρώπη, ως προς τις θαλάσσιες οδούς – σε βάρος, ωστόσο, του ελληνικού ανθρωπίνου δυναμικού – και, γενικότερα, με την ενδυνάμωση των δεσμών μας στο ναυτιλιακό και ενεργειακό επίπεδο κυρίως σε ό,τι αφορά τις εταιρικές συνεργασίες.
Η γεωπολιτική και γεωστρατηγική σημασία των ελληνοκινεζικών σχέσεων, σε ό,τι αφορά τον επενδυτικό τομέα δυσαρεστεί έντονα την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς απειλεί τη δική της αυτοτέλεια και ανάπτυξη – ιδιαίτερα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης. Προκαλεί τον φόβο για αποσάθρωση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και του φιλελεύθερου κεκτημένου το γεγονός ότι κράτη-μέλη σε κατάσταση οικονομικής ύφεσης, όπως η Ελλάδα και παρά τις αναπτυξιακές προοπτικές της, στον βωμό της πολυπόθητης οικονομικής ανάπτυξης, παραβλέπει τις αυταρχικές πρακτικές της Κίνας που επικρατούν στο εσωτερικό της. Όμως, στην πραγματικότητα τα κράτη-μέλη δεν βρίσκονται μπροστά σε ένα σαφές δίλημμα σωστού και λάθους, αλλά εμπλέκονται σε μία άπλετη γκρίζα ζώνη, όπου για να διατηρήσουν τη δική τους φιλελεύθερη και δημοκρατική ευημερία, επιδιώκουν την ενίσχυση των οικονομικών τους συμφερόντων με κράτη, τα οποία αποτελούν πλέον τα βαρίδια του πολυπολικού μας συστήματος.
Σαφώς και μία τέτοια συνεργασία ευνοεί το μεγάλο ψάρι με τα μεγάλα σχέδια, αλλά οι πραγματικές ευθύνες ίσως δεν πρέπει να αναζητούνται στα ρεαλιστικά κίνητρα μεγέθυνσης της ισχύος, που επικρατούν εκ των ουκ άνευ, όσους περιορισμούς και να θέτει το διεθνές δίκαιο, το οποίο προφανώς και πρέπει να υφίσταται, για να διατηρεί την ισορροπία και τη νομιμότητα. Το πραγματικό πρόβλημα, λοιπόν, είναι γιατί το ίδιο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα δεν παρέχει στα μέλη της παρόμοια κίνητρα ανάπτυξης με κερδοφόρες προοπτικές, οι οποίες να υπερβαίνουν κατά πολύ τα εγκεκριμένα κονδύλια του προϋπολογισμού της Ένωσης. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η απάντηση είναι πολύ απλή: η χώρα μας ταυτίζει το ενωσιακό εγχείρημα με τα μνημόνια και τη λιτότητα. Χωρίς να αρνείται κανείς τα πολιτικά λάθη της Μεταπολίτευσης, αλλά και τα μοναδικά οφέλη που παρέχει η συμμετοχή μας στην Ε.Ε., σε μία στιγμή που η Ελλάδα χρειαζόταν περισσότερο από ποτέ την ευρωπαϊκή στήριξη, ουσιαστικά και όχι πιστοληπτικά, αντιμετώπισε εσωστρέφεια και καχυποψία.
Εύλογα, οδηγείται κανείς στο συμπέρασμα για τη στροφή σε προσοδοφόρες οικονομικές συνεργασίες προς την Ανατολή, οι οποίες μπορεί να μην πλήττουν τη σαφή θέση μας στο δυτικό στρατόπεδο γεωστρατηγικών συμφερόντων –ακόμη– αλλά σίγουρα δεν είναι ευχάριστο για τους δυτικούς συμμάχους μας, από τη στιγμή που η Κίνα απειλεί ευθέως τα δικά τους συμφέροντα.
Καταληκτικά, πέραν αυτού, δεν θα ήταν λάθος να εμβαθύνουμε και στους ιστορικούς δεσμούς μας. Το πολιτισμικό κριτήριο πάντα επηρέαζε και θα εξακολουθεί να το πράττει, καθώς φαίνεται να επηρεάζει τους λαούς, παρόλη την παγκοσμιοποίηση, η οποία έχει επιφέρει την αφύπνισή τους είτε μέσω της δημοκρατικής τους θωράκισης είτε μέσω της ριζοσπαστικοποίησής τους. Στην περίπτωση της Κίνας και της Ελλάδας, από τους δύο αρχαιότερους πολιτισμούς του κόσμου πάντα, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, υπήρχε ο «δρόμος του μεταξιού» να τις συνδέει. Ένας τέτοιος δεσμός και μία τέτοια πολιτισμική συνδιαλλαγή στο πεδίο των τεχνών και των γραμμάτων είναι δύσκολο να σπάσει, καθότι η ιστορική τους συνέχεια έχει θέσει τα δικά της τείχη απέναντι στα όποια γεωστρατηγικά συμφέροντα, γεγονός που αποδεικνύεται από τα μεγάλα τουριστικά κύματα από την Κίνα στη χώρα μας, αλλά και τις συνεργασίες στο πεδίο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με δράσεις που τονώνονται ολοένα και περισσότερο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Κινέζος πρέσβης: Ελλάδα και Κίνα πάντα σέβονταν και στήριζαν η μια την άλλη, ανεξάρτητα από τις διεθνείς συνθήκες, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
