Του Ανδρέα Βλάχου,
Ο Αμερικανός σκηνοθέτης Robert Eggers καθιερώθηκε ως μια μοναδική κινηματογραφική φωνή με το ανατριχιαστικό New England Folktale του 17ου αιώνα The Witch και ακολούθησε το The Lighthouse, ένα συναρπαστικό όνειρο γοργόνων και φόνων. Και οι δύο ταινίες είχαν μια ατμόσφαιρα που μπορούσες να γευτείς, και δημιούργησαν αρετές από τους σχετικά χαμηλούς προϋπολογισμούς τους, δημιουργώντας εκτεταμένους κόσμους από πενιχρούς πόρους.
The Northman. Η τρίτη κινηματογραφική σφραγίδα του Eggers πρόκειται για ένα έπος των Βίκινγκ, ο προϋπολογισμός του οποίου φέρεται να ξεπερνά τα 70 εκατ. δολάρια, που έρχεται σαν ένα συγκλονιστικό συνονθύλευμα των Beowulf, Hamlet (ο Eggers και ο Shakespeare μοιράζονται μια σκανδιναβική πηγή μύθου) και το Valhalla Rising του Nicolas Winding Refn, με τόνους που συνάδουν περισσότερο με το The Dark Knight παρά The Green Knight. Γράφτηκε από κοινού με τον Ισλανδό ποιητή Sjón και περιγράφεται από τον Eggers ως μια προσπάθεια να γίνει «η καθοριστική ταινία Βίκινγκς», είναι τόσο φιλόδοξη όσο και παράλογη και, μερικές φορές, βαρετή – γεμάτη με μπερδεμένα επιθέματα για την εκδίκηση και τη μοίρα που άλλες φορές ψιθυρίζονται, και άλλες αντηχούν ηχηρά και αιματηρά. Πρόκειται για μια ιστορία παιδιών, γεννημένων από τη βαρβαρότητα, στην οποία οι βασανισμένοι άντρες απορρίπτουν την ευτυχία για να βουτήξουν στα παγωμένα νερά αναζητώντας μια μάχη, ενώ οι μέλλουσες μητέρες ουρλιάζουν στους θεούς, μια ιστορία με κεφάλαια που διαδραματίζονται από το «Χρόνια αργότερα» και που εν τέλει μας οδηγούν στις «Πύλες της Κόλασης».
Ανοίγουμε το φανταστικό βασίλειο του Όρκνεϊ/Σέτλαντ, το 895 μ.Χ. Εδώ, ο βασιλιάς Aurvandil (Ethan Hawke) δολοφονείται από τον ετεροθαλή αδερφό του Fjölnir (Claes Bang) μπροστά στον μικρό γιο του, Amleth (Oscar Novak), ο οποίος μετά βλέπει τη μητέρα του, βασίλισσα Γκουντρούν (Nicole Kidman), να παρασύρεται ουρλιάζοντας. «Θα σε εκδικηθώ πατέρα. Θα σε σώσω μητέρα. Θα σε σκοτώσω Fjölnir!» γίνεται η κραυγή μάχης του Amleth, ο οποίος μεγαλώνει και γίνεται ένας μανιακός πολεμιστής με σιδερένιο ξίφος και παγωμένη καρδιά, τον οποίο υποδύεται ο Alexander Skarsg ård, στη χώρα της Ρωσίας, με μια ιδιαίτερη μυϊκή ευαλωτότητα. Ένα εντυπωσιακό εκτεταμένο πλάνο (ένα από τα πολλά) παρακολουθεί μια μεθυσμένη επιδρομή σε ένα σλαβικό χωριό, μοιράζοντας τσεκούρια σε κεφάλια (οι χαρακτήρες στο The Northman αναγνωρίζονται από μέρη του προσώπου τους που λείπουν) ως πτερύγιο πουλερικών στο βάθος μέσα σε πυθονική λάσπη.
Μια συνάντηση με έναν οραματιστή-μέντιουμ (σε μια περίτεχνα κομμένη γκροτέσκ σκηνή) βάζει τον Amleth σε έναν κυκλικό κόμβο προς την Ισλανδία, χαρακτηρίζοντας τον εαυτό του σκλάβο για να διεισδύσει στον κύκλο του θείου του. Κατά την άφιξη, χτυπά με κεφάλι έναν άνδρα σε έναν πολτό, ενώ παίζει ένα άθλημα που μοιάζει με διασταύρωση κουίντιτς και ρόλεϊμπολ, κερδίζοντας έτσι την έγκριση της εν διαστάσει μητέρας του, η οποία τώρα ζει και έχει οικογένεια με τον Fjölnir. Είναι μια διασκευή που φαίνεται να της αρέσει, αν και ο Amleth ξέρει ότι απλώς προσποιείται. Υπάρχουν πολλές και μερικές φορές, αντικρουόμενες ερμηνείες στο The Northman: κάποιες λίγο μουτρωμένες, άλλες σκυθρωπός, άλλες βαριεστημένες, άλλες θεατρικές, συνδετικός άξονας των οποίων, η κατά καιρούς γελοία αγγλική γλώσσα της ταινίας με σκανδιναβικό ήχο, οι οποίες, όμως, δεν ξενίζουν τον θεατή και μάλιστα εντείνουν τη μυθολογική υπόσταση του φιλμ (αποχρώσεις προφοράς του The Last Duel). Ο Amleth αποκτά επίσης μια λεπίδα αρθουριανού τύπου που μπορεί να ξετυλιχθεί μόνο υπό προβλεπόμενες συνθήκες και συνεργάζεται με την Olga (η πρωταγωνίστρια του The Witch, Anya Taylor-Joy), της οποίας ο χαρακτήρας συνοψίζεται περίτρανα στη φράση: «Η δύναμή σου σπάει τα κόκαλα των ανδρών. Εγώ έχω την πονηριά να τους σπάσω τα μυαλό».
Ο Eggers είχε πάντα ένα έξυπνο μάτι για αυτήν την ιδιαίτερη σύζευξη μεταξύ του πραγματικού/υλικού κόσμου και του φανταστικού/άυλου, αναμειγνύοντας τη γήινη απτική με τα απόκοσμα όνειρα με εντυπωσιακό τρόπο. Αυτή η ποιότητα βρίσκεται στο προσκήνιο στο The Northman.
Ωστόσο, παρ’ όλα τα οπτικά του πραξικοπήματα (σκηνικά που κόβουν την ανάσα, αποτυπωμένα υποβλητικά από τον κινηματογραφιστή Jarin Blaschke) καθώς και το πολυεπίπεδο soundtrack (οι συνθέτες Robin Carolan και Sebastian Gainsborough μάς τοποθετούν ακριβώς εκεί στο τοπίο), υπάρχει κάτι περίεργο που οργίζει την αιματηρή αποστολή του Amleth. Ενώ η αφήγηση του Norns-of-fate (Μοίρες) μπορεί να επινοήσει αρκετές ανατροπές τύχης και συμπάθειας, υπάρχει λίγο από το πραγματικά παράξενο και άγνωστο στοιχείο, που έκανε τα δύο πρώτα φιλμ του Eggers τόσο απολαυστικά. Η τρέλα που κρύβεται εδώ, αν και υποβόσκουσα, δίνει μια άλλη πνοή σε ένα κλασικό ιστορικό δράμα και συνάμα απογειώνεται χάρη στον αυξημένο προϋπολογισμό της παραγωγής, καταφέρνοντας έτσι να υπνωτίσει τον θεατή και να τον ταξιδέψει.
Το The Northman είναι μια τρομερά βίαιη, μηδενιστική και χαοτική ιστορία για τον ατελείωτο κύκλο της βίας, την επιλογή ανάμεσα στο να αγαπάς τους φίλους σου και να μισείς τους εχθρούς σου – που αποδεικνύεται ότι δεν είναι καθόλου επιλογή και το νήμα της μοίρας, από το οποίο «στάζει» η νόστιμη τοξίνη της αρρενωπότητας. Μια αναδιατύπωση της κλασικής ιστορίας, που θα αποτελέσει το σύγχρονο «παραμύθι» του κινηματογράφου.
Αν το πεπρωμένο, σας οδηγήσει προς τον Βορρά… μην το αρνηθείτε.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Northman: Ίσως η πιο αιματοβαμμένη ταινία της χρονιάς, popaganda.gr, διαθέσιμο εδώ.
- Στο The Northman, η τοξική αρρενωπότητα είναι ανεξέλεγκτη, oneman.gr, διαθέσιμο εδώ.
