Της Χριστίνας Μαυρέα,
Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, με απόφασή της καλεί το υπουργείο Παιδείας να μεριμνήσει για την άμεση κατάργηση της αναγραφής του θρησκεύματος και της ιθαγένειας στα απολυτήρια της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στο μηχανογραφικό σύστημα «myschool» και στη δήλωση του μαθητή ή του γονέα ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος, προκειμένου να απαλλαγεί από το μάθημα των Θρησκευτικών.
Η Αρχή Προστασίας έκρινε αντισυνταγματική, μη νόμιμη και αντίθετη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) την αναγραφή ιθαγένειας και θρησκεύματος στα στοιχεία που τηρούνται στο σχολείο, κάνοντας δεκτές τις προσφυγές της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ) και της Ένωσης Άθεων.
Η ΕλΕΔΑ, στην αναφορά της στην Αρχή Προστασίας για το ζήτημα της υποχρεωτικής αναγραφής του θρησκεύματος αλλά και της ιθαγένειας στα απολυτήρια του γυμνασίου και του λυκείου, υποστήριζε ότι η εν λόγω αναγραφή είναι αντισυνταγματική και ότι υπάρχει ήδη από το 2002 σχετική απόφαση της Αρχής. Σε τότε ανακοίνωσή της, η ΕλΕΔΑ αναφέρει ότι, «το θρήσκευμα, που αποτελεί και ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο, προσβάλλεται με τις αποφάσεις αυτές το δικαίωμα κάθε προσώπου να μην το αποκαλύπτει κατά το άρθρο 13 του Ελληνικού Συντάγματος, η δε απαγόρευση συλλογής και επεξεργασίας στοιχείων που αφορούν το θρήσκευμα προσώπων (και μάλιστα ανηλίκων κατά κανόνα προσώπων) απαγορεύεται και από τη συνδυασμένη ερμηνεία των άρθρων 13 και 9Α του Συντάγματος». Συμπληρώνει ακόμη ότι, «η αναγραφή του θρησκεύματος στους τίτλους σπουδών συνοδεύει το άτομο εις το διηνεκές και το εκθέτει σε δυσμενείς διακρίσεις, ιδίως στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας». Από την πλευρά της, η Ένωση Άθεων υποστήριζε ότι το μάθημα των Θρησκευτικών είναι ένα μάθημα που αντί να υπηρετεί την παιδεία, εξασφαλίζει θέσεις εργασίας και υπηρετεί άλλες σκοπιμότητες.
Η προσφυγή αφορούσε τις αναφορές θρησκεύματος και ιθαγένειας:
- στα απολυτήρια της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης,
- στο μηχανογραφικό σύστημα «myschool»,
- στη δήλωση του μαθητή ή του γονέα ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος προκειμένου να απαλλαγεί από το μάθημα των θρησκευτικών.
Η Αρχή Προστασίας με την υπ’ αριθμ. 28/2019 απόφασή της, έκανε δεκτές τις προσφυγές τόσο της ΕλΕΔΑ, όσο και της Ένωσης Άθεων. Έκρινε ότι, «η αναγραφή του θρησκεύματος και της ιθαγένειας στα στοιχεία που τηρούνται στο σχολείο, στους τίτλους και πιστοποιητικά σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και στο πληροφοριακό σύστημα «myschool», καθώς και η ύπαρξη αντίστοιχων πεδίων στα σχετικά έντυπα, ανεξαρτήτως αν είναι προαιρετική η συμπλήρωσή τους και η δήλωση ότι ο μαθητής δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος και εξ αυτού επικαλείται λόγους θρησκευτικής συνείδησης για την απαλλαγή του από το μάθημα των Θρησκευτικών, δεν είναι νόμιμες».
Και δεν μπορούν να θεωρηθούν νόμιμες, καθώς αντιβαίνουν στις διατάξεις του Συντάγματος, σύμφωνα με τις οποίες κατοχυρώνεται η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και η θρησκευτική ελευθερία, στα σχετικά έγγραφα της ΕΣΔΑ, αλλά και στη θεμελιώδη αρχή της αναγκαιότητας της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Τέλος, η Αρχή Προστασίας καλεί το Υπουργείο Παιδείας να:
Α) «απόσχει από τις ως άνω μη σύννομες πράξεις επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων των μαθητών,
Β) μεριμνήσει για την άμεση τροποποίηση των σχετικών ρυθμίσεων και να λάβει κάθε αναγκαίο μέτρο προκειμένου να μην αναγράφεται πλέον το θρήσκευμα και η ιθαγένεια στα στοιχεία που τηρούνται στο σχολείο και στους τίτλους σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και στο πληροφοριακό σύστημα «myschool»
Γ) εκδώσει κάθε αναγκαία οδηγία προς τις οικείες εκπαιδευτικές αρχές και τους διευθυντές των σχολείων ώστε, εφεξής, για την απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών να μην απαιτείται η δήλωση ότι ο μαθητής δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος, αλλά το δικαίωμα αυτό να ασκείται (από τον ίδιο τον μαθητή αν είναι ενήλικος ή από τους γονείς αν είναι ανήλικος) κατ’ επίκληση, αποκλειστικά και μόνον λόγων συνείδησης».
Ο πρόεδρος της ΕλΕΔΑ, Γιάννης Φ. Ιωαννίδης, χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη απόφαση της Αρχής πολύ σημαντική. «Πρόκειται για μία απόφαση που δικαιώνει το ρόλο της Ανεξάρτητης Αρχής ως προστάτιδας των δικαιωμάτων, η οποία λειτουργεί εγγυητικά, όταν η νομοθετική και εκτελεστική εξουσία αποτυγχάνουν να διασφαλίσουν επαρκώς τους όρους άσκησης της θρησκευτικής ελευθερίας και της προστασίας ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων στον χώρο της εκπαίδευσης. Ελπίζουμε αυτή τη φορά το υπουργείο Παιδείας να συμμορφωθεί προς τις συστάσεις της Αρχής».
Η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, σε συνέντευξή της στο ραδιόφωνο του Alpha απέφυγε να σχολιάσει από την πλευρά της την απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσε στο Ηράκλειο, Κρήτης. Είναι απόφοιτη της Φιλοσοφικής Σχολής του τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών (Πανεπιστήμιο Κρήτης). Μεγάλες της αγάπες ο αθλητισμός, το διάβασμα, η μουσική και το γράψιμο.
