Του Χρήστου Παπαγεωργίου,
Η επιστροφή των φοιτητικών εκλογών την αυριανή μέρα, μετά από δύο ολόκληρα χρόνια, φαίνεται πως έχει οξύνει αρκετά τα πνεύματα και έχει προκαλέσει τις αναμενόμενες αντιδράσεις. Πρωτοετείς φοιτητές που δεν επιθυμούν να ασχοληθούν ιδιαιτέρως με το ζήτημα δράττονται της ευκαιρίας να αξιοποιήσουν τις κενές ημέρες, προκειμένου να απουσιάσουν από τις σχολές. «Ιεροκήρυκες» συγκεκριμένων φοιτητικών παρατάξεων περιδιαβαίνουν στους διαδρόμους των πανεπιστημίων αναζητώντας κοινό και γιγάντια χειροποίητα πανό με πομπώδη συνθήματα κοσμούν τους εσωτερικούς –αλλά και εξωτερικούς– τοίχους των πανεπιστημιακών κτιρίων. Φυσικά, δεν θα μπορούσαν να λείπουν και ακραία περιστατικά, όπως η αδικαιολόγητη και απρόκλητη επίθεση ατόμων του αντιεξουσιαστικού χώρου εναντίον μελών της φοιτητικής παράταξης ΔΑΠ-ΝΔΦΚ στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), εντείνοντας, έτσι, το κλίμα ανασφάλειας που επικρατεί εντός των χώρων των Πανεπιστημίων.
Όπως κάθε χρόνο, λοιπόν, έτσι και φέτος, τίθεται το ερώτημα του αν είναι αναγκαία η συμμετοχή των φοιτητών στις εκλογές. Πώς πραγματικά ωφελείται ο φοιτητής από τις εκλογές, που λαμβάνουν χώρα εντός των ΑΕΙ; Με ποιον τρόπο θα εξιλεωθούν οι δαιμονοποιημένες φοιτητικές εκλογές, που εδώ και χρόνια έχουν αποτυπωθεί στον νου των σπουδαστών ως μια απασχόληση για την αποκόμιση μικροκομματικού οφέλους;
Ας κάνουμε μια μικρή αναδρομή στα σχολικά μας χρόνια. Εφόσον θεωρούμε το σχολείο ως μια μικρογραφία της κοινωνίας και δεν παραλείπουμε να το διατυμπανίζουμε συνεχώς, θα ήταν σχεδόν «εγκληματικό» να μην θεωρήσουμε το Πανεπιστήμιο ως τον χώρο σμίλευσης των μελλοντικών επαγγελματιών και των τωρινών πολιτών, που σύντομα θα χρειαστεί να στηρίξουν με την ψήφο τους το κόμμα που αντιπροσωπεύει τους ίδιους και να διαμορφώσουν αναλόγως το πολιτικό τους προφίλ. Στις φοιτητικές εκλογές, δίνεται η ευκαιρία στον φοιτητή να εξερευνήσει την κάθε παράταξη ξεχωριστά, να μελετήσει τις διεκδικήσεις της, να αντιληφθεί εάν τα αιτήματά τους ανταποκρίνονται πράγματι στα δεδομένα της αντικειμενικής πραγματικότητας, που έχει διαμορφωθεί από προηγούμενες κυβερνήσεις, αλλά και από ορισμένα άτομα που έχασαν εδώ και κάποια χρόνια τα προνόμια της ακαδημαϊκής τους ταυτότητας, δεν κατάφεραν να εξελιχθούν και ίσως δεν θα έπρεπε να παρεμβαίνουν στους χώρους των ιδρυμάτων.
Οι φοιτητικές εκλογές παρέχουν, επίσης, τη δυνατότητα στον εκάστοτε φοιτητή να εκφράσει ανοιχτά και ελεύθερα τις πεποιθήσεις του, υπό την προϋπόθεση, βέβαια, πως η ελευθερία αυτή δεν υποσκάπτεται από «πολιτικούς αντιπάλους». Περιστατικά, όπως ο βανδαλισμός των γραφείων της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς τον Φεβρουάριο του 2020, η χειροδικία σε βάρος φοιτητών από αντιφρονούντες εντός των ακαδημαϊκών χώρων και η παρεμπόδιση κατασκευής ωφέλιμων για τους φοιτητές έργων αποτελούν τροφή για σκέψη προς σπουδαστές και μη για τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για την προστασία της διακίνησης ιδεών και της ελεύθερης έκφρασης απόψεων. Αναπόσπαστο κομμάτι των φοιτητικών εκλογών αποτελεί και η δικτύωση των φοιτητών. Αναπτύσσουν σχέσεις με συμφοιτητές τους, ομοϊδεάτες και μη, καλλιεργούν την κριτική τους σκέψη, δίνουν έμφαση στον ουσιαστικό διάλογο και στις εποικοδομητικές συζητήσεις με αληθινά αποτελέσματα, και όχι στην παραφιλολογία, στις «περί ανέμων και υδάτων» συζητήσεις για κατά φαντασίαν αλλαγές και στους αλλαλαγμούς.
Υπάρχουν πράγματα που θα ήταν προτιμότερο να αλλάξουν ή να μην υπήρχαν; Η απάντηση σε μερικούς θα ήταν προφανής και ίσως γραφική. «Κατάργηση των φοιτητικών παρατάξεων», με την πεποίθηση ότι η δημιουργία τους αποτελεί καθαρά ελληνικό φαινόμενο. Δυστυχώς –ή ευτυχώς– η Ελλάδα δεν πρωτοτύπησε και σε αυτόν τον τομέα. Φοιτητικές παρατάξεις που αντιπροσωπεύουν πολιτικά κόμματα κατέχουν εξέχουσα θέση στα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι Κολλεγιακοί Δημοκρατικοί της Αμερικής (College Democrats), με έτος ίδρυσης το 1932, για την υποστήριξη του τότε υποψηφίου Φράνκλιν Ρούζβελτ, αλλά και ο Σύνδεσμος Χριστιανοδημοκρατών Φοιτητών της Γερμανίας. Μέσω αυτών των παρατάξεων που συμμετέχουν στις φοιτητικές εκλογές, ο κάθε φοιτητής και η κάθε φοιτήτρια γνωρίζει τη γραμμή που ακολουθεί κάθε κόμμα, πολιτικοποιείται, αποκτά ενεργό ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας του, προωθεί τα αιτήματά του και προετοιμάζεται για την ώρα των εθνικών εκλογών, όπου με την ψήφο του θα κρίνει το μέλλον του και το μέλλον της χώρας του.
Ένας από τους προφανείς λόγους που οι φοιτητές επιλέγουν να αποστασιοποιηθούν από τις παρατάξεις και τις εκλογές των φοιτητικών συλλόγων γενικότερα, είναι η συνεχής ενόχληση που προκαλούν ορισμένα φερέφωνα παρατάξεων, που χωρίς κανέναν απολύτως σεβασμό στα διαλλείματα των φοιτητών μεταξύ μαθημάτων, στον –περιορισμένο– χρόνο τον οποίο διαθέτουν, στην απασχόλησή τους εκείνη τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, επιλέγουν να διακηρύξουν τις αξίες τους και την αγανάκτησή τους. Πρακτικές «επιθετικού marketing», δυστυχώς, φέρνουν το αντίθετο αποτέλεσμα και τις περισσότερες φορές δικαιολογημένα. Μία, επίσης, συνηθισμένη πηγή εκνευρισμού των φοιτητών –ειδικά των πρωτοετών– είναι η πληθώρα αφισών που κατοικοεδρεύουν στους τοίχους των σχολών, ακόμη και μετά τις εκλογές. Σε μια εποχή καινούργια, πράσινη και ψηφιακή, όπου ένα απλό “Google search” και το «σκανάρισμα» ενός «κωδικού QR» οδηγούν τον καθένα στην ανάλογη ιστοσελίδα, αφίσες και βαρύγδουπες ανακοινώσεις δεν μπορούν πλέον να υφίστανται.
Προϋπόθεση για την υγιή διεξαγωγή των εκλογών είναι η ψυχραιμία. Η διάλυση των καλπών, η παρεμπόδιση των φοιτητών κατά την πρόσβασή τους στις αίθουσες, η εκστόμιση απειλών και προπαγανδιστικές δηλώσεις, που στόχο έχουν αποκλειστικά και μόνο να αποπροσανατολίσουν τους φοιτητές, είναι φαινόμενα που θα πρέπει να εκλείψουν και εντέλει να εξαφανιστούν.
Οι συνεπείς φοιτητές, οι άνθρωποι που επιθυμούν ένα Πανεπιστήμιο σύγχρονο, των ευρωπαϊκών προτύπων, στο οποίο οι ιδέες θα κυκλοφορούν ανεμπόδιστα χωρίς τον φόβο της διάκρισης, θα βασιστούν στην κριτική τους ικανότητα, πάντοτε με γνώμονα τις δικές τους ανάγκες και όχι δήθεν ανάγκες που αναγράφονται σε φυλλάδια. Τον τελευταίο λόγο, φυσικά, δεν τον έχω εγώ και η πένα μου, ο αγορητής με τη βαθυστόχαστη ομιλία του, ο επαναστάτης της οθόνης, ούτε ο άνθρωπος που ακούραστα ενημερώνει από το έδρανο το κοινό του, αλλά ο φοιτητής και η ψήφος του. Και πράγματι, οι φετινές φοιτητικές εκλογές, σε αυτό το στάδιο μετάβασης από την πανδημία που τόσα στέρησε στους φοιτητές και γέννησε ακόμα πιο πολλές ανάγκες, είναι πιο σημαντικές από ποτέ άλλοτε.
Η ίδια η Κυβέρνηση θα πρέπει να συνεχίσει να είναι δίπλα στη φοιτητική κοινότητα. Να σκέφτεται, να ακούει, να πράττει και να υλοποιεί, πάντα σύμφωνα με τις προτάσεις και τις απαιτήσεις της. Να μεριμνά για την προστασία των χώρων της δημοκρατίας, που εδώ και χρόνια έχουν μετατραπεί σε «ζώνες πολέμου», όπου δεν συγκρούονται μόνο ιδέες και δεν πληγώνονται μόνο εγωισμοί.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Νομική Αθήνας: Επίθεση αντιεξουσιαστών σε μέλη της καταγγέλλει η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γυαλιά καρφιά στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς – Έσπασαν τα γραφεία της ΔΑΠ (ΒΙΝΤΕΟ), foititikanea.gr, διαθέσιμο εδώ
