Της Θεοδώρας Αγγελοπούλου,
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή συνιστά μία Ανεξάρτητη Αρχή, η οποία συστάθηκε με τον νόμο 3297/2004 και την εποπτεία αυτής αναλαμβάνει το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Έχει χαρακτήρα εξωδικαστικού οργάνου, ώστε οι καταναλωτές να επιλύουν τις διαφορές τους συναινετικά, ενώ παράλληλα έχει συμβουλευτικά καθήκοντα σε θεσμικό επίπεδο απέναντι στην πολιτεία για την αντιμετώπιση προβλημάτων, τα οποία αφορούν το πεδίο των αρμοδιοτήτων του. Η εν λόγω Αρχή εποπτεύει και τις Επιτροπές Φιλικού Διακανονισμού, οι οποίες εδρεύουν στις Περιφέρειες της χώρας. Σε ό,τι αφορά την ενδοδιοικητική του σύσταση, πρέπει να αναφερθεί ότι πρόκειται για μονοπρόσωπο θεσμικό όργανο, το οποίο επικουρείται στο έργο του από δύο Βοηθούς Συνηγόρους, ένας εκ των οποίων ορίζεται με την απόφαση του διορισμού του να εκτελεί χρέη Αναπληρωτή Συνηγόρου, ενώ υποστηρίζεται, παράλληλα, από δεκαπέντε Ειδικούς Επιστήμονες, πέντε Βοηθούς Επιστήμονες και επτά υπαλλήλους γραμματειακής υποστήριξης.
Η υιοθέτηση ενός τέτοιου νόμου και σύσταση αυτής της Ανεξάρτητης Αρχής ήταν αναγκαία και υποχρεωτική για τις εγχώριες διοικητικές αρχές, καθότι το γεγονός αυτό εναρμονίζεται με τη σύσταση που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Ένωση, αναφορικά με τα συμπεράσματα της Πράσινης Βίβλου για τη βελτίωση της λειτουργίας των συστημάτων Διαμεσολαβητών, οι οποίοι αναλαμβάνουν την επίλυση των καταναλωτικών ζητημάτων. Ταυτόχρονα, ήταν επιτακτική λόγω μίας σειράς νομικών κειμένων, τα οποία καθιστούν υποχρεωτικό τον σχηματισμό τέτοιου είδους θεσμών σε επίπεδο κρατών – μελών και εν γένει τη δημιουργία ενός διακοινοτικού δικτύου εθνικών οργάνων, με στόχο την εξωδικαστική επίλυση των καταναλωτικών διαφορών.
Εξειδικεύοντας τις αρμοδιότητές του, όπως αναφέρονται στο σχετικό νομοθέτημα, επιλαμβάνεται των υποθέσεων που τον αφορούν αυτεπάγγελτα, ή έπειτα από σχετική ενυπόγραφη αναφορά ενός τουλάχιστον των ενδιαφερόμενων μερών που υποβάλλεται εντός ενός έτους, αφότου ο ενδιαφερόμενος έλαβε πλήρη γνώση της βλαπτικής για εκείνον πράξης ή παράλειψης που συνιστά την καταναλωτική διαφορά. Με παρόμοιο τρόπο επεξεργάζεται και αιτήματα των καταναλωτών ή ενώσεων των καταναλωτών και των προμηθευτών που έχουν απορριφθεί στο πλαίσιο διαδικασιών, οι οποίες εφαρμόζονται από άλλους καθιερωμένους φορείς εξώδικης ρύθμισης επί μέρους καταναλωτικών διαφορών. Επουδενί, ωστόσο, δε δικαιούται να αναλάβει υποθέσεις οι οποίες εκκρεμούν ενώπιον των δικαστικών αρχών ή αναφορών που κρίνονται προδήλως αόριστες, αβάσιμες, ασήμαντες ή που ασκούνται κατά τρόπο καταχρηστικό ή κατά παράβαση της αρχής της καλής πίστης.
Αναλυτικότερα, ο Συνήγορος του Πολίτη προβαίνει στις ακόλουθες ενέργειες προς υποστήριξη των πολιτών και της Δημόσιας Διοίκησης:
- Διαμεσολαβεί αφιλοκερδώς για τη φιλική διευθέτηση διαφορών των καταναλωτών ή των ενώσεων τους µε προµηθευτές του δηµόσιου ή του ιδιωτικού τοµέα διά μέσω της προαναφερθείσας διαδικασίας.
- Προβαίνει σε συστάσεις και υποδείξεις προς τους προµηθευτές, όταν από την επιχειρηµατική τους συµπεριφορά θίγεται µεγάλος αριθµός καταναλωτών.
- Συντάσσει πορίσματα επί των υποθέσεων που χειρίζεται, αλλά και κοινοποιεί δημόσια µέρος αυτών, ώστε να προστατεύεται το συµφέρον των πολιτών και η οµαλή λειτουργία της αγοράς.
- Παραπέμπει στον Εισαγγελέα εάν προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις για την τέλεση αξιόποινης πράξης από ένα εκ των ενδιαφεροµένων µερών.
- Εποπτεύει τις Επιτροπές Φιλικού Διακανονισµού για την εξώδικη επίλυση καταναλωτικών διαφορών.
- Συντάσσει και δημοσιεύει ετήσια έκθεση προς τον Πρωθυπουργό, τη Βουλή των Ελλήνων και τον Υπουργό Ανάπτυξης, εντός της οποίας αναλύεται εν συνόλω το έργο της, ενώ σε αυτήν συμπεριλαμβάνονται τόσο οι απαραίτητες εισηγήσεις για την αντιµετώπιση των εντοπισθέντων προβληµάτων όσο και εξειδικευμένες προτάσεις για νοµοθετικές παρεµβάσεις.
- Συντάσσει ειδικές εκθέσεις οι οποίες επικεντρώνονται σε κατηγορίες θεµάτων που κρίνονται ως επείγουσες, με σκοπό να προταθούν οι αναγκαίες και επιτακτικές νοµοθετικές ρυθµίσεις.
- Προωθεί τον προβληµατισµό και ενισχύει τον διάλογο µε τους εκπροσώπους των καταναλωτικών, εµπορικών και επιχειρηµατικών ενώσεων, καθώς και των υπολοίπων κοινωνικών εταίρων, με συνέπεια ο παρεµβατικός του ρόλος να διασφαλίζει τα συµφέροντα του πολίτη – καταναλωτή και να προστατεύει την εύρυθµη λειτουργία της αγοράς.
Συμπεραίνει, λοιπόν, κανείς ότι ο Συνήγορος του Καταναλωτή αποτελεί έναν υψίστης σημασίας θεσµό για την ελληνική κοινωνία και αγορά, αφού στόχος του είναι να συµβάλλει στην προστασία τόσο του πολίτη – καταναλωτή όσο και των επιχειρήσεων, επιδιώκοντας την εξεύρεση γρήγορων και αποτελεσµατικών λύσεων στις εκάστοτε διαφορές, κατά τρόπο ικανοποιητικό και για τα δύο ενδιαφερόµενα µέρη. Η δηµιουργία του αποτελεί µια ρηξικέλευθη θεσµική τοµή για την ελληνική Δημόσια Διοίκηση, καθώς πέραν του ότι εναγκαλίζει τυπικά και ουσιαστικά τα διεθνώς καθορισµένα πρότυπα, οι λειτουργίες του εξυπηρετούν τον ίδιο τον πολίτη, διότι µε το κύρος του ως Ανεξάρτητη Αρχή και τις διαδικασίες που αυτός υιοθετεί δεν επιτρέπει ατασθαλίες –όποιου είδους– στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων του. Ο διαµεσολαβητικός ρόλος ερείδεται στην τήρηση των θεµελιωδών αρχών της ανεξαρτησίας και της διαφάνειας, της νοµιµότητας και της ελευθερίας, της εκατέρωθεν ακροάσεως και της αποτελεσµατικότητας, προς επίρρωση της εµπιστοσύνης των πολιτών – καταναλωτών, αλλά και των επιχειρήσεων, εγγυάμενος τη δίκαιη και αµερόληπτη αντιµετώπιση των υποθέσεών τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Τι είναι ο Συνήγορος του Καταναλωτή; Σκοπός ίδρυσης – Αποστολή, synigoroskatanaloti.gr, διαθέσιμο εδώ
