Του Κέβι Μερκούρη,
Η άνετη, όπως αποδείχθηκε, εκλογική νίκη του Emmanuel Macron τού εξασφάλισε μια δεύτερη θητεία στην ηγεσία της Γαλλίας. Παράλληλα, επιβεβαίωσε και τον ηγετικό ρόλο που αναμένεται να διαδραματίσει ο ίδιος και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ωστόσο, παρά τη γενική ανακούφιση και τον αέρα αισιοδοξίας που έφερε στις Βρυξέλλες η ήττα της Le Pen, την επαύριο κιόλας της εκλογικής αναμέτρησης, αξιωματούχοι και διπλωμάτες ξεκίνησαν να αναλογίζονται τις προεκτάσεις της εφαρμογής των φιλόδοξων σχεδίων που φέρεται να έχει ο Γάλλος Πρόεδρος αναφορικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη για τα ευρωπαϊκά δεδομένα περίοδο, ο Macron αποτελεί τον ισχυρότερο ηγέτη μεταξύ των 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μετά από την ανάληψη της γερμανικής καγκελαρίας από τον Olaf Scholz, προσώπου που υστερεί σημαντικά σε σύγκριση με τη χαρισματική προσωπικότητα της Angela Merkel, η Γαλλία αποτελεί τον βασικό «παίκτη» στην προσπάθεια της εξασφάλισης μιας ευρωπαϊκής συνεννόησης. Εκεί ακριβώς έγκειται και το στοίχημα για τον Macron, στην επιτυχία του να πείσει τους ηγέτες των λοιπών κρατών-μελών για μια ευρεία συναίνεση σε καίρια ζητήματα. Η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης σε θέματα άμυνας και ενέργειας, καθώς και η περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας του Macron.
Το πρώτο σημαντικό test για τον Emmanuel Macron αναμένεται να είναι η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα τέλη Μαΐου. Εκεί, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να βρουν λύσεις στο φλέγον ζήτημα της ενεργειακής επάρκειας, καθώς και στις ολοένα και πιο υψηλές τιμές των καυσίμων. Με δεδομένη τη διάσταση απόψεων μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού νότου και των κρατών της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, οι συζητήσεις αναμένονται κάθε άλλο παρά εύκολες. Ωστόσο, σύμφωνα με κορυφαίο αξιωματούχο, καθήκον του Γάλλου Προέδρου είναι να πετύχει μια συνολική διευθέτηση χωρίς αστερίσκους, που θα ωφελήσει τους ευρωπαίους καταναλωτές, σε αντίθεση με το δόγμα Merkel που βασιζόταν στην αναζήτηση των ελάχιστων δυνατών κοινών θέσεων και σε πιο επιφυλακτικές πολιτικές που «δεν ταράζουν τα νερά».
Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η εν γένει επιθετική ρητορική της Ρωσίας προς τη Δύση αποτέλεσαν «καμπανάκι» για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Η θέση του Macron για απεξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ηπείρου από την προστασία των Ηνωμένων Πολιτειών βρήκε και συνεχίζει να βρίσκει τόσο υποστηρικτές όσο και πιο διστακτικές προσεγγίσεις. Η ολική στροφή της γερμανικής πολιτικής και η απόφαση επανεξοπλισμού της, μέσω της από κοινού ανάπτυξης οπλικών συστημάτων με τη Γαλλία, αποτέλεσε σημαντικό βήμα. Παράλληλα, σύμμαχος του Παρισιού σε αυτήν την προσπάθεια αποτελεί και η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι Πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ursula von der Leyen και Charles Michel, έχουν εκφράσει τη στήριξή τους στον Γάλλο Πρόεδρο, καθώς ασπάζονται τις απόψεις του για μια Ευρώπη με μεγαλύτερο γεωπολιτικό ρόλο. Στα παραπάνω συμβάλλει το γεγονός πως η Γαλλία αποτελεί τη μοναδική πυρηνική δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, κάτι που της προσφέρει σημαντικό διπλωματικό ρόλο.
Στον αντίποδα, τα κράτη της Βαλτικής και της Ανατολικής Ευρώπης θεωρούν το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες ως αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Η ρωσική απειλή προκάλεσε τη συσπείρωση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, την οποία ο ίδιος ο Macron είχε χαρακτηρίσει «εγκεφαλικά» νεκρή. Παράλληλα, το ενδεχόμενο της ένταξης στο ΝΑΤΟ της Φινλανδίας και της Σουηδίας, δύο κρατών-μελών της Ε.Ε., αποτελούν μία ακόμη ένδειξη για τον σημαντικό ρόλο που συνεχίζει να διαδραματίζει η στρατιωτική συμμαχία. Ενώ, η επιλογή του Macron να κρατήσει ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με τον Ρώσο Πρόεδρο Putin αντιμετωπίζεται ως σήμερα με καχυποψία από ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη, που τηρούν πιο σκληρή στάση.
Αναφορικά με το ζήτημα της περαιτέρω οικονομικής ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά την εν γένει θετική στάση των Βρυξελλών, οι προσπάθειες του Macron βρίσκουν αντίσταση από ηγέτες άλλων κρατών. Το Ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης αποτέλεσε αναμφίβολα μια επιτυχία για τον Γάλλο Πρόεδρο, που κατάφερε να μεταβάλει την επιφυλακτική στάση της Γερμανίας και των πιο συντηρητικών κρατών. Ωστόσο, ηγέτες όπως Viktor Orbán και ο Mark Rutte, Πρωθυπουργοί της Ουγγαρίας και της Ολλανδίας αντίστοιχα, δεν φαίνεται να συμμερίζονται τις αντιλήψεις του Macron για την ανάγκη εμβάθυνσης της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών σε επίκαιρα ζητήματα, όπως αυτό της ενέργειας.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, o Macron δεν κατάφερε να εφαρμόσει την ευρωπαϊκή του ατζέντα στον βαθμό που επιθυμούσε ο ίδιος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε η πρότασή του για διακρατικές λίστες υποψηφίων για τις ευρωεκλογές του 2019, η οποία απορρίφθηκε από άλλους ευρωπαίους ηγέτες. Ενώ, μένει να φανεί αν θα έχει κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης, μια πρωτοβουλία του ίδιου για την πραγματοποίηση της οποίας επέμεινε αποφασιστικά. Ωστόσο, μεγάλες είναι οι προσδοκίες που γέννησε η επανεκλογή του Macron αναφορικά με το θέμα της πράσινης ανάπτυξης και της ψηφιακής αυτονομίας της Ευρώπης. Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που προωθεί η Γαλλική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι που φάνηκε να συμμερίζεται ο ίδιος ο Macron στη δεύτερη φάση της προεκλογικής του εκστρατείας, κατά τη διάρκεια της οποίας οι αναφορές του στο περιβάλλον ήταν εκτενείς.
Εν κατακλείδι, η επανεκλογή του Emmanuel Macron αποτελεί μια θετική εξέλιξη για την Ευρώπη, η οποία καλείται να πάρει κρίσιμες αποφάσεις στο άμεσο μέλλον. Ο Γάλλος Πρόεδρος διαθέτει την προσωπικότητα, προκειμένου να ηγηθεί της προσπάθειας για μια νέα, πιο αποφασιστική και κυρίαρχη Ευρώπη. Ωστόσο, για να επιτευχθεί η προσπάθεια αυτή, ο ίδιος ο Macron καλείται να δείξει κατανόηση απέναντι στις διαφορετικές προσεγγίσεις, καθώς το Παρίσι έχει ανάγκη από συμμάχους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- This is Macron’s chance to shape Europe’s future, Financial Times, Gideon Rachman, διαθέσιμο εδώ
- EU celebrates, and frets, over Macron’s victory, Politico eu, David M. Herszenhorn and Jacopo Barigazzi, διαθέσιμο εδώ
