Της Ευανθίας Τσαγγάρη,
Αυτοπεποίθηση. Μία λέξη τόσο απλή, μα τόσο αμφιλεγόμενη. Το ζήτημα αυτής ταλανίζει, ανέκαθεν, τον κάθε κοινωνό, ενώ η έννοιά της είναι άμεσα συνυφασμένη με την επιτυχία. Δε νοείται επιτυχημένος άνθρωπος δίχως αυτοπεποίθηση. Διότι ο επιτυχημένος άνθρωπος, πέρα από τις θυσίες που κατέβαλε για να πετύχει, κυριότερο εφόδιό του είχε, και εξακολουθεί να έχει, την πίστη στον εαυτό του. Σύμφωνα με το λεξικό του Τριανταφυλλίδη, αυτοπεποίθηση είναι η πεποίθηση, η εμπιστοσύνη κάποιου στον εαυτό του, στις δυνάμεις του και στις ικανότητές του. Αντιλαμβανόμαστε, σαφέστατα και με ευκολία μεν, τη σημασία της λέξης. Ανάλογα, όμως, η αυτοπεποίθηση είναι κάτι που συχνά μας εκλείπει και δεινοπαθούμε να αποκτήσουμε. Εδώ προκύπτει και το σύνηθες ερώτημα αν η αυτοπεποίθηση είναι απλώς ένα στοιχείο της προσωπικότητας κάποιου ή εάν είναι μία επίκτητη αρετή. Και στην περίπτωση που είναι επίκτητη, πώς αυτή καλλιεργείται.
Πράγματι, ο κάθε άνθρωπος και ο κάθε χαρακτήρας διαφέρει. Από μικρή ηλικία βλέπουμε άλλα παιδιά να έχουν περισσότερο θάρρος κι άλλα να είναι πιο ντροπαλά. Υπάρχουν άνθρωποι που θα δηλώσουν πως θυμούνται τον εαυτό τους να έχει από πάντα αυτοπεποίθηση κι άλλους να μαρτυρούν πως χρειάστηκε σκληρή δουλειά για να την αποκτήσουν. Σίγουρα, οι παράγοντες που γεννούν την αυτοπεποίθηση σε κάποιον, ιδίως σε μικρή ηλικία, ποικίλουν. Εδώ μπορούμε να παραθέσουμε το εξής εύλογο παράδειγμα: Την Μαρία από μικρή οι γονείς, οι συγγενείς κι ο περίγυρός της την εκθείαζαν για την εξυπνάδα της. Αναπόφευκτα, λοιπόν, μέσω αυτής της επανάληψης, μεγαλώνοντας, η Μαρία πίστεψε πραγματικά πως είναι έξυπνη και ικανή. Αυτή η σιγουριά πολύ πιθανό να της δημιούργησε αυτοπεποίθηση και σε άλλους τομείς. Βλέπουμε, λοιπόν, πως η αυτοπεποίθηση τη Μαρίας προέρχεται από έξω κι όχι από μέσα. Την αυτοπεποίθηση αυτής δημιούργησε κατ’ ουσίαν, με τον καιρό, το εξωτερικό της περιβάλλον.
Το στενάχωρο σήμερα είναι πως ο μέσος άνθρωπος εξαρτάται από τη γνώμη του κόσμου. Βασίζει εξ ολοκλήρου την εικόνα που έχει για τον εαυτό του σε εξωτερικούς παράγοντες. Η κάθε Μαρία κρέμεται από τα χείλη του άλλου. Όταν, τελειώνοντας το πανεπιστήμιο, η Μαρία πιάσει δουλειά σ’ ένα απαιτητικό περιβάλλον κι ακούσει αποθαρρυντικά σχόλια από τον εργοδότη ή τους συνεργάτες της θα αμφισβητήσει τον εαυτό της. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να κατανοήσουμε πως η αυτοπεποίθηση είναι εσωτερική υπόθεση. Δεν είναι υγιές να αναζητούμε συνεχώς την αναγνώριση των άλλων. Προκειμένου να αποκτήσει κάποιος αλώβητη αυτοπεποίθηση, χρειάζονται ώρες προσωπικής δουλειάς.
Πρακτικά Tips για να αυξήσεις την αυτοπεποίθησή σου και να δείχνεις δυναμικός
Μπες στη δράση
Η αυτοπεποίθηση δεν πρόκειται να έρθει ενώ κάθεσαι, παρά μόνο μέσω της δράσης. Όταν για παράδειγμα ξεκινάς το τρέξιμο, αρχικά, μπορεί να έχεις ελάχιστη, έως καθόλου, αντοχή και, άρα, έλλειψη αυτοπεποίθησης. Όταν, όμως, εξασκείσαι καθημερινώς, βλέποντας την άμυνά σου να βελτιώνεται και αυξάνοντας σταδιακά τα χιλιόμετρα ή την ταχύτητα με την οποία τρέχεις, τότε αρχίζεις να αποκτάς αυτοπεποίθηση. Τα μικρά επιτεύγματα είναι αυτά που εξατμίζουν τους φόβους και θα επέλθουν μόνο μέσω της δημιουργικής δράσης. Η αδράνεια —το να μην κάνεις τίποτα για μία κατάσταση— τρέφει το φόβο και την αυτοαμφισβήτηση.
Βάλε τους ανθρώπους στη σωστή τους διάσταση
Μη συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους και, ακόμη κι αν το κάνεις, μη τους θεοποιείς. Οι άνθρωποι μοιάζουν πολύ περισσότερο απ’ όσο διαφέρουν. Στάθμισε ισορροπημένα τον άλλο. Άνθρωπος είναι κι αυτός, τίποτα περισσότερο. Ταυτόχρονα, δείξε κατανόηση. Πολλοί άνθρωποι γαυγίζουν, αλλά σπανίως δαγκώνουν. Να σκέφτεσαι πως με οποιοδήποτε τρόπο αντιμετωπίσεις τον άλλο, θα ανταποδώσει αναλόγως. Αν τον αντιμετωπίζεις ως ισάξιό σου, τότε θα σε βλέπει σαν ισάξιο. Ενώ, αν τον αντιμετωπίζεις ως ανώτερο, τότε στα μάτια του θα είσαι πάντοτε κατώτερος.
Να κάθεσαι πάντα στην πρώτη θέση
Ένας άνθρωπος με αυτοπεποίθηση είναι πάντα μπροστά. Δε θα φοβηθεί σε μία συνάθροιση να κάτσει στην πρώτη θέση και να συμμετάσχει ενεργά σε συζητήσεις. Όπως δεν υπάρχει περίπτωση να περάσει απαρατήρητος. Δεν είναι τυχαίο πως στο σχολείο λέγεται ότι στα πρώτα θρανία κάθονται, συνήθως, οι «καλοί» μαθητές. Όσο άβολο κι αν φαντάζει στην αρχή, βάλε στόχο να κάθεσαι όσο πιο μπροστά μπορείς. Αυτό θα σου δώσει αυτοπεποίθηση.
Να παίρνεις το λόγο
Ουκ ολίγες φορές συμβαίνει άνθρωποι με εξαιρετική ευφυΐα ή πρωτόγνωρες ιδέες να παραμένουν αδρανείς σε συζητήσεις. Αυτό γίνεται όχι γιατί η συζήτηση τους είναι αδιάφορη ή γιατί δεν ενδιαφέρονται να τοποθετηθούν, αλλά γιατί δεν έχουν αυτοπεποίθηση. Αυτοί οι σιωπηλοί άνθρωποι σκέφτονται πως αν μιλήσουν θα φανούν ανόητοι κι έτσι προτιμούν να περνούν απαρατήρητοι. Ωστόσο, όσο περισσότερο παίρνεις το λόγο, τόσο περισσότερη αυτοπεποίθηση αποκτάς. Το να εκφράζεις την άποψή σου είναι μια πολύ καλή βιταμίνη για την αυτοπεποίθηση. Μπορεί, εν πρώτοις, να φαντάζει ακατόρθωτο, αλλά σταδιακά θα αποκτήσεις σιγουριά. Βάλε στόχο σε κάθε δημόσια συνάντηση να παίρνεις το λόγο, έστω μία φορά.
Να κοιτάς τους άλλους στα μάτια
Το πώς κάποιος χρησιμοποιεί τα μάτια του έχει μεγάλο αντίκτυπο στις σχέσεις του, αλλά και στο image του. Όταν κάποιος άνθρωπος υπεκφεύγει την οπτική επαφή, τότε αυτομάτως μας δημιουργεί την εντύπωση ότι κάτι κρύβει. Υποσυνείδητα, δε, αντιλαμβανόμαστε ότι αυτός ο άνθρωπος νιώθει μειονεκτικά δίπλα μας και, άρα, νιώθουμε κάποιου είδους υπεροχή απέναντί του. Είναι, λοιπόν, σημαντικό, στην κάθε μας συναναστροφή, να κοιτάζουμε τους άλλους στα μάτια. Έτσι, με ευθύτητα δείχνουμε σιγουριά για τον εαυτό μας κι ότι δεν έχουμε κάτι να φοβηθούμε ή να κρύψουμε.
Να χαμογελάς πλατιά
Το μεγαλύτερο φάρμακο για την έλλειψη αυτοπεποίθησης είναι το χαμόγελο. Κάθε φορά που αισθάνεσαι άσχημα, δοκίμασε να χαμογελάσεις. Θα αισθανθείς αμέσως καλύτερα. Αναμφίβολα, το πραγματικό χαμόγελο θεραπεύει την κακή μας διάθεση, αλλά, ταυτοχρόνως, μας κάνει πιο ευχάριστους στο περιβάλλον μας. Αντιμετωπίζοντας την κάθε κατάσταση με χαμόγελο, βοηθά όχι μόνο στη βελτίωση της ψυχολογίας μας, αλλά και της σχέσης μας με τους γύρω μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- David J. Schwartz, Η μαγεία της μεγαλόπνοης σκέψης, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2010, Αθήνα
