Της Μαρίας Βλάχου,
Ήταν γύρω στο 1980. Ο θεσσαλικός κάμπος, όπως είναι ευρέως γνωστός, καλλιεργείται και προσφέρει έσοδα στην πλειοψηφία του πληθυσμού της Θεσσαλίας. Λόγω της μεγάλης ανάγκης ύδρευσης των καλλιεργειών, δημιουργήθηκε το σχέδιο εκτροπής του Αχελώου προς τη Θεσσαλία, μια ιδέα που υπήρχε ήδη, από το 1920. Το έργο περιελάμβανε δύο φράγματα, ένα στην περιοχή της Συκιάς και ένα στη Μεσοχώρα. Το 1993 αποφασίζεται η πραγμάτωση του έργου και ζητείται η έγκριση της ΕΟΚ, αλλά και η ένταξη αυτού σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Η Κοινότητα είχε ήδη εκφράσει τις αντιρρήσεις της, λόγω των επιπτώσεων που θα είχε το εν λόγω έργο στο περιβάλλον. Για να απαλειφθούν οι αντιρρήσεις αυτές, στάλθηκαν πραγματογνώμονες που επιβεβαίωσαν πως το έργο δε θα έχει καμία αρνητική επίπτωση για τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδέχθηκε την αίτηση και το έργο ξεκίνησε.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει εκδώσει, ως σήμερα, έξι αποφάσεις που αναστέλλουν ή ακυρώνουν τα έργα της εκτροπής. Η τελευταία, χαρακτηρίστηκε ως επιζήμια για το περιβάλλον, και στο ίδιο μήκος κύμματος κινούνται και οι απαντήσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε προδικαστικά ζητήματα που τέθηκαν ενώπιον αυτού. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εκτροπής και της λειτουργίας των φραγμάτων δε θίγουν μόνο τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής, αλλά και τους κατοίκους αυτής, οι οποίοι αιωρούνται. Ο οικισμός της Μεσοχώρας, συγκεκριμένα, ερήμωσε με την ανακοίνωση του έργου. Με την εξέλιξη των διαδικασιών, οι κάτοικοι του οικισμού αυτού, αναγκάζονται να μετεγκατασταθούν σε άλλα μέρη.
Ο τέως Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε υποστηρίξει το 2017 πως, πλέον, το έργο έχει καθαρά υδροηλεκτρικό χαρακτήρα και δεν έχει καμία σχέση με την εκτροπή του Αχελώου. Η νέα πρόβλεψη αφορά τη μετεγκατάσταση των κατοίκων σε παραλίμνια θέση, καθώς και τις απαιτούμενες – λόγω απαλλοτριώσεων – αποζημιώσεις, που θα διενεργηθούν. Παράλληλα, εν έτει 2017 – επαναλαμβάνω – έχουν πιστωθεί για λογαριασμό της εκτροπής του Αχελώου ποσά ύψους 41.409 ευρώ, με τη μορφή της έκτακτης χρηματοδότησης (24/2/2017) και 2.139.000 ευρώ (21/3/2017).
Όμως, τα χρόνια πέρασαν. Σιωπή. Έτος 2019. Μήνας Ιούλιος. Ήρθαν άλλα εμπόδια στο δρόμο αυτών που διαχειρίζονται την τύχη της χώρας. Άλλαξε και η Κυβέρνηση. Αλλά, τον Ιούλιο του έτους 2019, υπολογιζόταν πως θα αρχίσει η έμφραξη του φράγματος της Μεσοχώρας. Το υπόγειο νερό της Θεσσαλίας μειώνεται όλο και περισσότερο, εξαιτίας γεωτρήσεων που γίνονται για την ύδρευση του κάμπου. Το καλοκαίρι, τα υδρορεύματα και οι υδρότοποι στεγνώνουν. Υφίσταται ανάγκη αντιμετώπισης της κρίσης στην περιοχή αυτή. Ποια είναι η πρόσφορη λύση; Είναι η λειτουργία των φραγμάτων της Συκιάς και της Μεσοχώρας, η μοναδική σανίδα σωτηρίας για τον κάμπο;
Κλείνοντας, το περιβάλλον είναι ένα σύνθετο αγαθό, μη αποτιμητό σε χρήμα, αφού συνδέεται άρρηκτα με την ίδια τη ζωή. Κάθε οικοσύστημα αλληλεπιδρά με ένα άλλο, δημιουργώντας μια αλυσίδα που καθιστά ευαίσθητη την ισορροπία. Βάσει της αρχής της αειφορίας, κάθε γενιά οφείλει να παραδίδει στην επόμενη φυσικούς πόρους εκμεταλλευόμενους κατά τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η εις το διηνεκές διατήρησή τους για τις επόμενες γενιές. Η περάτωση του υδροηλεκτρικού, όπως αποκαλείται πλέον, έργου στον Αχελώο και η εκτροπή μικρού μόνον ποσοστού νερού, είναι ικανή να εξυπηρετήσει την εν λόγω αρχή; Μέχρι να δοθεί έμπρακτη απάντηση σε αυτό το ερώτημα, ο Αχελώος θα «στοιχειώνει» το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, – όντας αγγελιοφόρος φιλικών προς το περιβάλλον μέτρων – ως αντιστάθμισμα της αναπτυξιακής πολιτικής.
Πηγές:
- «Από την εκτροπή έως την…παρεκτροπή», Τάσος Σαράντης, Η εφημερίδα των Συντακτών, https://www.efsyn.gr/ellada/periballon/127825_apo-tin-ektropi-eos-tin-parektropi
- Εγχειρίδιο Δικαίου Περιβάλλοντος, Γλυκερία Π. Σιούτη, Εκδόσεις Σάκκουλα Αθήνα – Θεσσαλονίκη, Γ’ έκδοση, 2018
- «Η εκτροπή του Αχελώου και το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας», Σούλιος Γεώργιος, Το Βήμα, https://www.tovima.gr/2017/08/05/opinions/i-ektropi-toy-axelwoy-kai-to-ydatiko-problima-tis-thessalias/
- «Η ντροπή του Αχελώου σε λαϊκά εικονογραφημένα», Θεοδότα Νάντσου, WWF blog, https://www.wwf.gr/blog/1920-2017-02-28-12-37-37
- «Το Φράγμα Της Μεσοχώρας», Θεοδωρής Γεωργακόπουλος, διαΝΕΟσις, https://www.dianeosis.org/2017/02/mesochora/
- «Τον Ιούλιο του 2019 θα αρχίσει η έμφραξη του φράγματος Μεσοχώρας», energypress, https://energypress.gr/news/panagiotakis-ton-ioylio-toy-2019-tha-arhisei-i-emfraxi-toy-fragmatos-mesohoras
Αποφάσεις:
- ΣτΕ Ολ. 26/2014, http://www.adjustice.gr/webcenter/portal/ste/ypiresies/nomologies?bltId=10547136&_afrLoop=32947104300120962#!%40%40%3F_afrLoop%3D32947104300120962%26bltId%3D10547136%26centerWidth%3D65%2525%26leftWidth%3D0%2525%26npath%3D%252Fwebcenter%252Fportal%252Fste%252Fypiresies%252Fnomologies%26rigthWidth%3D35%2525%26showFooter%3Dfalse%26showHeader%3Dtrue%26_adf.ctrl-state%3Dxf0s21u97_47
- ΣτΕ Αν. 151/2011, http://www.adjustice.gr/webcenter/portal/ste/ypiresies/nomologies?bltId=10336085&_afrLoop=32947175145158937#!%40%40%3F_afrLoop%3D32947175145158937%26bltId%3D10336085%26centerWidth%3D65%2525%26leftWidth%3D0%2525%26npath%3D%252Fwebcenter%252Fportal%252Fste%252Fypiresies%252Fnomologies%26rigthWidth%3D35%2525%26showFooter%3Dfalse%26showHeader%3Dtrue%26_adf.ctrl-state%3Dxf0s21u97_72
- ΣτΕ Αν. 141/2010, http://www.adjustice.gr/webcenter/portal/ste/ypiresies/nomologies?bltId=10256105&_afrLoop=32947199279201914#!%40%40%3F_afrLoop%3D32947199279201914%26bltId%3D10256105%26centerWidth%3D65%2525%26leftWidth%3D0%2525%26npath%3D%252Fwebcenter%252Fportal%252Fste%252Fypiresies%252Fnomologies%26rigthWidth%3D35%2525%26showFooter%3Dfalse%26showHeader%3Dtrue%26_adf.ctrl-state%3Dxf0s21u97_97
- ΣτΕ Ολ. 1688/2005, http://www.adjustice.gr/webcenter/portal/ste/ypiresies/nomologies?bltId=280069&_afrLoop=32947241479535468#!%40%40%3F_afrLoop%3D32947241479535468%26bltId%3D280069%26centerWidth%3D65%2525%26leftWidth%3D0%2525%26npath%3D%252Fwebcenter%252Fportal%252Fste%252Fypiresies%252Fnomologies%26rigthWidth%3D35%2525%26showFooter%3Dfalse%26showHeader%3Dtrue%26_adf.ctrl-state%3Dxf0s21u97_122
- ΣτΕ Ολ. 3478/2000, http://www.adjustice.gr/webcenter/portal/ste/ypiresies/nomologies?bltId=33721&_afrLoop=32947292975394078#!%40%40%3F_afrLoop%3D32947292975394078%26bltId%3D33721%26centerWidth%3D65%2525%26leftWidth%3D0%2525%26npath%3D%252Fwebcenter%252Fportal%252Fste%252Fypiresies%252Fnomologies%26rigthWidth%3D35%2525%26showFooter%3Dfalse%26showHeader%3Dtrue%26_adf.ctrl-state%3Dxf0s21u97_147
- ΣτΕ Τμ. Ε’ 2759/1994, http://www.adjustice.gr/webcenter/portal/ste/ypiresies/nomologies?bltId=405931&_afrLoop=32947322021480900#!%40%40%3F_afrLoop%3D32947322021480900%26bltId%3D405931%26centerWidth%3D65%2525%26leftWidth%3D0%2525%26npath%3D%252Fwebcenter%252Fportal%252Fste%252Fypiresies%252Fnomologies%26rigthWidth%3D35%2525%26showFooter%3Dfalse%26showHeader%3Dtrue%26_adf.ctrl-state%3Dxf0s21u97_172
Είναι φοιτήτρια στο τμήμα Νομικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει λάβει μέρος τόσο σε προσομοιώσεις, όσο και σε σεμινάρια και ημερίδες σχετικά με το Δημόσιο, το Ποινικό Δίκαιο και ζητήματα της επικαιρότητας. Η αγάπη της για τα βιβλία την ώθησε στην αρθρογραφία. Στόχος της είναι η αυτοβελτίωση, καθώς πιστεύει ότι μόνο μέσα από την εσωτερική μας καλλιέργεια, μπορούμε να εξελίξουμε την κοινωνία στην οποία ζούμε.
