Της Αθηνάς – Νεφέλης Βούκουνα,
Κλειτοριδεκτομή. Πώς το άκουσμα μιας λέξης, μπορεί να σου προκαλέσει αμέσως αίσθημα απέχθειας, απόγνωσης και ντροπής για το διεστραμμένο μυαλό του ανθρωπίνου είδους…
Όταν, εν έτει 2019, εφαρμόζεται ακόμα μια τέτοια πρακτική σε δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο, εύλογα προκύπτει το ερώτημα και η ανησυχία για το “προς τα πού οδεύει αυτός ο πλανήτης;”. Κάθε λεπτό, 6 κορίτσια υφίστανται αυτή την απάνθρωπη και βάναυση πρακτική, και ακρωτηριάζονται για να διώξουν από πάνω τους «την κατάρα».
Η κλειτοριδεκτομή αποτελεί μια πανάρχαια μέθοδο ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, η οποία έχει τις ρίζες της στην αφρικανική παράδοση και πηγάζει από την παράλογη και αυθαίρετη θεωρία, σύμφωνα με την οποία «οι γυναίκες αποτελούν μιασμένα όντα και η κάθαρση τους επιτυγχάνεται με την αφαίρεση μέρους των γεννητικών οργάνων τους και την στέρηση της σεξουαλικής τους απόλαυσης». Σχεδόν 140 εκατ. γυναίκες ανά την υφήλιο έχουν υποστεί, έως τώρα, αυτή την άγρια πρακτική, η οποία για αρκετές κοινωνίες αποτελεί, ακόμα και σήμερα, μια «κανονικότητα» που καταλήγει σε «καθημερινή παράνοια». Η «κανονικότητα» αυτή, έχει, φυσικά, παγιωθεί από άντρες που εξουσιάζουν αυτές τις – πατριαρχικού τύπου – οπισθοδρομικές κοινωνίες, κι επιβάλλουν αυθαίρετα «το δίκαιο του ισχυρού». Τι κι αν, πλέον, σε πολλά κράτη της αφρικανικής και ασιατικής ηπείρου, η κλειτοριδεκτομή έχει νομικά απαγορευτεί; Η βίαιη, αυτή, πρακτική, έχει εισχωρήσει τόσο βαθιά στο εθιμοτυπικό δίκαιο και τους άγραφους νόμους, που αποτελεί ακόμα μια σκληρή πραγματικότητα για χιλιάδες κορίτσια!
Πέραν από όλες τις άλλες διαστάσεις που μπορεί να λάβει το ζήτημα, είναι, νομίζω, αυτονόητο πως, πρώτα και πάνω από όλα, η κλειτοριδεκτομή απειλεί την ίδια την ανθρώπινη ζωή. Η πρακτική αυτή πραγματοποιείται, τις περισσότερες φορές, από παραδοσιακές «circumcisers» (κάτι σαν παραδοσιακές μαμές) και όχι από επαγγελματίες γιατρούς, χωρίς την κατάλληλη υγειονομική πρόβλεψη και φροντίδα και, φυσικά, σε μη ειδικά διαμορφωμένους και αποστειρωμένους χώρους. Συχνά, δε χρησιμοποιούνται καν ιατρικά εργαλεία, αλλά αυτοσχέδια αιχμηρά αντικείμενα, τόσο για τον ακρωτηριασμό, όσο και για τη ραφή. Όπως γίνεται αντιληπτό, μέσα σε αυτές τις συνθήκες, οι πιθανότητες θνησιμότητας είναι τεράστιες. Ακόμη, όμως, και αν τα θύματα αυτής της πρακτικής επιζήσουν, οι ακατάσχετες αιμορραγίες, οι μολύνσεις και οι αβάσταχτοι πόνοι είναι δεδομένοι. Η κλειτοριδεκτομή φανερώνει τον πολιτισμικό Μεσαίωνα που βιώνουν αυτές οι κοινωνίες, και ξεδιπλώνει μπροστά στα μάτια μας όλη την απανθρωπιά και βαναυσότητα που μπορεί να λάβει η ανθρώπινη φύση.
Δε χρειάζεται καν να αναφέρουμε, ότι το συγκεκριμένο έθιμο συνιστά παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συνθλίβει την ίδια την ανθρώπινη υπόσταση. Καμία ελευθερία και αυτοδιάθεση του σώματος δεν υφίσταται, καθώς οι γυναίκες αντιμετωπίζονται ως «κτήματα» των αντρών και χρησιμεύουν μόνο ως σκεύος ηδονής και ως μέσα αναπαραγωγής. Η γυναίκα εξευτελίζεται, περιθωριοποιείται και χάνει την αξία της ως ανθρώπινο ον. Η γυναικεία σεξουαλική απόλαυση ενοχοποιείται και το δικαίωμα των γυναικών στην ίση σεξουαλική ηδονή με τους άντρες, καταπατάται. Από νομικής πλευράς, το Δεκέμβριο του 2012, ο ΟΗΕ, κάνοντας μια σχετική προσπάθεια, επικύρωσε ψήφισμα υπέρ της εξαφάνισης της διαδικασίας, ενώ το 2016, το Κοινοβούλιο της Αφρικανικής Ένωσης υπερψήφισε την απαγόρευση της πρακτικής. Παρ’ όλα αυτά, η εθιμοτυπική αυτή πρακτική εξακολουθεί να απειλεί χιλιάδες γυναίκες.
Πέραν από τα εμφανή σωματικά τραύματα και τις πληγές, η κλειτοριδεκτομή επιφέρει και τραύματα ψυχής, πολύ βαθύτερα από αυτά, πάνω στο γυναικείο σώμα. Οι «κομμένες» γυναίκες πάσχουν, συχνά, από ψυχολογικά προβλήματα και κουβαλούν σοκαρίστηκες μνήμες και εμπειρίες, που αποκομούν, μετά, την εξαιρετικά τραυματική αυτή διαδικασία. Δεν είναι λίγες οι φορές που, αυτές οι γυναίκες, αποβάλλουν από τη μνήμη τους την προγενέστερη τους κατάσταση, ή αγνοούν τελείως ότι η διαδικασία αυτή δεν υφίσταται σε όλες τις γυναίκες του κόσμου. Τα θύματα πείθονται και λαμβάνουν στο υποσυνείδητό τους την πρακτική της κλειτοριδεκτομής ως κάτι φυσιολογικό και σύμφυτο της γυναικείας ύπαρξης, που δε νοείται αντίρρηση ή άρνηση. Έτσι, καταδικάζονται να ζουν σε ένα πέπλο άγνοιας που οι άντρες έχουν δημιουργήσει γύρω τους , ανήμπορες να αντιταχθούν και να επαναστατήσουν.
Φυσικά, η ευθύνη για τη μη διακοπή της πρακτικής αυτής μέχρι σήμερα, δε βαραίνει μόνο τους ιθύνοντες των κρατών στα οποία υφίσταται. Ηθικοί αυτουργοί είναι και όλα τα υπόλοιπα κράτη του κόσμου, και δη αυτά που θέλουν να χαρακτηρίζονται «ανεπτυγμένα», που κλείνουν τα μάτια μπροστά σε τέτοιες πρακτικές και δε χρησιμοποιούν το όπλο της πίεσης και της επιρροής που κατέχουν στα χέρια τους, ως αρωγό για τη «σωτηρία» χιλιάδων γυναικών. Αλλά, βέβαια, σε έναν κόσμο παγκοσμιοποίησης, αέναης προόδου και ανάπτυξης, που το χρήμα – και όχι ο άνθρωπος – αποτελεί αυταξία, τί πειράζει αν στην άλλη άκρη της γης “κοπούν” λίγα κορίτσια παραπάνω…(;)
